Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2022

 

 

 

 

Ο ΑΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ

Ο «ἐκ τελώνου κληθείς εἰς μαθητείαν καί Εὐαγγελιστής γενόμενος»

πανεύφημος Απόστολος του Χριστού

 

 

 

Ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος

Άγιος Ματθαίος Απόστολος και Ευαγγελιστής
Εικόνα τού γ’ τέταρτου τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Mονή Xιλανδαρίου, Άγιον Όρος

 

 

Σῴζεις, Ἰησοῦ καὶ τελώνας· σοὶ χάρις».
Οὕτω βοᾷ Ματθαῖος ἐκ πυρὸς μέσου.
Ἀκάματον Ματθαῖον πῦρ δεκάτῃ κτάνεν ἕκτῃ.

 

Βιογραφία

Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος, πριν γίνει μαθητής του Κυρίου Ιησού Χριστού, ονομαζόταν Λευίς. Ο πατέρας του λεγόταν Αλφαίος και ήταν από τη Γαλιλαία.

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фреска . Конец XIII века.
монастыря Протат на Святой Горе Афон
Иконописец Мануил Панселин.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τοιχογραφία (Fresco) τού τέλους τού 13ου αιώνα. μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως τής Θεοτόκου
στό Πρωτάτο. Καρυές. Άγιον Όρος
έργο τού αγιογράφου Μανουήλ Πανσέληνου

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фреска XIV век.
церкви Св. Николая Орфаноса в Салониках, Греция.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα. μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου τού Ορφανού
Θεσσαλονίκη

 

 

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фрагмент фрески “Причащение Апостолов”.1314 год.
Церковь Святых Иоакима и Анны (Королевская церковь)
в монастыре Студеница, Сербия.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τμήμα τοιχογραφίας (Fresco)
“Πίετε εξ αυτού πάντες τούτο εστί το αίμα μου”
τού έτους 1314 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Ιωακείμ καί Άννης (Βασιλική Εκκλησία)
τής Ιεράς Μονής Στουντένιτσα. Σερβία

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фреска 1208 – 1209 годы.
церкви Богородицы в монастыре Студеница, Сербия.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1208-1209. μ.Χ.
στον Ιερό Ναό τής Θεοτόκου
τής Ιεράς Μονής Στουντένιτσα. Σερβία

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фреска . Около 1295 года.
церкви Богородицы Перивлепты в Охриде,
Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1295. μ.Χ.
στον Ιερό Ναό τής Παναγίας τής Περιβλέπτου
στήν Οχρίδα (Αχρίδα). Σκόπια 
έργο τών αγιογράφων Μιχαήλ Αστραπά καί Ευύχιου

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фреска . Около 1295 года.
церкви Богородицы Перивлепты в Охриде,
Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1295. μ.Χ.
στον Ιερό Ναό τής Παναγίας τής Περιβλέπτου
στήν Οχρίδα (Αχρίδα). Σκόπια 
έργο τών αγιογράφων Μιχαήλ Αστραπά καί Ευύχιου

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фреска 1388 – 1389 годы.
церкви Святого Андрея на Треске (Андрияш)
Иконописец митрополит Йован Зограф.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1388 – 1389 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Αγίου Αποστόλου Ανδρέα στο Treske (Andriyash)
κοντά στην πόλη των Σκοπίων
έργο τού Μητροπολίτη Ιωάννη τού Β΄(Ζωγράφου)
καί τού αδελφού του Ιερομονάχου Μακαρίου

 

 

 

Святой Апостол и Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фреска 1309 – 1316 годы.
в церкви Спаса в монастыре Жича, Сербия.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1309 – 1316 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Αναλήψεως τού Κύριου
τής Ιεράς Μονής Ζιτσα. Σερβία

 

 

Матфей Евангелист, ап.Христос и 12 апостолов ;
Италия. Равенна; VI в.; местонахождение: Италия. Равенна. Базилика Сан-Витале (итал. Basilica di San Vitale); Местоположение: Алтарь
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
(Ο Χριστός και οι 12 απόστολοι)
Ψηφιδωτό τού 6ου αιώνα μ.Χ..
στην Βασιλική τού Αγίου Βιτάλε. (Σάν Βιτάλε) Ραβέννα. Ιταλία.

Ап. Матфей.
Икона. Византия. XIV в.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Εἰκόνα Βυζαντινή τού 14ου αιώνα μ.Χ.

