Τρίτη 26 Ἰανουαρίου 2021

 

 

ΒΙΟΣ ΤΩΝ ΟΣΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΗΜΩΝ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ

ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΙΩΝ ΑΥΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΙ ΑΡΚΑΔΙΟΥ

Βιβλίον καλομευνον[sic] Εκλόγιον τουτέστιν οι ωραιότεροι Βίοι των αγίων / 

Εκ του μεταφραστού Συμεώνος, εκλελεγμένοι,

 και εις κοινήν μεταφρασθέντες διάλεκτον, παρά Αγαπίου μοναχού του Κρητός. 

Ενετίησιν: Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων, αψηθ’. 1799.

(σελίδες 204 – 213 )

 

 

 

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ

 ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΙ ΑΡΚΑΔΙΟΥ

 Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ

( σελίδες 1014 – 1044 )

 

Ο Όσιος Ξενοφών μετά τής συμβίου του Μαρίας
και τών τέκνων αυτών Αρκαδίου και Ιωάννη

Преподобные Ксенофонт, супруга его, Мария и сыновья их, Аркадий и Иоанн

 

 

Καὶ γῆν λιπόντας, τοὺς περὶ Ξενοφῶντα,
Ἁβρᾷ ξενίζω τοῦ λόγου πανδαισίᾳ.
Παισὶν ἅμ’ ἠδ’ ἀλόχῳ Ξενοφῶν θάνεν εἰκάδι ἕκτῃ.

Βιογραφία

Преподобный Ксенофонт, сыновья их Аркадий и Иоанн. Фреска. Афон (Ватопед). 1721 г.
Άγιοι Ξενοφών, Αρκάδιος , Ιωάννης. Τοιχογραφία (Fresco)
τού έτους 1721 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου. Αγιον Όρος

Ο Όσιος Ξενοφών κατοικούσε στην Κωνσταντινούπολη κατά τους χρόνους των αυτοκρατόρων Ιουστίνου Α’ (518 – 527 μ.Χ.) και Ιουστινιανού (527 – 565 μ.Χ.). Ήταν πλούσιος συγκλητικός και διακρινόταν για την βαθιά ευσέβειά του προς τον Θεό. Είχε δύο παιδιά, τον Αρκάδιο και τον Ιωάννη. Μόλις αυτά τελείωσαν τα εγκύκλια γράμματα, τα έστειλε στη Βηρυτό της Φοινίκης, για να μελετήσουν και να σπουδάσουν τη νομική επιστήμη.

Καθ’ οδόν, όμως, το πλοίο έπεσε σε μεγάλη θαλασσοταραχή και συνετρίβη από τα κύματα, ενώ οι δυο αδελφοί, χωριστά ο καθένας, σώθηκαν με τη χάρη του Θεού.

Фреска. Афон (Ватопед). 1721 г.
Άγιος Ιωάννης.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1721 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου. Αγιον Όρος

Αφού βγήκε σε κάποια στεριά, κοντά στην Τύρο, ο Ιωάννης δόξασε τον Θεό για τη διάσωσή του και συνειδητοποιώντας την ματαιότητα του κόσμου, αποφάσισε να αφιερώσει το υπόλοιπο της ζωής του σε μοναστήρι. Έφυγε λοιπόν, προσευχόμενος στον Θεό να έχει λυτρώσει και τον αδελφό του Αρκάδιο και να δώσει και σε εκείνον τον αγαθό λογισμό να γίνει μοναχός. Αφού περπάτησε στα βάθη της ερήμου βρήκε κάποιο μοναστήρι και χτύπησε την πόρτα. Ο θυρωρός του άνοιξε και βλέποντας τον γυμνό του πρόσφερε ράσα για να ντυθεί. Κατόπιν, αφού του έβαλε να φάει και τον περιποιήθηκε, τον ρώτησε από που ερχόταν. Ο Ιωάννης του διηγήθηκε την περιπέτεια του και ο μοναχός ήρθε σε κατάνυξη, δόξασε τον Θεό μας και είπε στον Ιωάννη: “Και τώρα παιδί μου που θα πας; Εκείνος του απεκάλυψε το θέλημα της καρδιάς του να γίνει μοναχός. Έτσι ο Ιωάννης έμεινε στο μοναστήρι, νηστεύοντας, αγρυπνώντας και προσευχόμενος. Σύντομα ο Ηγούμενος της Μονής τον σφράγισε με τον Τίμιο Σταυρό και τον έντυσε με το Άγιο Σχήμα.

