(σελίδες 567 – 582 )
Βιογραφία και Πολιτεία του οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Καλυβίτου
Τυπογραφείον και Βιβλιοπωλείον Σωτηρίου Ευστ. Βίγγα, 1879.
(σελίδες 1 – 24 )
( σελίδες 335 – 344 )
(σελίδες 313 – 320 )
Ο Όσιος Ιωάννης ο Καλυβίτης
Ἀρνησίκοσμος παῖς λιπὼν γῆς καλύβην,
Ἐν οὐρανοῖς ἔπηξε καινὴν καλύβην.
Πέμπτῃ Ἰωάννης δεκάτῃ καλύβην μετέπηξεν.
Βιογραφία
Ο όσιος Ιωάννης ο Καλυβίτης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 460 μ.Χ., όταν βασίλευε ο Λέων ο πρώτος. Ο πατέρας του Αγίου ήταν ο Ευτρόπιος, συγκλητικός στο αξίωμα και πολύ πλούσιος και η μητέρα του ήταν η Θεοδώρα. Και οι δύο γονείς χαρακτηρίζονταν για την ευσέβειά τους. Απέκτησαν τρία παιδιά εκ των οποίων το μικρότερο ήταν ο Ιωάννης. Από την παιδική του ηλικία φαινόταν διαφορετικός από τα αδέρφια του γιατί έδειχνε να μην τον απασχολεί η άνοδος σε κοσμικά αξιώματα, αλλά είχε ιδιαίτερη προσήλωση στον λόγο του Θεού και το ενδιαφέρον του στρεφόταν γύρω από τις ακολουθίες της Εκκλησίας.
Για αυτό το λόγο ζήτησε από τους γονείς του να του δωρίσουν ένα ευαγγέλιο για να μπορεί να εντρυφεί στις σελίδες του και να αναπαύεται στην αλήθεια που αυτό θα του προσέφερε. Πράγματι οι γονείς του υπάκουσαν στο θέλημα του παιδιού τους και μετά από αρκετό χρονικό διάστημα το ευαγγέλιο ήταν έτοιμο και ο Ιωάννης μπορούσε να το έχει διαρκώς κοντά του.
Εκείνη την περίοδο η οικογένειά του φιλοξενούσε έναν μοναχό από την μονή των Ακοιμήτων, ο οποίος πραγματοποιούσε προσκύνημα στους αγίους τόπους. Ο μοναχός αυτός έγινε πόλος έλξης για το μικρό Ιωάννη, ο οποίος δεν χόρταινε να ακούει για τον τρόπο με τον οποίο οι μοναχοί στο συγκεκριμένο μοναστήρι ζούσαν, ασκούνταν στην προσευχή και αγωνίζονταν να θεωθούν. Ο Ιωάννης παρακάλεσε το μοναχό όταν θα επέστρεφε από το προσκύνημά του να τον πάρει μαζί του στο μοναστήρι και να ασκηθεί εκεί ως μοναχός.
Πράγματι όταν επέστρεψε ο μοναχός πήρε τον Ιωάννη κοντά του χωρίς όμως οι γονείς του να το γνωρίζουν γιατί ο Ιωάννης ήξερε ότι θα αντιδρούσαν και δεν θα του το επέτρεπαν.
Όταν έφθασαν στο μοναστήρι τον υποδέχθηκε ο ηγούμενος, ο Άγιος Μάρκελλος, ο οποίος βλέποντας την έντονη επιθυμία του να μονάσει τον έκειρε μοναχό και του ανέθεσε τον ανάλογο κανόνα. Ο Ιωάννης σε σύντομο χρονικό διάστημα ξεπέρασε με την άσκηση ακόμη και τους γεροντότερους μοναχούς στην ηλικία και κατέστη το φωτεινό παράδειγμα όλων.
Οι γονείς του όμως μένοντας χωρίς τον Ιωάννη θεώρησαν ότι κάτι κακό συνέβη στο παιδί τους. Έψαξαν όπου θεωρούσαν ότι θα μπορούσε να βρίσκεται. Και τελικά έμειναν με την εντύπωση ότι θα ήταν νεκρό.
Αφού πέρασαν κάποια χρόνια, ο Ιωάννης ζητά και λαμβάνει την ευλογία του πνευματικού του να επιστρέψει στην οικία του και εκεί να ολοκληρώσει τον αγώνα του. Πράγματι ο ηγούμενος της μονής των Ακοιμήτων συμφωνεί και του επιτρέπει την επιστροφή.