 

Деисус со свв. Евангелистами (фрагмент).
Миниатюра. Византия. XII в.
Монастырь св. Екатерины на Синае
Δέηση με Αγίους Ευαγγελιστές (τεμάχιο).
Μικρογραφία (Μινιατούρα) Βυζαντινή τού 12ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά

 

Ап. Матфей.
Миниатюра Евангелия (фрагмент). Византия. 1133 г. Афины.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Μικρογραφία (Μινιατούρα) Βυζαντινή τού έτους 1133 μ.Χ.
σε Ιερό Ευαγγέλιο στην Αθήνα.

 

Матфей Евангелист, ап.
Западная арка. Капелла Св. Петра.; Италия. Венеция. Собор Святого Марка; XII в.; местонахождение: Италия. Венеция, Собор Святого Марка
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Μωσαϊκό τού 12ου αιώνα μ.Χ. στην δυτική αψίδα τού Παρεκκλήσιου τού Αγίου Πέτρου στον Καθεδρικό Ναό τού Αγίου Μάρκου. Βενετία. Ιταλία.

Страшный суд (фрагмент). Прп. Андрей Рублев. Фреска Успенского собора. Владимир. 1408 г.
Η Δευτέρα Παρουσία (λεπτομέρεια). Απόστολος Ματθαίος.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1408 μ.Χ. από τον Αντρέι Ρουμπλιώφ
στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Κοιμήσεως τής Θεοτόκου τής πόλεως Βλαδίμηρος Ρωσία

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фрагмент византийской иконы третьей четверти XIV века.
Монастырь Хиландар на Святой Горе Афон.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τμήμα Εικόνας βυζαντινής τού τρίτου τετάρτου τού 14ου αιώνα. μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου. Άγιον Όρος

 

Ап. Матфей.
Икона. Сербия. Конец XIII – начало XIV в. 105 х 56.5. Охрид.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Εικόνα Σερβική τού τέλος τού 13ου – αρχές τού 14ου αιώνα. μ.Χ.
στην Οχρίδα (Αχρίδα). Σκόπια

 

 

 

 

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фрагмент 1425 – 1427 годы.
Царских врат из Троице-Сергиевой Лавры.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τμήμα Εικόνας ρωσικής μεταξύ τών ετών 1425-1427 μ.Χ.
στην Ωραία Πύλη (Βασιλικές Πύλες)τού Ιερού Βήματος
στήν Ιερά Μονή Αγία Τριάδα Αγία Σεργίου Λαύρα
στο κέντρο της πόλης Sergiev Posad, περιοχή της Μόσχας ,

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Фрагмент иконы. Псковский музей.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Τμήμα Εικόνας ρωσικής στο Μουσείο GBUK-Pskov
Κρατικό Ηνωμένο Ιστορικό, Αρχιτεκτονικό και Τέχνη Μουσείο. Ρωσία

Ο Ματθαίος έκανε το επάγγελμα του τελώνη, και ο Ιησούς τον βρήκε να κάθεται στο τελωνείο έξω από την Καπερναούμ. Και είπε προς αυτόν: «Ἀκολούθει μοι». Ο Ματθαίος, χωρίς καμιά καθυστέρηση, αμέσως τον ακολούθησε. Και όχι μόνο εγκατέλειψε το αμαρτωλό – για την εποχή εκείνη – επάγγελμα του τελώνη, αλλά και με χαρά φιλοξένησε τον Κύριο στο σπίτι του. Εκεί, μάλιστα, ήλθαν και πολλοί τελώνες και άλλοι αμαρτωλοί άνθρωποι, με τους οποίους ο Ιησούς συνέφαγε και συζήτησε. Οι φαρισαίοι, όμως, που είχαν πωρωμένη συνείδηση, όταν είδαν αυτή την ενέργεια του Κυρίου, αμέσως τον κατηγόρησαν ότι συντρώγει με τελώνες και αμαρτωλούς. Ο Ιησούς το άκουσε και είπε εκείνα τα θαυμάσια λόγια: «Οὐ γὰρ ἦλθον καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν» (Ματθαίου, θ’ 13). Δηλαδή, λέει ο Κύριος, δεν ήλθα για να καλέσω εκείνους που νομίζουν τους εαυτούς τους δίκαιους, αλλά ήλθα να καλέσω τους αμαρτωλούς, για να μετανοήσουν και να σωθούν.

