ΕΑΝ ΘΕΛΕΤΕ
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ
ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ
ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
(σελίδες 1045 – 1209 )
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης
Ψηφιδωτό (Μωσαικό) τού Αγίου Ιωάννου τού Χρυσοστόμου τού ἐτους περίπου 1000 μ.Χ. στον Ναό τής Αγίας τού Θεού Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη
Святитель Иоанн Златоуст.
Болгария, XV в. София. Национальный исторический музей
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος.
Εικόνα βουλγαρική τού 15ου αιώνα μ.Χ.
η οποία ευρίσκεται στό Εθνικό Μουσείο Ιστορίας
στήν Σόφια. Βουλγαρία
Oaks Dumbarton Oaks ή (Dumbarton Oaks) – ένα παλιό αρχοντικό στα προάστια της πρωτεύουσας των ΗΠΑ , Georgetown , που είναι γνωστή ως ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα των ΗΠΑ και της παγκόσμιας Βυζαντινών . Αρχοντικό που λειτουργεί από τους επιτρόπους του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ .
Иоанн Златоуст, свт. 1325г; Византия. Константинополь; XIV в.; местонахождение: США. Вашингтон. Коллекция Думбартон-Окс (Dumbarton Oaks); 13 x 18 см.; материал: дерево, смальта; техника: микромозаика
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. Μικρομωσαικό από ξύλο και σμάλτο τού έτους 1325 μ.Χ. και ευρίσκεται στην Συλλογή τοῦ Dumbarton Oaks.
Μύσας ὁ χρυσοῦς Ἰωάννης τὸ στόμα,
Ἀφῆκεν ἡμῖν ἄλλο τὰς βίβλους στόμα.
Ἀμφὶ τρίτην δεκάτην σίγησεν χρύσεα χείλη.
Βιογραφία
Ο μεγάλος αυτός πατέρας και διδάσκαλος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας γεννήθηκε στην Αντιόχεια το 347 μ.Χ.(κατά άλλους το 354 μ.Χ.). Πατέρας του ήταν ο στρατηγός Σεκούνδος και μητέρα του η Ανθούσα. Γρήγορα έμεινε ορφανός από πατέρα, και η μητέρα του – χήρα τότε 20 ετών – τον ανέθρεψε και τον μόρφωσε κατά τον καλύτερο χριστιανικό τρόπο. Ήταν ευφυέστατο μυαλό και σπούδασε πολλές επιστήμες στην Αντιόχεια – κοντά στον τότε διάσημο ρήτορα Λιβάνια – αλλά και στην Αθήνα, μαζί με τον αγαπημένο του φίλο Μέγα Βασίλειο (βλέπε 1 Ιανουαρίου).
Свт. Иоанн. Икона. Византия. X в. Ватикан
Άγιος Ιωάννης. Εικονίδιο τού 10ου αιώνα μΧ.. Βυζάντιο. Τώρα ευρίσκεται στο Βατικανό.
Όταν αποπεράτωσε τις σπουδές του, επανήλθε στην Αντιόχεια και αποσύρθηκε στην έρημο για πέντε χρόνια, όπου ασκήτευε προσευχόμενος και μελετώντας τις Άγιες Γραφές. Ασθένησε όμως και επέστρεψε στην Αντιόχεια, οπού χειροτονήθηκε διάκονος – το 381 μ.Χ., σε ηλικία 34 ετών – από τον Αρχιεπίσκοπο Αντιοχείας Μελέτιο. Αργότερα δε από τον διάδοχο του Μελετίου Φλαβιανό πρεσβύτερος σε ηλικία 40 ετών.
Святитель Иоанн Златоуст, Архиепископ Константинопольский.
Фреска оло 1295 года.
церкви Богородицы Перивлепты в Охриде,.
Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий.
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1295 μ.Χ.