Фреска. Афон (Ватопед). 1721 г.
Άγιος Αρκάδιος.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1721 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου. Αγιον Όρος

Ο Αρκάδιος έφτασε κι εκείνος σε κάποια άλλη ακτή και δόξασε τον Θεό για την διάσωσή του, αλλά και θρηνούσε για τον χαμό του αδελφού του, πιστεύοντας ότι εκείνος πνίγηκε. Έφθασε σε μία πόλη και κάποιοι του έδωσαν τροφή και ρούχα. Το βράδυ ξάπλωσε να κοιμηθεί στα σκαλιά μιας εκκλησίας και το βράδυ βλέπει σε όραμα τον Ιωάννη να τον διαβεβαιώνει ότι έχει σωθεί και τον συμβούλευε να ακολουθήσει το μοναχικό βίο, τον οποίο ο πατέρας τους τους είχε μάθει να τιμούν και ν’ αγαπούν. Αποφάσισε να γίνει λοιπόν κι εκείνος μοναχός και λέγοντας την ευχή βάδιζε προς τα Ιεροσύλημα για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους. Εκεί συνάντησε κάποιον Άγιο Γέροντα, προορατικό, ο οποίος διαβλέποντας την θλίψη του του είπε να μη λυπείται, διότι ο αδελφός του ζει, είναι μοναχός και θα δει όλη την οικογένειά του πριν πεθάνει.Ο Αρκάδιος θαυμάζοντας για το προορατικό χάρισμα του ανδρός τον παρακαλούσε με δάκρυα να τον κείρει μοναχό. Ακολούθησε λοιπόν τον Γέροντα στο Μοναστήρι του Αγίου Σάββα, όπου εκεί του παραχώρησε το κελί του, στο οποίο ο ίδιος ζούσε και ασκήτευε πενήντα χρόνια και παρέμεινε μαζί του ένα χρόνο, διδάσκοντας στον Αρκάδιο τον κανόνα της μοναχικής πολιτείας. Μετά την πάροδο αυτού του έτους ο Γέροντας ανεχώρησε για την έρημο, αφού αποχαιρέτισε τον Αρκάδιο και του υποσχέθηκε ότι θα επιστρέψει μετά από τρία χρόνια για να δει πως διέρχεται το μοναχικό βίο. Έμεινε λοιπόν ο Αρκάδιος σ’ εκείνο το κελί τηρώντας το μοναχικό του κανόνα με προθυμία, όπως διδάχθηκε από τον άγιο εκείνο Γέροντα.

Святой Преподобный Ксенофонт Константинопольский.
Фреска нартекса (притвора) Печской Патриархии, Косово, Сербия.
Άγιος Ξενοφών
Τοιχογραφία (Fresco)
στόν Νάρθηκα τής Πατριαρχικής Ιεράς Μονής Πεκίου (Πέτς)
Κοσσυφοπέδιο. Σερβία

Святые Преподобные Аркадий и Иоанн Константинопольские
Фреска нартекса (притвора) Печской Патриархии, Косово, Сербия.
Άγιοι Αρκάδιος και Ιωάννης
Τοιχογραφία (Fresco)
στόν Νάρθηκα τής Πατριαρχικής Ιεράς Μονής Πεκίου (Πέτς)
Κοσσυφοπέδιο. Σερβία

 

 

