Πέμπτη 31 Ὀκτωβρίου 2024

 

 

 

 

Ο Άγιος Μάρτυς Επίμαχος ο Αιγύπτιος

 

 

Свв. Епимах и Климент.
Фреска церкви Благовещения.
Грачаница. Косово. Сербия. Около 1318
Άγιοι Ἐπίμαχος καί Κλήμης.
Τοιχογραφία (Fresco) περίπου τού έτους 1318 μ.Χ.
στην Ιερό Ναό τού Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου.
στην Ιερά Μονή Γκρατσάνιτσα. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία.

 

(Ермоген еп. Акрагантийский и Епимах Новый, мч.
Северо-восточный купол. Южная сторона, Балканы. Сербия.
Монастырь Грачаница, XIV в)
Ερμογενής Επίσκοπος Ακραγαντίνων και Νέος Επιμαχός (;:)
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στον βορειοανατολικό θόλο, στην νότια πλευρά,
στην Ιερά Μονή Γκρατσάνιτσα. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία.

 

 

 

Οὐ δειλὸς Ἐπίμαχος ὤφθη πρὸς ξίφος,
Ἀπροσμάχητον σύμμαχον Θεὸν φέρων.

 

Βιογραφία

Ο Άγιος Επίμαχος καταγόταν από την πόλη Πηλούσιο της Αιγύπτου και έζησε την εποχή που ο διοικητής της Αλεξάνδρειας Απελλιανός καταδίωκε τους Χριστιανούς.

Ο Άγιος Επίμαχος μοίρασε τα υπάρχοντα του στους φτωχούς και κατέφυγε στην έρημο, όπου έκανε άσκηση στην τελειότερη πνευματική ζωή. Αλλά όταν άρχισε ο διωγμός των Χριστιανών, αποφάσισε να πάει στην Αλεξάνδρεια, για να συμμετέχει από κοντά στη σκληρή και φλογερή πάλη.

 

Святой мученик Епимах Россия. начало ХIХ в. Дерево, масло.
Μάρτυς Ἐπίμαχος.
Ἐλαιογραφία στίς ἀρχές τοῦ 19ου αιώνα μ.Χ. στην Ρωσία

 

Εκεί, κατηγορήθηκε στον διοικητή ως Χριστιανός και συνελήφθη. Ο Απελλιανός τον διέταξε να θυσιάσει στα είδωλα. Όταν ο Άγιος αρνήθηκε διέταξε να τον βασανίσουν. Συγκεκριμένα διέταξε να του σχίσουν τις σάρκες. Την ώρα που οι δήμιοι καταξέσκιζαν τις σάρκες του, ένα κομμάτι αποσπάστηκε από το δέρμα του και έσταξε αίμα στο τυφλό μάτι μίας γυναίκας, η οποία τον συμπονούσε. Τότε ευθύς η γυναίκα απόχτησε φως από το τυφλό της μάτι.

Μετά από αυτό το θαύμα ο Άγιος Επίμαχος υπέκυψε στα βασανιστήρια και παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο. Το λείψανο του παρέλαβαν ευσεβείς χριστιανοί και το έθαψαν με μεγάλη ευλάβεια.

Мучение св. Епимаха.
Фреска. 1547 г.
Афон (Дионисиат).
Тзортзи (Зорзис) Фука.
Μαρτύριο Αγίου Επιμάχου
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους
έργο τού αγιογράφου Τζώρζη (Ζὠρζη) Φουκά.