Άγιος Ματθαίος Απόστολος και Ευαγγελιστής
(Tετραευάγγελο) τού 13ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Mονή Διονυσίου, Άγιον Όρος

 

 

 

 

 

 

миниатюра Мстиславова Евангелия, н. XII века
Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού 12ου αιώνα μ.Χ.
στο Μστισλάβ Ευαγγέλιο

Μστισλάβ Ευαγγέλιο – το Ευαγγέλιο – Aprakos δημιουργήθηκε το αργότερο 1117 μ.Χ. στο Νόβγκοροντ ανέθεσε Novgorod πρίγκιπα Μστισλάβ (από 1125 μ.Χ. – Μεγάλο Πρίγκιπα του Κιέβου ) για την Εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου για την τούμπα (μια άλλη εκδοχή για τον καθεδρικό ναό του Αγίου Γεωργίου Μονή του Αγίου Γεωργίου ). Το χειρόγραφο είναι ένα από τα παλαιότερα ρωσο-λίστες Aprakos ευαγγέλιο (δηλαδή το Ευαγγέλιο, η χωρίζονται ανάλογα με τις λειτουργικές αναγνώσεις).

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Миниатюра Евангелия Хитрово. Начало XV века.

Иконописец Преподобный Андрей Рублёв (?).
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Μικρογραφία (Μινιατούρα) στίς αρχές τού 15ου αιώνα μ.Χ.
στο Ευαγγέλιο Khitrovo
Ευαγγέλιο Khitrovo – χειρόγραφο Ευαγγέλιο – Απράκος τέλος του 14ου αιώνα . Λάλεψε το όνομα από τον ιδιοκτήτη του – τον μπογιαρό Bogdan Khitrovo , ο οποίος έλαβε το χειρόγραφο ως δώρο από τον Τσαρ Fedor Alekseevich . Το χειρόγραφο ήταν διακοσμημένο με πολύτιμο μισθό και δωρήθηκε σε αυτά από την Αγία Τριάδα-Σέρβια Λαύρα , όπου κρατήθηκε στο βωμό μέχρι το 1920 . Επί του παρόντος, το Ευαγγέλιο του Khitrovo βρίσκεται στη συλλογή της ρωσικής κρατικής βιβλιοθήκης .

Το ευαγγέλιο έχει μια πλούσια διακόσμηση (προφύλαξη οθόνης, αρχικά , μινιατούρες και σύμβολα ευαγγελιστών ). Η καταγωγή του χειρογράφου ανήκει στη σχολή της Μόσχας του Θεοφάνη στην ελληνική γλώσσα και η συγγραφή ορισμένων μινιατούρων αποδίδεται στον σπουδαστή του Αντρέι Ρούμπελ . Το 1997, η UNESCO εισήλθε στο Ευαγγέλιο Khitrovo στη διεθνή μνήμη του παγκόσμιου μητρώου [1] .

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Византийская миниатюра XII века.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού 12ου αιώνα μ.Χ.

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Византийская миниатюра XIII века.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού 13ου αιώνα μ.Χ.

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Византийская миниатюра XIII века.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού 13ου αιώνα μ.Χ.

 

Святой Апостол и Евангелист Матфей.
Византийская миниатюра XIII века.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού 13ου αιώνα μ.Χ.

Στο Ματθαίο οφείλει η Εκκλησία μας το πρώτο κατά σειρά στην Καινή Διαθήκη Ευαγγέλιο, που γράφτηκε το 64 μ.Χ.

 

Ο Ματθαίος κατά την παράδοση κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Αιθιοπία, όπου και πέθανε μαρτυρικά.

 

Ап. Матфей.
Миниатюра Минология Василия II. Константинополь. 985 г. Ватиканская библиотека. Рим.
Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Μικρογραφία (Μινιατούρα) στό Μηνολόγιο τοῦ Βασίλειος Β ‘. 985 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη. Τώρα εὑρίσκεται στήν Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ. Ρώμη

 

Матфей Евангелист, ап. (16 ноября)
Менологий на 13 – 16 ноября
Византия. Греция; XIV в.; памятник:
Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);
10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд.
Бодлеанская Библиотека

Ο Απόστολος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής,
Μηνολόγιο 13 – 16 Νοεμβρίου
Βυζαντινή Μηνολόγιο τού 14ου αιώνα μ.Χ.
Τώρα ευρίσκεται στην Αγγλία. Οξφόρδη.
Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library)

 

 

Ι Ε Ρ Α   Λ Ε Ι Ψ Α Ν Α

 

 

