ΕΑΝ   ΘΕΛΕΤΕ

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ

ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

 

 

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ 

ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΓΕΝΟΜΕΝΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

(σελίδες CLXXXV – CCXI )

(σελίδες  CCXI – CCXIII)

(σελίδες CCXIII – CCXLVI) 

 

 

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ 

ΛΟΓΟΣ ΚΑ΄ Εἰς τόν μέγαν Ἀθανάσιον ἐπίσκοπον Ἀλεξανδρείας

(σελίδες 1081 – 1128 )

 

 

Άγιοι Αθανάσιος ο Μέγας και Κύριλλος Πατριάρχες Αλεξανδρείας

 

Святители Афанасий Великий и Кирилл, Архиепископы Александрийские. Икона в монастыре Дионисиат на Святой Горе Афон. Άγιοι Αθανάσιος καἰ Κύριλλος Αλεξανδρείας Εικόνα στήν Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου. Άγιον Όρος

 

Eις τον Aθανάσιον.
Ἀθανάσιον καὶ θανόντα ζῆν λέγω.
Οἱ γὰρ δίκαιοι ζῶσι καὶ τεθνηκότες.

Εις την φυγήν Κυρίλλου.
Φυγῆς Κυρίλλου σήμερον μνήμην ἄγει,
Ἀλλ’ οὐ τελευτῆς τῆς ἀειμνήστου κτίσις.
Τάρχυσαν ὀγδοάτῃ δεκάτῃ νέκυν Ἀθανασίου.

 

 

 

Святители Афанасий, Кирилл Александрийские, Игнатий Богоносец. Икона (таблетка). Новгород. Конец XV в. 24 х 19. Из Софийского собора. Новгородский музей. Άγιοι Αθανάσιος, Κύριλλος Αλεξανδρείας, Ιγνάτιος Αντιοχείας. Εικονίδιο τού τέλους τού 15ου αιώνα μ.Χ. στον Καθεδρικό Ναό τἠς Αγίας Σοφίας Νόβγκοροντ Τώρα ευρίσκεται στο Μουσείο Νόβγκοροντ. Ρωσία

 

Βιογραφία

Ο Μέγας Αθανάσιος γεννήθηκε το 295 μ.Χ. από φτωχούς αλλά ενάρετους γονείς, γεγονός που του στέρησε τη δυνατότητα για ανώτερες σπουδές. Όμως ο πανάγαθος Θεός τον προίκισε με πλούσια πνευματικά προσόντα. Λαμβάνει τη στοιχειώδη εκπαίδευση και στη συνέχεια μελετά μόνος του για να φθάσει σε υψηλότατα επίπεδα γνώσης και σοφίας.

Από πολύ νέος έδειξε την κλίση του προς την Εκκλησία. 25 ετών χειροτονείται διάκονος από τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Αλέξανδρο, τον οποίο ακολουθεί στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325 μ.Χ., στη Νίκαια της Βιθυνίας. Αναδεικνύεται πρωτεργάτης στην καταδίκη της αιρετικής διδασκαλίας του Αρείου.

 

Свт. Афанасий.
Феофан Критский и Симеон. Фреска церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита. Афон. 1546 год.
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.
από τον Θεοφάνη τον Κρήτα και τον Συμεών
στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Αγίου Όρους

Святитель Афанасий Великий, Архиепископ Александрийский.
Фреска 1477 год.
церкви Святых Константина и Елены в Охриде
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1477 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου καί Ελένης
στήν Οχρίδα (Αχρίδα). Σκόπια

 

Святитель Афанасий Великий, Архиепископ Александрийский.
Фреска 1316 – 1318 годы.
церкви Св. Георгия в Старо Нагоричино
Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий.
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας.
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1316- 1318 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου
στο Στάρο Ναγκορίτσινο. Σκόπια

 

Святитель Афанасий Великий, Архиепископ Александрийский.
Фреска XIV век.
Лесновского монастыря,
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας, Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας
Τοιχογραφία τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Λεσνόφσκι. Σκόπια

 

 