 

 

 

 

 

 

 

 

Мучение св. Епимаха.
Миниатюра Минология Василия II. Константинополь. 985 г. Ватиканская библиотека. Рим.
Μαρτύριο Αγίου Μάρτυρος Επιμάχου
Μικρογραφία (Μινιατούρα) στό Μηνολόγιο τοῦ Βασίλειος Β ‘. 985 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Τώρα εὑρίσκεται στήν Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ. Ρώμη

 

 

 

Мучение св. Епимаха.
Менологий на 28-31 октября
Византия. Греция; XIV в.; памятник:
Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);
10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд.
Бодлеанская Библиотека
Μαρτύριο Αγίου Μάρτυρος Επιμάχου
Μηνολόγιο 28 -31 Οκτωβρίου
Βυζαντινή Μηνολόγιο τού 14ου αιώνα μ.Χ.
Τώρα ευρίσκεται στην Αγγλία. Οξφόρδη.
Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library)

 

Ανακομιδή των Ιερών λειψάνων του Αγίου Επιμάχου

 

Κομίζεταί σοι ὄλβος, ὀλβία Πόλις,
Ἐπιμάχου τὸ σῶμα τοῦ τρισολβίου.

 

Τα ιερά λείψανα του Αγίου Επιμάχου μετεκομίσθησαν στην Κωνσταντινούπολη από την Αλεξάνδρεια.

 

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ὡς γενναῖος ὁπλίτης τοῦ Σωτῆρος Ἐπίμαχε, τῷ ἐχθρῷ στερρῶς συνεπλάκης, συμμαχίᾳ τῆς πίστεως, καὶ τοῦτον ἐτροπώσω Ἀθλητά, βασάνους πολυτρόπους ὑποστάς· διὰ τοῦτο ὡς τοῦ Λόγου σε κοινωνόν, τιμῶμεν ἀνακράζοντες· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

 

Κάθισμα 
Δόξα… Τοῦ Μάρτυρος
Ἦχος δ’
Ταχὺ προκατάλαβε 
Ταῖς θείαις λαμπρότησι καλλωπιζόμενος, τὸ σκότος ἐμείωσας, τῆς ἀθεΐας σοφέ, ἀθλήσας δι’ αἵματος· ὅθεν τὴν παναγίαν, καὶ φωσφόρον σου μνήμην, πίστει ἐπιτελοῦντες, ἐξαιτούμεθα πάντες, λαβεῖν θεῖον ἔλεος, Μάρτυς Ἐπίμαχε.

 

Святые Апостол Стахий, Мученик Епимах и Апостол Аристовул
Минея – Октябрь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Άγιοι Απόστολος Στάχυς, Μάρτυς Επίμαχος, Απόστολος Αριστόβουλος
Μηναῖο – Οκτώβριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .

Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Αὐτοκλήτως ὥρμησας, πρὸς εὐσεβείας τοὺς ἄθλους, ἀκβοῶν Ἐπίμαχε, τοῖς παρανόμοις ἀνδρείως· Πάρειμι, ὑπεραθλῆσαι τῆς ἀληθείας, ξόανα, ἐκμυστηρίσαι τῆς ἀπωλείας· καὶ τμηθεὶς τὸν σὸν αὐχένα, δικαιοσύνης στέφανον εἰληφας.

Μεγαλυνάριον
Μάχην συγκροτήσας περιφανῆ, Ἐπίμαχε μάκαρ, ἐναντίον τῶν δυσμενῶν, θείᾳ δυναστείᾳ λαμπρὸν τρόπαιον ἦρας· διὸ τῶν σῶν καμάτων, δρέπεις τὰ ἔπαθλα.

 

 

Άγιοι Στάχυς, Απελλής, Αμπλίας,
 Ουρβανός, Νάρκισσος και Αριστόβουλος

οι Απόστολοι από τους Εβδομήκοντα

 

 

Eις τον Στάχυν.
Στάχυς δρεπάνῳ τῆς τελετῆς, ὡς στάχυς,
Ἐκ τοῦ παρόντος ἐκθερίζεται βίου.

 

Eις τον Aπελλήν, Aμπλίαν, Oυρβανόν και Nάρκισσον.
Ἡ τετράχορδος τῶν Ἀποστόλων λύρα,
Σιγᾷ στερήσει πνευμάτων ὡς κολλάβων.

Eις τον Aριστόβουλον.
Ψυχάς, Ἀριστόβουλος, ἀγρεύσας λόγῳ,
Xριστῷ πρόσεισι, μισθὸν αἰτῶν τῆς ἄγρας.