από τον Μιχαήλ Αστραπά και τον Ευτύχιο
στο Ιερό Ναό τής Παναγίας τής Περιβλέπτου
στην Οχρίδα
(Η Οχρίδα, συναντάται και Αχρίδα, είναι μία από τις ομορφότερες αρχιτεκτονικά πόλεις τών Σκοπίων. Είναι η μεγαλύτερη πόλη στη Λίμνη Οχρίδα και η όγδοη μεγαλύτερη πόλη της χώρας).
Иоанн Златоуст, свт.;
Греция; XVI в.; мастер: Феофан Критский; местонахождение: Греция. Афон, монастырь Ставроник
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.
από τον Θεοφάνη τον Κρήτα και τον Συμεών
στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Αγίου Όρους
Служба отцов (фрагмент)
Фреска. 1209 г.
Сербия (Студеница).
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1209 μ.Χ.
στον Καθεδρικό Ναό τής Παναγίας
τής Ιεράς Μονής Στουντένιτσα. Σερβία.
Святитель Иоанн Златоуст, Архиепископ Константинопольский. Фреска монастыря Морача, Черногория.
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Τοιχογραφία (Fresco) στην Ιερά Μονή Μοράκα
(Μονή Moraca ( Σερβικά Manastir Moraca ) – ευρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Moraca στο κεντρικό τμήμα του Μαυροβουνίου . Είναι ένα από τα σημαντικότερα Σερβικά Ορθόδοξα μνημεία του Μεσαίωνα στα Βαλκάνια .Το συγκρότημα του μοναστηριού αποτελείται από μια μεγάλη καθεδρική εκκλησία αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου , μια μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου και διάφορα κτίρια με μονασικά κελιά. )
Святитель Иоанн Златоуст, Архиепископ Константинопольский.
Фреска XIV век.
церкви Богоматери Одигитрии в Пече,
Косово, Сербия.
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στον Ιερό Ναό τής Παναγίας τής Οδηγήτριας στο Πεκ,
Κοσσυφοπέδιο, Σερβία.
(Pech (Pech, Pec) είναι μια πόλη στη Σερβία , στην αυτόνομη επαρχία του Κοσσυφοπεδίου και στο Metohija. Βρίσκεται στην όχθη του ποταμού Pecska-Bistrica, ανάμεσα στα βουνά Prokletie και Mokra. Ο πληθυσμός είναι 95 190 άτομα (2006). Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι οι Αλβανοί. Στους 13-18 αιώνες. – η έδρα σέρβων επισκόπων και πατριαρχών, το κέντρο της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας)
Святитель Иоанн Златоуст, Архиепископ Константинопольский.
Фреска XIV век.
Лесновского монастыря.
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Λεσνόφσκι
(Το μοναστήρι Lesnovsky (μοναστήρι Lesvsky ) είναι ένα Ορθόδοξο μοναστήρι της ΠΓΔΜ., που ευρίσκεται ανάμεσα στις πόλεις Probishtip , Kratovo και το χωριό Zletevo . Ο πιο σεβαστός στο μοναστήρι είναι ο άγιος – Γαβριήλ Λεσνόφσκι ).
Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και Γρηγόριος
ο Θεολόγος, έργο Θεοφάνους του Κρητός,
στην Ιερά Μονή Σταυρονικήτα, Aγιον Όρος.
Κατά την Ιερατική του διακονία ανέπτυξε όλα τα ψυχικά του χαρίσματα, πύρινο θείο ζήλο και πρωτοφανή ευγλωττία στα κηρύγματα του. Έσειε και συγκλόνιζε τα πλήθη της Αντιόχειας και συγκινούσε τις ψυχές τους βαθύτατα. Η φήμη του αυτή έφτασε μέχρι τη βασιλεύουσα και έτσι, την 15η Δεκεμβρίου 397 μΧ., με κοινή ψήφο βασιλιά Αρκαδίου και Κλήρου, έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, κάτι που ο ίδιος δεν επεδίωξε ποτέ. Και από την θέση αυτή ο Ιερός Χρυσόστομος, εκτός άλλων, υπήρξε αυστηρός ασκητής και δεινός ερμηνευτής της Αγίας Γραφής, όπως φαίνεται από τα πολλά συγγράμματα του (διασώθηκαν 804, περίπου, ομιλίες του). Έργο επίσης του Χρυσοστόμου είναι και η Θεία Λειτουργία, που τελούμε σχεδόν κάθε Κυριακή, με λίγες μόνο, από τότε μετατροπές.