Όταν ο Ιωάννης φθάνει στο σπίτι του κανείς δεν τον αναγνωρίζει, ούτε οι ίδιοι οι γονείς του. Η μητέρα του μάλιστα δεν άντεχε ούτε την όψη του να βλέπει γιατί ήταν σκελετωμένος και ταλαιπωρημένος. Ο Ευτρόπιος του πρότεινε να μείνει στο δωμάτιο του παιδιού του που πίστευε ότι είχε πεθάνει. Όμως ο Ιωάννης τον παρακάλεσε να του φτιάξουν μία καλύβα στην άκρη του κήπου τους και έτσι έλαβε την ονομασία του Καλυβίτη.
Σε αυτήν την καλύβα έμεινε τρία χρόνια και όταν πληροφορήθηκε την επικείμενη αναχώρησή του από αυτήν την ζωή ζήτησε να δει τους γονείς του.
Τότε τους έδωσε το ευαγγέλιο που του είχαν χαρίσει χρόνια πριν και τους αποκάλυψε την ταυτότητά του. Τους ζήτησε να μην κλαίνε γιατί ο ίδιος είχε βρει παρρησία στον Θεό και τους παρακάλεσε να τον κηδεύσουν με τα μοναχικά του ενδύματα.
Οι γονείς του έμειναν άναυδοι μη γνωρίζοντας τι έπρεπε να πράξουν, η μητέρα του επάνω στην θλίψη της άλλαξε τα ενδύματα του λειψάνου του παιδιού της, αλλά ένας σεισμός την έκανε να θυμηθεί το λάθος της και αμέσως υπάκουσε στο θέλημα του παιδιού της.
Λείψανα τού Αγίου Ιωάννου Καλυβίτου που φυλάσσονται
στον παραπάνω Ιερό Ναό.
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε
Ἐκ βρέφους τόν Κύριον, ἐπιποθήσας θερμῶς, τόν κόσμον κατέλιπες, καί τά ἐν κόσμῳ τερπνά, καί ἤσκησας ἄριστα· ἔπηξας τήν καλύβην, πρό πυλῶν σῶν γονέων· ἔθραυσας τῶν δαιμόνων, τάς ἐνέδρας παμμάκαρ· διό σε Ἰωάννη ὁ Χριστός, ἀξίως ἐδόξασεν.
Минея – Январь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в.
Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии
Μηναῖο – Ιανουάριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ.
στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τά ἄνω ζητῶν.
Ποθήσας σοφέ, πτωχείαν Χριστομίμητον, γονέων τῶν σῶν, τόν πλοῦτον ἐγκατέλιπες, καί τό Εὐαγγέλιον ἐν χερσί σου κρατῶν ἠκολούθησας, Χριστῷ τῷ Θεῷ Ἰωάννη , πρεσβεύων ἀπαύστως ὑπέρ πάντων ἡμῶν.
Στα όρια του δήμου Μεσσαπίων, στο δρόμο προς το προσκύνημα του Οσίου Ιωάννου του Ρώσου βρίσκεται η Ιερά Μονή του Οσίου Ιωάννου του Καλυβίτου. Πρόκειται περί παλαιάς και ιστορικής μονής, η οποία χτίστηκε επάνω στα ερείπια αρχαιοελληνικού ναού, προφανώς προς τιμήν του θεού Απόλλωνα.
Σε αυτό το μοναστήρι ασκήθηκαν πάρα πολλοί μοναχοί, ανάμεσα στους οποίους σώζεται και το όνομα του οσίου Δανιήλ του στυλίτου σύμφωνα με το συνοδικό της ορθοδοξίας που έχει συνταχθεί στο τέλος του 11ου αιώνα.
Το μοναστήρι αναστηλώθηκε το 1245 και αγιογραφήθηκε. Δυστυχώς και πάλι χάνεται στο πέρασμα των αιώνων, ενώ η παράδοση θέλει να επισκευάζεται από ρώσους μοναχούς τον 18ο αιώνα.
Το 1920 γίνεται ακόμη μία προσπάθεια αναστύλωσής του και από τότε διατηρεί την μορφή που διαθέτει ακόμη και σήμερα. Κατά την διάρκεια των ετών από το 1970 μέχρι και σήμερα έχουν διακονήσει τον άγιο στο παραπάνω μοναστήρι αρκετές αδελφότητες με σπουδαίο έργο τόσο στην συντήρηση, όσο και στην πνευματική καλλιέργεια.