Πρώτῃ ἐν τριακοστῇ Ἀπόστολοι ἓξ τέλος εὗρον.

 

Βιογραφία
Οι Άγιοι Στάχυς, Απελλής, Αμπλίας, Ουρβανός, Νάρκισσος και Αριστόβουλος άνηκαν στους εβδομήκοντα Αποστόλους του Κυρίου και όλοι τους υπήρξαν «Χριστοῦ εὐωδία τῷ Θεῷ ἐν τοῖς σωζομένοις» (Β’ προς Κορινθίους, Β’ 15). Δηλαδή ευωδιά Χριστού, ευχάριστη στο Θεό, και ευωδία μεταξύ των σωζόμενων πυύ άκουγαν απ’ αυτούς το σωτήριο μήνυμα του Ευαγγελίου.

Ο Άγιος Στάχυς έγινε πρώτος επίσκοπος Βυζαντίου, και αφού διάνυσε 16 χρόνια στο αποστολικό κήρυγμα, ειρηνικά αναπαύθηκε εν Κυρίω.

 

Святой Апостол от Семидесяти Апеллий.
Фреска. До 1418 года
церкви Святой Троицы в монастыре Манасия (Ресава), Сербия
Άγιος Απόστολος των Εβδομήκοντα Απελλής
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1418 μ.Χ. .
στόν Ιερό Ναό τής Αγίας Τριάδας
τής Ιεράς Μονής Μανασίας (Resava), Σερβία
( Σερβική Manastir Manasija ), επίσης γνωστή ως μοναστήρι Resava, είναι ένα σερβικό ορθόδοξο μοναστήρι που ιδρύθηκε από τον Δεσπότη Στέφαν Λαζαρέβιτς μεταξύ 1407 και 1418 κοντά στο Δεσποτόβατς και στη συνέχεια οχυρώθηκε (τείχη με 11 πύργους).

 

Ο Άγιος Απελλής έγινε επίσκοπος Ηράκλειας και πολλούς έφερε στη χριστιανική πίστη.

Ο Άγιος Αμπλίας έγινε επίσκοπος Οδυσσουπόλεως και ο Ουρβανός, επίσκοπος Μακεδονίας. Επειδή και οι δύο γκρέμιζαν τα είδωλα, θανατώθηκαν μαρτυρικά.

Ο Άγιος Νάρκισσος χειροτονήθηκε επίσκοπος Αθηνών. Η αλήθεια, όμως, του Ευαγγελίου, την οποία δίδασκε με ζήλο, εξήγειρε τους ειδωλολάτρες, με αποτέλεσμα να τον βασανίσουν και να παραδώσει την ψυχή του μαρτυρικά.

Ο Άγιος Αριστόβουλος, και αυτός υπήρξε επίσκοπος και πέθανε ειρηνικά, κηρύττοντας μέχρι τέλους της ζωής του το Χριστό. (Για τον Άγιο Αριστόβουλο βλέπε σχετικά και την 15η Μαρτίου).

 

Мученичество Апостолов от 70 , Амплия, Урвана и других
Миниатюра Минология Василия II. Константинополь. 985 г. Ватиканская библиотека. Рим.
Μαρτύριο Αγίων Αποστόλων από τους Εβδομήκοντα
Αμπλία, Ουρβανού, Νάρκισσου
Μικρογραφία (Μινιατούρα) στό Μηνλόγιο τοῦ Βασίλειος Β ‘. 985 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Τώρα εὑρίσκεται στήν Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ. Ρώμη

 

Мученичество Святых Апостолов от 70 Стахия, Амплия и Урвана. Фреска Около 1350 года.
монастыря Высокие Дечаны, Косово, Сербия
Μαρτύριο Αγίων Αποστόλων από τους Εβδομήκοντα
Αμπλία, Ουρβανού, Νάρκισσου
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1350 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Βισόκι Ντέτσανι. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία.