Святитель Афанасий Великий, Архиепископ Александрийский.
Фреска XVI век
монастыря Святого Неофита близ города Пафос, Кипр.
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας, Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας
Τοιχογραφία τού 16ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου
στην Πάφο. Κύπρος

Святитель Афанасий Великий, Архиепископ Александрийский.
Фреска XIII век.
церкви Святой Троицы в монастыре Сопочаны, Сербия.
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας, Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας
Τοιχογραφία τού 13ου αιώνα μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος
τής Ιεράς Μονής Σοποτσάνι
που ευρίσκεται κοντά στην πόλη Novi Pazar (νότια της Σερβίας).

Свт. Афанасий.
Фреска. Cербия ( Στου. 1209 г.
Άγιος Αθανάσιος.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1209 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Στουντένιτσας. Σερβία

: St. Athanasius of Alexandria. Church of Holy Apostles (built c. 1250
frescoes c. 1260). from the Serbian Patriarchate in Peć
Άγιος Αθανάσιος Αλεξανδρείας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1260 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό τών Αγίων Αποστόλων
στην Μονή Πατριαρχείο Πεκίου στημ πολή Pec (Πέγια ή Πετσ) . Κοσσυφοπέδιο Σερβία

Святитель Афанасий Великий, Архиепископ Александрийский.
Фреска собора Христа Спасителя в Цаленджихе, Грузия.
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας, Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας
Τοιχογραφία τού Καθεδρικού Ιερού Ναού τού Χριστού Σωτήρος
στην Τσαλαντζίικα της Γεωργίας.

 

 

Святитель Афанасий Великий, Архиепископ Александрийский.
Икона. Византийский музей в Кастории, Греция.
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας, Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας
Εικόνα στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Свт. Афанасий. Икона. Русь. XVI в.
Άγιος Αθανάσιος. Ρωσική Εικόνα τού 16ου αιώνα μ.Χ.

 

 

 

 

 

 

 

 

Το 328 μ.Χ. και σε ηλικία 33 ετών εκλέγεται πανηγυρικά πατριάρχης Αλεξανδρείας. Από τη θέση αυτή αντιμετωπίζει ένα φοβερό πόλεμο εκ μέρους των αιρετικών οπαδών του Αρείου. Όμως ο άγιος, χάρη στην μεγάλη πνευματικότητά του και τη ζέουσα πίστη στο Θεό, κατορθώνει να βγει νικητής απ’ όλες αυτές τις δοκιμασίες ακόμη και από τις πέντε εξορίες που του επιβλήθηκαν, καθώς ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Β΄ ήταν οπαδός του Αρειανισμού. Εκοιμήθη εν ειρήνη το 373 μ.Χ.

(Успение Афанасия Великого. Миниатюра из “Григория Богослова 16 слов”, 3-я четв. XI в.)
Κοίμηση τού Αγίου Αθανασίου. Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού τρίτου τετάρτου τού 11ου αιώνα μ.Χ. από τόν «16ο Λόγο του Γρηγορίου του Θεολόγου”.

Святитель Афанасий Великий, Архиепископ Александрийский, и Преподобный Антоний Новый, Веррийский.
Икона. Византийский музей в Салониках.
Ο Άγιος Αθανάσιος Πατριάρχης Αλεξανδρείας
με τόν ¨Οσιο Αντώνιο τον Νέο,τής Βεροίας
Εικόνα στο Βυζαντινό Μουσείο στη Θεσσαλονίκη.

 

 

Ο Άγιος Κύριλλος έζησε επί βασιλείας Θεοδοσίου του Μικρού και γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 370 μ.Χ. από εύπορους γονείς της ελληνικής κοινωνίας της πόλεως. Ανεψιός του αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας Θεοφίλου ο Κύριλλος, έλαβε μεγάλη θεολογική μόρφωση, ώστε έγινε κατόπιν διάδοχος του θείου του, στον αρχιεπισκοπικό θρόνο Αλεξανδρείας.