Αφού πέρασαν δύο χρόνια, και μη γνωρίζοντας ο Άγιος Ξενοφών το ναυάγιο των παιδιών του, κι επειδή δεν είχε λάβει κανένα νέο τους, έστειλε άνθρωπο στη Βηρυτό για να μάθει πως είναι και που ευρίσκονται. Εκείνος πληροφορήθηκε ότι από τότε που τα κάλεσε ο πατέρας τους όταν αρρώστησε, τα παιδιά δεν επέστρεψαν στη Βηρυτό. Τότε ο απεσταλμένος πήγε στην Αθήνα μην τυχόν κι ευρίσκονταν εκεί. Όταν έφθασε έμεινε σ’ ένα πανδοχείο κι εκεί συνάντησε ένα σύνδουλό του με μοναχικό ένδυμα ο οποίος τον αναγνώρισε και τον ρώτησε: “πού βρίσκονται τα παιδιά του κυρίου μας;”. Δάκρυσε τότε ο μοναχός λέγοντας του, νομίζω ότι πνίγηκαν στο ναυάγιο που ήμουν κι εγώ, αλλά εγώ σώθηκα. Μη θέλοντας να επιστρέψω, έγινα μοναχός και πηγαίνω στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσω τον Τάφο του Κυρίου μας.

Έτσι ο απεσταλμένος επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη λυπημένος και δεν ήξερε πως ν’ αναγγείλει στους γονείς τον αιφνίδιο θάνατο των παιδιών τους.

Όταν παρουσιάστηκε μπροστά στον Ξενοφώντα και στη Μαρία και τους ανήγγειλε το θλιβερό γεγονός εκείνοι σαν τον Ιώβ αναστενάζοντας ευχαρίστησαν τον Θεό λέγοντας: “Ό Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφείλατο. Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον εις τους αιώνας”. Φορώντας και οι δύο τρίχινο χιτώνα πέρασαν όλη τη νύχτα προσευχόμενοι και τα χαράματα, όταν αποκαμωμένοι για λίγο τους πήρε ο ύπνος, βλέπουν σε όραμα και οι δύο ότι τα παιδιά τους στέκονταν μπροστά στον Χριστό έχοντας στα κεφάλια τους στέφανα λαμπρά και πολύτιμα. Αποφάσισαν τότε να ξεκινήσουν και οι δύο για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους.

Στην έρημο του Ιορδάνου συνάντησαν τον Γέροντα του Αρκαδίου, και έσκυψαν να πάρουν την ευλογία του. Εκείνος τους προγνώρισε και τους απεκάλεσε με τα ονόματα τους, και τους απεκάλυψε ότι τα παιδιά τους ζουν και σύντομα θα τα ξαναδούν, αφού επιστρέψουν στα Ιεροσόλυμα από την επίσκεψή τους στις Μονές του Ιορδάνη. Ο Άγιος Γέροντας κατευθύνθηκε στα Ιεροσόλυμα κι αφού προσκύνησε στο Γολγοθά κάθισε εκεί κοντά να αναπαυθεί.

Αλλά στο Γολγοθά έφτασε και ο Αρκάδιος και ταυτόχρονα και ο Ιωάννης για να προσκυνήσουν χωρίς να αναγνωρίσουν από την άσκηση ο ένας τον άλλον. Ο Γέροντας τότε απευθυνόμενος στον Ιωάννη του ζήτησε να μάθει την καταγωγή του. Ο Ιωάννης διηγήθηκε τα πάντα και τότε ο Αρκάδιος τον ανεγνώρισε και κλαίγοντας του απεκάλυψε ότι είναι ο χαμένος του αδελφός. Ο Γέροντας είπε τότε και στους δύο ότι ο ίδιος το γνώριζε και γι’ αυτό ζήτησε από τον Ιωάννη να τους πει την ιστορία του.