Святитель Иоанн Златоуст, Архиепископ Константинопольский.
Икона. Ростов, начало XVI века. Лик.
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Εικόνα στις αρχές τού 16ου αιώνα μ.Χ. στο Ρόστοφ
(είναι μια πόλη (από το 862 στη Ρωσία , το κέντρο της περιοχής Yaroslavl , το διοικητικό κέντρο της περιοχής Rostov . Βρίσκεται 53 χλμ. Νοτιοδυτικά του Γιαροσλάβλ , στην όχθη της λίμνης Nero . Η έκταση της πόλης είναι 32 km ², ο πληθυσμός από το 2012 ανέρχεται σε 31.368 άτομα ) .
Εικόνα του 1894, Φανάρι.
Πατριαρχικός ναός Αγίου Γεωργίου Κωνσταντινούπολη
Κώδικας 13, Ιωάννου Χρυσοστόμου,
υπόμνημα στον Ευαγγελιστή Ματθαίο,
12ος αι., Πρωτάτο, Αγιον Όρος.
Ο ιερός Χρυσόστομος κατά τη διάρκεια της πατριαρχείας του υπήρξε αδυσώπητος ελεγκτής κάθε παρανομίας και κακίας. Αυτό όμως έγινε αιτία να δημιουργήσει φοβερούς εχθρούς, και μάλιστα αυτήν την αυτοκράτειρα Ευδοξία, επειδή ήλεγχε τις παρανομίες της. Αυτή μάλιστα, σε συνεργασία με τον τότε Πατριάρχη Αλεξαδρείας Θεόφιλο (ενός μοχθηρού και ασεβούς ανθρώπου), συγκάλεσε σύνοδο (παράνομη) από 36 επισκόπους (όλοι τους πνευματικά ύποπτοι και δυσαρεστημένοι από τον άγιο) στο χωριό Δρυς της Χαλκηδόνας και πέτυχε την καθαίρεση και εξορία του Αγίου σ’ ένα χωριό της Βιθυνίας. Η απόφαση αυτή όμως, τόσο εξερέθισε τα πλήθη, ώστε αναγκάστηκε αυτή η ίδια η Ευδοξία να τον ανακαλέσει από την εξορία και να τον αποκαταστήσει στο θρόνο με άλλη συνοδική αθωωτική απόφαση (402 μ.Χ.). Αλλά λίγο αργότερα, η ασεβής αυτή αυτοκράτειρα, κατάφερε και πάλι να εξορίσει τον Άγιο (20 Ιουνίου 404 μ.Χ.) στην Κουκουσό της Αρμενίας και από κει στα Κόμανα, όπου μετά από πολλές κακουχίες και άλλες ταλαιπωρίες πέθανε το 407 μ.Χ.
Миниатюра Минология Василия II. Константинополь. 985 г. Ватиканская библиотека. Рим.
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Μικρογραφία (Μινιατούρα) στό Μηνολόγιο τοῦ Βασίλειος Β ‘. 985 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Τώρα εὑρίσκεται στήν Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ. Ρώμη
Иоанн Златоуст, свт., Антонин, Никифор и Герман Кесарийские (Палестинские), мч., неизвестный сщмч. (13 ноября)
Менологий на 13 – 16 ноября
Византия. Греция; XIV в.; памятник:
Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);
10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд.
Бодлеанская Библиотека
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Μηνολόγιο 13 – 16 Νοεμβρίου
Βυζαντινή Μηνολόγιο τού 14ου αιώνα μ.Χ.