Святитель Кирилл, Архиепископ Александрийский.
Фреска Конец XIII века.
монастыря Протат на Святой Горе Афон.
Иконописец Мануил Панселин.
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού τέλους τού 13ου αιώνα μ.Χ.
στό Πρωτάτο. Καρυές. Άγιον Όρος
έργο τού αγιογράφου Μανουήλ Πανσέληνου

 

Свт. Кирилл. Феофан Критский и Симеон. Фреска церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита. Афон. 1546 год.
Άγιος Κύριλλος.Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.
από τον Θεοφάνη τον Κρήτα και τον Συμεών
στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Αγίου Όρους

Cyril of Alexandria. Kariye Camii, Müzesi or Chora Church, Istanbul
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας στην Μονή ής Χώρας, γνωστή σήμερα ως Καριγιέ Τζαμί (τουρκ. Kariye Camii ή Kariye Müzesi), πού υπήρξε ελληνικό χριστιανικό Μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη

Святитель Кирилл, Архиепископ Александрийский.
Византийская фреска. Кастория, Греция.
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Τοιχογραφία (Fresco) στήν Καστοριά

 

Святитель Кирилл, Архиепископ Александрийский.
Фреска XVI век
монастыря Святого Неофита близ города Пафос, Кипр.
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού 16ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Νεοφύτου τού Εγκλείστου
Πάφος. Κύπρος

St. Cyril of Alexandria
Fresco at Râşca Monastery (Romania)
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας. Τοιχογραφία (Fresco)
στην Ιερά Μονή Ράσκα Σουτσεάβα Ρουμανία

Святитель Кирилл, Архиепископ Александрийский.
Фреска 1477 год.
церкви Святых Константина и Елены в Охриде
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1477 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου καί Ελένης
στήν Οχρίδα (Αχρίδα). Σκὀπια

Свт. Кирилл. Фреска. Сербия (Студеница). 1209 г.
Άγιος Κύριλλος. Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1209 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Στουντένιτσας. Σερβία

Святитель Кирилл, Архиепископ Александрийский.
Фреска XIII век.
церкви Святой Троицы в монастыре Сопочаны, Сербия.
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού 13ου αιώνα μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος
τής Ιεράς Μονής Σοποτσάνι. Σερβία

Святители Кирилл, Архиепископы Александрийские.
Фрагмент Икона Византия, XIV век. ГЭ.
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Τμήμα Εικόνας βυζαντινής τού 14ου μ.Χ

Святитель Кирилл, Архиепископ Александрийский.
Икона. Кипр.
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.
Εικόνα. Κύπρος

 

St Cyril of Alexandria. 1654. Emmanuel Tzanes (Buniales). The Antivouniotissa museum, Corfu, Greece.
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας. Εικόνα τού έτους 1654 μ.Χ. από τόν αγιογράφο Ιερέα Εμμανουήλ Τζάνες τον επιλεγόμενο και Μπουνιαλής, πού ευρίσκεται στο
Βυζαντινό Μουσείο Αντιβουνιώτισσας πού στεγάζεται στον Ι.Ν. Κυράς Αντιβουνιώτισσας στην πόλη της Κέρκυρας.

 

 

Όταν έγινε η Γ’ Οικουμενική Σύνοδος το 431 μ.Χ. στην Έφεσο, ο Κύριλλος υπήρξε πρόεδρος αυτής και συνετέλεσε να γκρεμιστούν οι κακοδοξίες του δυσεβούς Νεστορίου, για το πρόσωπο της υπεραγιάς Δεσποίνης ημών Θεοτόκου.

Με πολλά πνευματικά κατορθώματα στο ενεργητικό του, ο Κύριλλος παρέδωσε ειρηνικά το πνεύμα του στον Κύριο την 27η Ιουνίου του 444 μ.Χ., αφού πατριάρχευσε για 32 περίπου χρόνια. Δικαίως ο Άγιος Αναστάσιος ο Σιναΐτης τον προσονόμασε «σφραγίδα των Πατέρων».