Σήμερα, με την ευλογία και το άοκνο ενδιαφέρον του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χαλκίδος κ.κ. Χρυσοστόμου, στο μοναστήρι εκτελεί χρέη ηγουμενοσυμβουλίου ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης κ. Στέφανος Καραμούζης, ενώ τελούνται ανελλιπώς όλες οι ιερές ακολουθίες που προβλέπονται από την αγία Εκκλησία μας.
Η ιερά μονή του Αγίου Ιωάννη του Καλυβίτη βρίσκεται ακριβώς μετά την πόλη των Ψαχνών Ευβοίας, στον δρόμο προς το χωριό Προκόπι της βορείου Ευβοίας. Στην δεξιά πλευρά του δρόμου υπάρχει σήμανση που πληροφορεί για τη ύπαρξη της Mονής.
Όσιος Παύλος ο Θηβαίος
Εἰ θαῦμα Θήβαις ταῖς παρ᾽ Αἴγυπτον πύλαι,
Πόσον γε Παῦλος, κἄν βίου λίπῃ πύλας;
Βλαστὸς Θηβαΐδος πέμπτῃ δεκάτῃ θάνε Παῦλος.
Βιογραφία
Ο ερημικός και ήουχος τόπος είναι από τους βασικούς παράγοντες ανάπτυξης της αυτοσυγκέντρωσης και προσευχής προς το Θεό. Αυτό φαίνεται καθαρά στη ζωή του Αγίου Παύλου του Θηβαίου. Άνηκε σε πλούσια οικογένεια της Κάτω Θηβαίδας της Αιγύπτου. Όταν ο Δέκιος (249-251) κήρυξε τον τρομερό διωγμό κατά των χριστιανών, ο Παύλος, μόλις 15 χρονών, χάνει τους γονείς του. Με εσωτερική παρακίνηση του Άγιου Πνεύματος (κατ’ άλλους φοβούμενος μη παραδοθεί στους διώκτες των χριστιανών από τον έπ’ αδελφή γαμπρό του, που του ζητούσε την περιουσία) φεύγει και ζητά καταφυγή σωτηρίας στην έρημο. Εκεί, μέσα στην ησυχία της φύσης, βρήκε καιρό για συστηματική μελέτη και προσευχή. Όταν πέρασε ο διωγμός του Δεκίου και επανήλθε η γαλήνη, ο Παύλος εξακολουθεί να μένει στην έρημο και, μάλιστα, αποφασίζει να μείνει μόνιμα. Τόσο δε ολοφάνερη είχε γίνει μέσα στην έρημο η πνευματική υπεροχή του και η ταπεινοφροσύνη του, ώστε, όπως κάποτε στον Κύριο μας, έρχονταν πλήθη λαού να Τον ακούσουν έτσι και στον Παύλο έρχονταν πολλοί αναχωρητές να τον ακούσουν και να τον συμβουλευθούν.
Η φήμη του είχε φθάσει και στην ακοή του μεγάλου Αντωνίου, που κίνησε και τον συνάντησε μέσα σε ατμόσφαιρα ανέκφραστης χαράς. Οταν μετά από λίγους μήνες επανήλθε ο Άγιος Αντώνιος, βρήκε τον Όσιο Παύλο πεθαμένο, και δύο λιοντάρια έστεκαν κοντά στον τάφο του, τον όποιο είχαν σκάψει με τα νύχια τους. Ο μεγάλος ερημίτης ήταν τότε 113χρονών.
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείου Πνεύματος, τὴ ἐπινεύσει, πρῶτος ὤκησας, ἐν τὴ ἐρήμω, Ἥλιου τὸν ζηλωτὴν μιμησάμενος καὶ δι’ ὀρνέου τραφεῖς ὡς ἰσάγγελος, ὑπ’ Ἀντωνίου τῷ κόσμῳ ἐγνώρισαι. Παῦλε ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Τον φωστήρα άπαντες τον εν τω ύψει, αρετών εκλάμψαντα, ανευφημήσωμεν πιστοί, Παύλον τον θείον κραυγάζοντες· Συ των οσίων Χριστέ αγαλλίαμα.