Кафедральный собор Сан-Маттео, г. Салерно (Италия)
Мощи святого евангелиста апостола Матфея, согласно преданию, в X веке оказались в Лукании. При лангобардском князе Гизульфе I они были торжественно перенесены в Салерно (Италия), где вот уже тысячу лет покоятся в храме Сан-Маттео (Маттео, по-итальянски, Матфей). За прошедшую тысячу лет собор неоднократно горел. Особенно страшными были пожары XVI и XIX веков, когда собор практически весь выгорел. Но что удивительно – во всех этих пожарах нетронутыми огнем остались святые мощи Апостола Матфея.
Καθεδρικός Ναός Ευαγγελιστή Ματθαίου στό Σαλέρνο. Ιταλία
Τα λείψανα του ιερού ευαγγελιστή Απόστολου Ματθαίου, σύμφωνα με το μύθο, τον 10ο αιώνα κατέληξαν στη Λουκία. Κάτω από τον πριγκιπάτο Lombard Gizulf I μεταφέρθηκαν πανηγυρικά στο Salerno (Ιταλία), όπου παρέμειναν στο ναό του San Matteo ( Matteo, Ιταλικά, Matthew) για χίλια χρόνια . Κατά τα τελευταία χίλια χρόνια, ο καθεδρικός ναός έχει κάψει επανειλημμένα. Οι πυρκαγιές του 16ου και 19ου αιώνα ήταν ιδιαίτερα τρομακτικές, όταν ο καθεδρικός ναός είχε σχεδόν εξαντληθεί. Αλλά αυτό που είναι εκπληκτικό – σε όλες αυτές τις φωτιές τα ιερά λείψανα του Αποστόλου Ματθαίου παρέμειναν άθικτα από τη φωτιά.

 

 

Крипта – подземный храм. Здесь хранятся мощи Ап. Матфея
Η Κρύπτη είναι ένας υπόγειος ναός.
Τα λείψανα του Aποστόλου Ματθαίου αποθηκεύονται εδώ
(https://lampada.in.ua)

 

 

Гробница святого апостола Матфея
Τάφος του Αγίου Αποστόλου Ματθαίου
(http://www.radonez.ru)

Ковчег с частицами святых мощей Апостолов
и Евангелистов Матфея, Марка и Луки
Вознесе́нская Дави́дова пу́стынь — мужской монастырь
Λειψανοθήκη μέ λείψανα τῶν Αποστόλων καί Ευαγγελιστών
Ματθαίου, Μάρκου καί Λουκά
στήν Ιερά Μονή Αναλήψεως τού Κυρίου
“Η Έρημος τού Δαυίδ”. Μόσχα. Ρωσία

 

 

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’.
Ἀπόστολε Ἅγιε, καὶ Εὐαγγελιστὰ Ματθαῖε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας ἤκουσας, φωνῆς τοῦ Λόγου, καὶ τῆς πίστεως, τὸ φῶς ἐδέξω, καταλείψας τελωνείου τὸν σύνδεσμον ὅθεν Χριστοῦ τὴν ἀπόρρητον κένωσιν, εὐηγγελίσω Ματθαῖε Ἀπόστολε. Καὶ νῦν πρέσβευε, δοθήναι τοὶς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς.
Τοῦ τελωνείου τὸν ζυγὸν ἀποῤῥίψας, δικαιοσύνης τῷ ζυγῷ προσηρμόσθης, καὶ ἀνεδείχθης ἔμπορος πανάριστος, πλοῦτον κομισάμενος, τὴν ἐξ ὕψους σοφίαν· ὅθεν ἀνεκήρυξας, ἀληθείας τὸν λόγον, καὶ τῶν ῥᾳθύμων ἤγειρας ψυχάς, καθυπογράψας, τὴν ὥραν τῆς κρίσεως.

Минея – Ноябрь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναῖο – Νοέμβριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .

Ὁ Οἶκος
Ἡ τοῦ ἐχθροῦ με τυραννὶς βιάζεται ἀπλήστως, καὶ τῆς ψυχῆς μου ὅλον τὸν σπόρον καθαρπάζει, Ματθαῖε φίλε τοῦ Χριστοῦ· ἀλλ’ αὐτὸς τὸν σπόρον τῶν εὐχῶν σου δεδωκώς, πρὸς σὴν δουλείαν κάρπωσον, καὶ δεῖξον ὑμνῳδόν σου σμικρότατον, καὶ ὑφηγητὴν με τῶν πολλῶν σου καὶ μεγάλων κατορθωμάτων, καὶ τῆς πρὸς Χριστὸν σου σχέσεως, τὰ πάντα παρευθὺς ἐγκαταλείψας, ἠκολούθησας θερμῶς τῷ κεκληκότι, πρῶτος γεγονὼς Εὐαγγελιστὴς ἐν τῷ κόσμῳ, καθυπογράψας τὴν ὥραν τῆς κρίσεω