Η Εκκλησία θέλησε να αδελφώσει την μνήμη των δύο Μεγάλων Πατέρων αυτής και Αρχιεπισκόπων Αλεξανδρείας, του Μεγάλου Αθανασίου, πρωταγωνιστή κατά του Αρειανισμού, και του Αγίου Κυρίλλου, πρωταγωνιστή κατά του Νεστοριανισμού και όρισε το συνεορτασμό τους στις 18 Ιανουαρίου.

Η Σύναξη των Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου ετελείτο στη Μεγάλη Εκκλησία.

Να σημειώσουμε τέλος, ότι ο Άγιος Κύριλλος, εορτάζεται και στις 9 Ιουνίου.

Преподобные Антоний Великий. Миниатюра Минология Василия II. Константинополь. 985
г. Ватиканская библиотека. Рим.
Άγιοι Αθανάσιος καί Κύριλλος .
Μικρογραφία (Μινιατούρα) στό Μηνολόγιο τοῦ Βασίλειος Β ‘. 985 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Τώρα εὑρίσκεται στήν Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ. Ρώμη

Святитель Афанасий Великий, Александрийский, патриарх;
Византия; XI в.; памятник: Императорский менологий cod. Walters 521 на январь; местонахождение: США. Балтимор. WAM (Walters Art Museum)
Ο Άγιος Αθανάσιος Πατριάρχης Αλεξανδρείας
Αυτοκρατορικό Μηνολόγιο ( μηνός Ιανουαρίου) τού 11ου αιώνα μ.Χ.
το οποίο είναι μια βυζαντινή συλλογή βιογραφιών αγίων.
Imperial Cod. Walters 521 WAM (Μουσείο Τέχνης Walters) ΗΠΑ. Βαλτιμόρη.

Святитель Кирилл, Александрийский, патриарх;
Византия; XI в.; памятник: Императорский менологий cod. Walters 521 на январь; местонахождение: США. Балтимор. WAM (Walters Art Museum)
Ο Άγιος Κύριλλος Πατριάρχης Αλεξανδρείας
Αυτοκρατορικό Μηνολόγιο ( μηνός Ιανουαρίου) τού 11ου αιώνα μ.Χ.
το οποίο είναι μια βυζαντινή συλλογή βιογραφιών αγίων.
Imperial Cod. Walters 521 WAM (Μουσείο Τέχνης Walters) ΗΠΑ. Βαλτιμόρη.

 

 

Афанасий и Кирилл патриархи Александрийские, свт.,
Маркиан Кирский, прп. (18 января)
Менологий 18-21 января; Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library)
Οι Άγιοι Αθανάσιος καί Κύριλλος Πατριάρχες Αλεξανδρείας
καί Όσιος Μαρκιανός τού Κύρρου
Βυζαντινό Μηνολογία (18-21 Ιανουαρίου) τού 14ου αιώνα μ.Χ. Τώρα ευρίσκεται στην Βιβλιοθήκη Bodleian. Οξφόρδη. Αγγλία

Ιερά Λείψανα

Αποτμἠματα τὠν Ιερὠν Λειψάνων τὠν Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου ευρίσκονται στην Ιερά Μονή Μεγἀλου Σπηλαίου Καλαβρύτων.

Απότμημα Λειψάνου στον Ιερό Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου, τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως στόν Εὔοσμο Θεσσαλονίκης.

Η λάρνακα του Αγίου Αθανασίου (όπου υπάρχουν τα λείψανά του) κάτω από τον καθεδρικό ναό τών Κοπτών του Αγίου Μάρκου, Κάιρο. Αίγυπτος
Από έρευνα, προέκυψε ότι την 15.5.1973 ο Πάπας Παύλος ο 6ος δώρισε στον Πατριάρχη των Κοπτών της Αιγύπτου, Σενούντα τον 3ο, τμήμα από τα λείψανα τής Βενετίας, τα οποία ο τελευταίος εναπέθεσε στο νέο καθεδρικό ναό των Κοπτών στο Κάϊρο της Αιγύπτου (βλ. φωτο) επ’ ονόματι του Αγίου Μάρκου (Johnsanidopoulos.com/2010/05/incorrupt-relics-of-saint-athanasios.html).