Τώρα ευρίσκεται στην Αγγλία. Οξφόρδη.
Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library)
Ο Μ. Ι. Γαλανός στον Συναξαριστή του, μεταξύ των άλλων, αναφέρει για τον Ιερό Χρυσόστομο, ότι υπήρξε και αναγνωρίζεται ως ο πιο άριστος και δημοφιλής διδάσκαλος της Χριστιανικής Εκκλησίας. Κανένας δεν εξήγησε όπως αυτός, με τόσο πλούτο και τόση σαφήνεια τα νοήματα των θείων Γραφών, ούτε δε υπήρξε εφάμιλλός του στην ετοιμολογία, την απλότητα, αλλά και στη φλόγα και τη δύναμη της ρητορείας. Υπήρξε ρήτορας θαυμαστός, λογοτέχνης απαράμιλλος, βαθύτατος και διεισδυτικότατος, ψυχολόγος και καταπληκτικός κοινωνιολόγος με αίσθημα χριστιανικής ισότητας, χωρίς προνομιούχους, με καθολική αδελφότητα. Ανήκει σ’ αυτούς που φαίνονται «ὡς φωστῆρες ἐν κόσμῳ» (Προς Φιλιππησίους, 6′ 15.). Δηλαδή σαν φωτεινά αστέρια μέσα στον κόσμο.
Να σημειώσουμε εδώ, ότι ο ιερός Χρυσόστομος πέθανε την 14η Σεπτεμβρίου, αλλά λόγω εορτής της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού μετατέθηκε η εορτή της μνήμης του την 13η Νοεμβρίου. Επίσης την 15η Δεκεμβρίου εορτάζουμε την χειροτονία του σε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, την 27η Ιανουαρίου την ανακομιδή των λειψάνων του, αλλά η μνήμη του εορτάζεται και την 30η Ιανουαρίου μαζί με τον Μέγα Βασίλειο και τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο. Και τέλος την 26η Φεβρουαρίου εορτάζουμε την μνήμη της χειροτονίας του σε πρεσβύτερο.
Ιερά Λείψανα
1. Η κάρα του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους
Η κάρα φέρει αδιάφθορο το αριστερό αυτί. Σύμφωνα με όλες τις μέχρι στιγμής πληροφορίες φέρεται να βρισκόταν ήδη στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου πριν την άλωση και τη δήωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Λατίνους σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας.
2. Η κάρα της Μόσχας (Ρωσία)
Το 1655, μετά από αίτημα του τσάρου Αλέξιου της Ρωσίας προς την Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, η κάρα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου μεταφέρθηκε στη Ρωσία, και η Ιερά Μονή αποζημιώθηκε με το μεγάλο ποσό των 2000 ρουβλίων για αποπληρωμή των δυσβάστακτων χρεών της. Το 1693, μετά από αίτημα της Ιεράς Μονής για την επιστροφή της κάρας, ο Μέγας Πέτρος της Ρωσίας διέταξε η κάρα να κατασχεθεί και να παραμείνει στη Ρωσία, αλλά όρισε και να καταβάλλονται 500 ρούβλια κάθε τέσσερα χρόνια στην Ιερά Μονή ως αποζημίωση. Μάλιστα τα ρωσικά κρατικά αρχεία τεκμηριώνουν αυτές τις πληρωμές ως το έτος 1735.
Η κάρα κρατήθηκε στο Κρεμλίνο της Μόσχας, στον Καθεδρικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μέχρι το 1920, όταν κατασχέθηκε από τους Σοβιετικούς και τοποθετήθηκε στο Μουσείο της Ασημένιων Αρχαιοτήτων. Το 1988, στην 1000η επέτειο του Βαπτίσματος της Ρωσίας, επεστράφη στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, και φυλάσσεται σήμερα στον Καθεδρικό Ναό του Σωτήρος Χριστού στη Μόσχα.