Μετά από λίγες μέρες έφτασαν στο Γολγοθά και οι γονείς τους, όπως είχε προείπε ο Γέροντας και αφού προσκύνησαν και άφησαν πολλές ελεημοσύνες στα προσκυνήματα, είδαν εκεί και τον άγιο Γέροντα με τους δύο υποτακτικούς του, χωρίς όμως ν’ αναγνωρίσουν ότι ήταν τα παιδιά τους. Ο Γέροντας τους συμβούλευσε να ετοιμάσουν τράπεζα για την υποδοχή τους και οι άγιοι γονείς έτρεξαν περιχαρείς μην πιστεύοντας ότι σε λίγο, κατά την υπόσχεση του Γέροντα θα δουν και πάλι τα παιδιά τους.

Ξεκίνησαν λοιπόν ο γέροντας με τα δύο αδέλφια για τον τόπο που είχαν καταλύσει οι δύο γονείς και παρεκάθισαν σε πλούσια τράπεζα που είχαν με όλη τους την αγάπη ετοιμάσει. Ο Άγιος Ξενοφών, αδημονώντας να μάθει τα νέα των παιδιών του, ρώτησε τον Γέροντα πως είναι κι εκείνος του απάντησε ότι αγωνίζονται για να σωθούν.

Святой Преподобный Ксенофонт Константинопольский.
Фреска 1176 – 1180 годы.
монастыря Св. Иоанна Богослова на острове Патмос, Греция.
Άγιος Ξενοφών.
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1176-1180 μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου τού Θεολόγου. Πάτμος

Κατά τη διάρκεια του δείπνου ο Άγιος Ξενοφών παρατήρησε την ευταξία και την ευλάβεια των δύο μοναχών που συνόδευαν τον Γέροντα και τους επαίνεσε, ευχόμενος και τα παιδιά του να είναι σαν και αυτούς τους υποτακτικούς. “Αμήν”, απάντησε ο Γέροντας και κατόπιν έδωσε το λόγο στον Αρκάδιο για να πει την ιστορία του, από που κατήγετο και από ποιους γονείς.

Ακούγοντας την ιστορία του ο Ξενοφών και η Μαρία ανεγνώρισαν το παιδί τους και γεμάτοι χαρά και ευγνωμοσύνη το αγκάλιασαν κλαίγοντας και δοξολογώντας τον Θεό. Εκείνος τους απεκάλυψε ότι ο άλλος μοναχός είναι ο γιος τους Ιωάννης κι έτσι ευτυχισμένη και ενωμένη πλέον η οικογένεια ευχαρίστησε και δοξολόγησε τον Θεό.

Прп. Ксенофонт.
Фреска.Около 1350 года.
Церковь Христа Пантократора. Дечани. Косово. Сербия.
Άγιος Ξενοφών.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1350 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό τού Χριστού Παντοκράτορα.
τής Ιεράς Μονής Βισόκι Ντέτσανι. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία.

Κατόπιν ο Ξενοφών ζήτησε από τον άγιο Γέροντα να τον κείρει κι εκείνον μοναχό και η Μαρία ομοίως ζήτησε να γίνει μοναχή.

Τα δύο αδέλφια ακολούθησαν το Γέροντα τους στην έρημο και αξιώθηκαν να φθάσουν σε ύψη αρετών, ασκούμενοι μέχρι τέλους και αξιώθηκαν από τον Θεό να θεραπεύουν κάθε ασθένεια κι έλαβαν το προορατικό χάρισμα.

Ο δε πατέρας τους, Άγιος Ξενοφών πούλησε όλα τα υπάρχοντα του και τα μοίρασε στους φτωχούς, ελευθέρωσε τους δούλους του και οδήγησε τη γυναίκα του Μαρία σε γυναικείο Μοναστήρι, όπου αγωνίστηκε να ευαρεστήσει τον Θεό, έφθασε σε μέτρα αγίων κι έκανε πολλά θαύματα θεραπεύοντας τυφλούς και δαιμονισμένους κι έτσι ανεπαύθη εν Κυρίω.