 

Φωτογραφία (άνω) από την παράδοση του τμήματος των λειψάνων του Αγίου Αθανασίου το 1973 στο Σενούντα. Κάτω δύο φωτογραφίες με την ίδια λειψανοθήκη το 1973 και το 2013.

 

Μέρος της παλάμης του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται στο Προσκύνημα Αγ. Νεκταρίου Καμαρίζης Λαυρίου.

Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Αθανασίου βρίσκονται στις Μονές Ιβήρων, Ζωγράφου και Εσφιγμένου Αγίου Όρους,, Προυσού Ευρυτανίας και Αγάθωνος Φθιώτιδος.

Απότμήμα λειψάνου τού Αγίου Κυρίλλου υπάρχει και στη Μονή της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους.

Απότμήμα Λειψάνου Αγίου Κυρίλλου υπάρχει και στην (διαλυθείσα) Μονή του Αγίου Νικολάου του Νέου (Βουναίνων) στο συνοικισμό Κορίτσα στον Κλειτσό Ευρυτανίας. Είναι τοποθετημένο σε ασημένια μικρή κιβωτιόσχημη λειψανοθήκη μαζί με λείψανα των Αγίων Νικολάου Μύρων (ή Αγίας Μαρίνης) και Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Έχει αφιερωματική επιγραφή από τον βοεδόδα της Μολδοβλαχίας Νεάγκο Βασσαραβά. Τα είδα το 1997 την επόμενη της τυχαίας ανευρέσεώς τους σε εκσκαφή έξω από την αχιβάδα του ιερού.

Προφανώς, αυτά τα τμήματα είχαν αποσπασθεί και είχαν δωρηθεί σε ορθόδοξα κέντρα πριν από τη μεταφορά του λειψάνου στη Βενετία.

(мощи святителя Афанасия Великого покоятся в раке в Церкви св. Захарии в Венеции)
(Τα λείψανα του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου θαμμένα στον Ρωμαιοκαθολικό Ναό. Αγίου Ζαχαρία στη Βενετία)

Στη Βενετία, στον Ρωμαιοκαθολικό Ναό τού Αγίου Ζαχαρίου έχει εντοπισθεί η ύπαρξη λειψάνων τού Αγίου Αθανασίου. Φαίνονται εντοιχισμένα στα δεξιά του ναού σε μεγαλόπτερη μαρμάρινη παράσταση (βλ. φωτο) με την λατινική επιγραφή: Corpus S(ancti) Athanasii Patr. Alex. Conf. Eccl. Doctoris, όπερ σημαίνει: Το σώμα του Αγίου Αθανασίου Πατριάρχου Αλεξανδρείας, ομολογητού και εκκλησιαστικού διδασκάλου.

Ακριβώς από κάτω είναι τα ιερά λείψανα του Αγίου Ζαχαρίου, πατρός του Τιμίου Προδρόμου.

Σύμφωνα με το βίο του, ο Άγιος Αθανάσιος ετελεύτησε την 2α Μαΐου του 373 μ.Χ, στην έδρα του στην Αλεξάνδρεια όπου και ετάφη. Εορτάζεται βέβαια και την 18η Ιανουαρίου μαζί με τον Άγιο Κύριλλο, επίσης Πατριάρχη Αλεξανδρείας. Ωστόσο, τα ιερά του λείψανα διακομίσθηκαν (σε άγνωστο χρόνο) από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες στην Κωνσταντινούπολη και απετέθησαν στο Ναό της του Θεού Αγίας Σοφίας. (http://www.sevencouncils.com/an-orthodox-journey/feast-of-the-translation-of-the-relics-of-st-athanasius.) Το λείψανο τοῦ αγ. Αθανασίου μεταφέθηκε στη Βενετία από την Πόλη το 1455, μετά την Άλωση από τους Τούρκους (1453), από τον Βενετό πλοιοκτήτη Δομήνικο Zottarello, ως λείψανο του αγ. Αθανασίου του Μεγάλου αρχιεπ. Αλεξανδρείας και ὡς τέτοιο τιμάται μέχρι σήμερα από τους Βενετούς. Το 1705 η Κάρα του λειψάνου καταστράφηκε από πυρκαγιά και αντικαταστάθηκε από επιχρυσωμένη κεφαλή. Το 1807 το Λείψανο μεταφέρθηκε στη Μονή του αγ.Ζαχαρία. (http://churchsynaxarion.blogspot.gr/2009/05/3-1-2.html)