 

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’.
Ἀπόστολοι Ἅγιοι, πρεσβεύσατε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

 

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τὴν κιθάραν τοῦ Πνεύματος τὴν ἑξάχορδον, τὴν μελῳδήσασαν κόσμῳ τὰς ὑπὲρ νοῦν δωρεάς, ὡς ἐκφάντορας Χριστοῦ ἀνευφημήσωμεν, Στάχυν Ἀμπλίαν Ἀπελλῆν σὺν Ναρκίσσῳ Οὐρβανόν, καὶ Ἀριστόβουλον ἅμα· ὡς γὰρ Ἀπόστολοι θεῖοι, χάριν αἰτοῦνται ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

 

Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Εἰς ἅπασαν τὴν γῆν, ὁ σοφὸς ὑμῶν φθόγγος, ἐξῆλθεν ἀληθῶς, τοῦ Κυρίου αὐτόπται, Ἀπόστολοι ἔνδοξοι, Οὐρβανὲ σὺν Ἀμπλίᾳ τε, Ἀριστόβουλε, καὶ Ἀπελλῆ σὺν Ναρκίσσῳ, μετὰ Στάχυος, ὑπὲρ ὑμῶν τὸν Σωτῆρα, ἀπαύστως πρεσβεύσατε.

 

 

Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως.
Ὡς ἱερὰ κειμήλια, τοῦ Παναγίου Πνεύματος, καὶ τοῦ Ἡλίου τῆς δόξης αὐγάσματα, χρεωστικῶς ὑμνήσωμεν, τοὺς σοφοὺς Ἀποστόλους, Ἀπελλῆν Οὐρβανόν τε καὶ Ἀριστόβουλον, Ἀμπλίαν Νάρκισσον καὶ Στάχυν, οὓς ἡ χάρις συνήγαγε τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

 

Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τοῖς τῶv αἱμάτων σου.
Εἰς τὰ τοῦ κόσμου δραμόντες πληρώματα, θεογνωσίας τὸν λόγον ἐσπείρατε, καὶ στάχυν πολύχουν δρεψάμενοι, Βασιλεῖ τῶν ἁπάντων προσήξατε, Ἀπόστολοι Χριστοῦ παναοίδιμοι.

 

Ὁ Οἶκος
Τῶν Ἀποστόλων τὴν μνήμην πάντες, ὡς σωτηρίας ἡμέραν εὐφημήσωμεν νῦν, καὶ εὐσεβῶς μακαρίσωμεν. Αὕτη γὰρ πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ ὥς περ ἥλιος λάμπει, φωτὸς ἀκτῖσι πᾶσαν ἀχλὺν ἐκδιώκουσα, καὶ καταλάμπουσα τοὺς πόθῳ ταύτην ἐκτελοῦντας, καὶ πίστει γεραίροντας· διὸ προθύμως συνδράμωμεν, ἀνυμνοῦντες αὐτοὺς καὶ κραυγάζοντες· Ἐκ τῶν κινδύνων ῥύσασθε ἡμᾶς, Ἀπόστολοι Κυρίου παναοίδιμοι.

 

Ἐξαποστειλάριον
Ἦχος β’
Γυναῖκες ἀκουτίσθητε 
Στάχυς, Ἀμπλίας, Νάρκισσος, καὶ Ἀπελλῆς ὁ ἔνδοξος, καὶ Ἀριστόβουλος θεῖος, καὶ Οὐρβανὸς οἱ φωστῆρες, νῦν παρ’ ἡμῶν κατὰ χρέος, φαιδρῶς ἀνευφημείσθωσαν, ὡς τοῦ Χριστοῦ Ἀπόστολοι, ὑπὲρ ἡμῶν πρεσβεύοντες, τῶν πόθῳ ἐπιτελούντων, τὴν ἱερὰν αὐτῶν Μνήμην.

 

Μεγαλυνάριον
Δῆμος Ἀποστόλων θεοφεγγής, Νάρκισσος Ἀμπλίας, Ἀριστόβουλος Οὐρβανός, Ἀπελλῆς καὶ Στάχυς, ἀνέτειλαν ὡς ἄστρα· δεῦτε οὖν καὶ θαλφθῶμεν, τούτων τῇ χάριτι.