Ο δε Άγιος Ξενοφών, φορώντας τρίχινο μανδύα ανεχώρησε για την έρημο, όπου έζησε το υπόλοιπο της ζωής του σαν ασκητής, αξιωθείς μυστηρίων μεγάλων και προορατικού χαρίσματος και κατόπιν παρέδωσε την οσία ψυχή του στον Κύριο στις αρχές του 6ου αιώνος.

Прп. Ксенофонт. Миниатюра Минология Василия II.
Константинополь. 985
г. Ватиканская библиотека. Рим.
Άγιος Ξενοφών .
Μικρογραφία (Μινιατούρα) στό Μηνολόγιο τοῦ Βασίλειος Β ‘. 985 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Τώρα εὑρίσκεται στήν Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ. Ρώμη

Ксенофонт, жена его Мария и сыновья Аркадий и Иоанн Константинопольские, прп. (26 января)
Менологий 26-29 января; Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library)
Ο Όσιος Ξενοφών μετά τής συμβίου του Μαρίας
και τών τέκνων αυτών Αρκαδίου και Ιωάννη
Βυζαντινό Μηνολόγιο τού Ιανουάριου (26 – 29) τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία
Η βιβλιοθήκη Μπόντλιαν είναι η βασική βιβλιοθήκη για έρευνα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, μια από τις παλαιότερες στην Ευρώπη και δεύτερη σε μέγεθος στο Ηνωμένο Βασίλειο

Ιερά Λείψανα

Τα 2/3 της σιαγόνας «μετά 10 ὀδόντων» του Οσίου Αρκαδίου βρίσκονται στη Μονή Ξενοφώντος Αγίου Όρους.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Ξενοφώντα βρίσκονται στη Μονή Ταξιαρχών Αιγιαλείας και στο Παρεκκλήσιο Οσίας Ξένης της Ρωσίδος Μάνδρας Αττικής.

Ἀπολυτίκιον 
Ήχος δ’. Ό υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Ως γενεά ευλογητή τω Κυρίω, της ουρανίου ηξιώθησαν δόξης, ασκητικώς δοξάσαντες Χριστόν επί της γης. Ξενοφών ο Όσιος, και η τούτου συμβία, συν τοις αριστεύσασιν, ιεροίς αυτών τέκνοις, ους ευφημούντες είπωμεν φαιδρώς χαίροις Οσίων χορεία τετράριθμε.

Κοντάκιον
Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον
Την του βίου θάλασσαν διεκφυγόντες, Ξενοφών ο δίκαιος, συν τη συζύγω τη σεπτή, εν ουρανοίς συνευφραίνονται, μετά των τέκνων, Χριστόν μεγαλύνοντες.

 

Минея – Январь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии
Μηναῖο – Ιανουάριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .

Минея – Январь (фрагмент). Икона. Русский Север. 1-я половина XVI в. 55.9 х 40.2. Из коллекции Н.И.Репникова. В 1964 из собрания Ф.А. Калинина поступила в ГРМ. Санкт-Петербург.
Μηναίο – Ιανουάριος (τεμάχιο). Εικονίδιο Ρωσικό τού 1ου εξάμηνου τού 16ου αιώνα μ.Χ. Από τη συλλογή Repnikov, Nikolai Ivanovich. Το 1964 στην συλλογή Fyodor Antonovich Καλίνιν – συλλέκτη. Αγία Πετρούπολη.

Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον
Ἐν αὐλαῖς ἠγρύμνησας ταῖς τοῦ Δεσπότου, τοῖς πτωχοῖς σκορπίσας σου, τόν πλοῦτον Μάκαρ ἱλαρῶς, σύν τῇ συζύγῳ καί τέκνοις σου· διό κληροῦσθε τήν θείαν ἀπόλαυσιν.

Μεγαλυνάριον.
Ρίζα ἀγλαόκαρπος καὶ σεπτή, Ξενοφῶν ἐδείχθη, σὺν εὐνέτιδι τῇ σεμνῇ, ἔχοντες ὡς κλάδους, τὴν τῶν υἱῶν δυάδα, μεθ’ ὧν τῷ Θεῷ Λόγῳ, κατηκολούθ