Έκτοτε τα αφαιρεθέντα λείψανα φυλάσσονται στο ναό του Αγίου Ζαχαρίου στη Βενετία.

 

Η εικόνα-λειψανοθήκη “Света Богородица Осеновица” αποθησαυρίζεται στον Καθολικό Ναό της Ιεράς Μονής του Αγίου Ιωάννου της Ρίλας στη Βουλγαρία. Η εικόνα πιστεύεται ότι είναι θαυματουργή και μάλιστα κατά τον Μεσαίωνα λιτανευόταν σε διάφορα μέρη της βαλκανικής χερσονήσου για αποτροπή, αλλά και θεραπεία λοιμωδών νόσων, καθώς και άλλων ασθενειών.
Η εικόνα-λειψανοθήκη είναι το κύριο προσκυνηματικό αντικείμενο της Ιεράς Μονής της Ρίλας. Έχει διαστάσεις 52Χ30 εκ και φέρει στο κέντρο μία μικρή εικόνα της Θεοτόκου που κρατά στο αριστερό της χέρι τον μικρό Ιησού. Η εικόνα ακολουθεί τον τύπο της Παναγίας Οδηγήτριας. Επιγραφή μάλιστα στο πάνω μέρος της εικόνας σημειώνει ΟΔΗΓΗΤΡΙΑ. Περιμετρικά της μικρής αυτής εικόνας σε 32 ξεχωριστά διάχωρα ενσωματώθηκαν λείψανα αγίων, των οποίων τα ονόματα είναι γραμμένα σε ασημένια ελάσματα. Η υπερπολύτιμη εξωτερική διακόσμηση της εικόνας με πολύτιμους λίθους έχει χαθεί.
Η εικόνα ενσωματώνει λείψανα των:
Τέταρτη σειρά: Αγίου Αθανασίου Αλεξανδρείας, Αγίου Γρηγορίου Α΄του Μεγάλου, Αγίου Αποστόλου και Ιερομάρτυρος Συμεώνος και Αγίου Ιερομάρτυρος Αντύπα, Επισκόπου Περγάμου.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Ἒργοις λάμψαντες, Ὀρθοδοξίας, πᾶσαν σβέσαντες κακοδοξίαν, νικηταί τροπαιοφόροι γεγόνατε· τῇ εὐσεβείᾳ τά πάντα πλουτίσαντες, τήν Ἐκκλησίαν μεγάλως κοσμήσαντες, ἀξίως εὕρατε Χριστόν τόν Θεόν, δωρούμενον πᾶσι τό μέγα ἔλεος.

Минея – Июнь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Άγιος Κύριλλος.
Μηναῖο – Ιούνιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .

 

Минея – Январь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Άγιος Αθανάσιος
Μηναῖο – Ιανουάριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ´. Θείας πίστεως.
Στύλος γέγονας ὀρθοδοξίας, θείοις δόγμασιν ὑποστηρίζων, τὴν Ἐκκλησίαν Ἱεράρχα Ἀθανάσιε· τῷ γὰρ Πατρὶ τὸν Ὑιόν ὁμοούσιον, ἀνακηρύξας κατᾑσχυνας Ἄρείον· Πάτερ Ὅσιε, Χριστόν τὸν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν, τό μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ἱεράρχαι μέγιστοι τῆς εὐσεβείας, καί γενναῖοι πρόμαχοι, τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, πάντας φρουρεῖτε τούς ψάλλοντας· Σῶσον οἰκτίρμον, τούς πίστει τιμῶντάς σε.