Η κάρα της Μόσχας δεν φαίνεται από τις φωτογραφίες να έχει άφθορο αυτί, όπως πολλοί Ρώσοι πιστεύουν, και σύμφωνα με στοιχεία που προσκομίζονται σε διάφορα ρωσικά φόρουμ (πχ εδώ), η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, όταν έγινε γνωστό στα τέλη του 17ου αιώνα ότι η κάρα δεν θα επιστραφεί από τους Ρώσους, ανταπάντησε ότι δεν επρόκειτο στην πραγματικότητα για την κάρα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, αλλά για την κάρα του Ανδρέα Καισαρείας της Καππαδοκίας, γνωστού για την ερμηνεία του στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, που είχε σταλθεί στη Ρωσία, από λάθος όπως είπαν, αντί της αυθεντικής κάρας του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Η παύση, όπως φαίνεται, των πληρωμών λίγο μετά συνηγορεί, ως ένα βαθμό, και στην ακρίβεια αυτής της ιστορικής πληροφορίας.
3. Η κάρα της Φλωρεντίας (Ιταλία)
Στον καθεδρικό ναό Σάντα Μαρία ντελ Φιόρε (πιο γνωστός ως Ντουόμο ή Basilica di Santa Maria del Fiore), το πιο χαρακτηριστικό μνημείο της Φλωρεντίας και μία από τις μεγαλύτερες εκκλησίες του κόσμου, με χωρητικότητα 30.000 ατόμων, που χρειάστηκε εξακόσια χρόνια μέχρι την αποπεράτωση της, το 1887, και στο παρεκκλήσι που τιμάται επ’ ονόματι του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου φυλάσσεται και η υποτιθέμενη κάρα του ομώνυμου Αγίου. Ήταν δώρο κάποιου Πάπα, των Μεδίκων ή αποτέλεσμα ανταγωνισμού με την Πίζα που είχε επίσης την υποτιθέμενη κάρα του ίδιου αγίου (υπενθυμίζεται ότι στις 26 Απριλίου του 1478, κατά τη διάρκεια του Πάσχα και μέσα στο κατάμεστο Ντουόμο, έγινε δολοφονική απόπειρα εναντίον μελών του Οίκου των Μεδίκων, για την οποία συνελήφθη ο Αρχιεπίσκοπος Πίζας, θεωρούμενος ως ένας από τους κύριους οργανωτές της απόπειρας);
4. Η κάρα της Πίζας (Ιταλία)
Το Kάμπο Σάντο, γνωστό επίσης ως Καμποσάντο Μονουμεντάλε («μνημειακό κοιμητήριο») ή Καμποσάντο Βέκιο («παλιό κοιμητήριο») είναι ιστορικό οικοδόμημα στη βόρεια άκρη της Πλατείας του Καθεδρικού της Πίζας. Το «Κάμπο Σάντο» μπορεί ελεύθερα να μεταφραστεί ως «άγιο πεδίο», επειδή λέγεται ότι χτίστηκε γύρω από έναν όγκο ιερού χώματος από το Γολγοθά, που έφτασε στην Πίζα κατά την Τέταρτη Σταυροφορία από τον Ουμπάλντο ντε Λανφράνκι, αρχιεπίσκοπο της Πίζας τον 12ο αιώνα. Ένας θρύλος λέει ότι τα σώματα που θάβονταν στο χώρο αυτό θα αποσυντίθονταν μέσα σε 24 ώρες. Το κτίριο ήταν το τέταρτο και τελευταίο της Πλατείας του Καθεδρικού της Πίζας. Χρονολογείται ένα αιώνα μετά τη μεταφορά του χώματος από το Γολγοθά και ανεγέρθηκε πάνω στον προηγούμενο χώρο ταφής. Η κατασκευή αυτού του τεράστιου, μακρόστενου Γοτθικού περιστυλίου άρχισε το 1278 και αποπερατώθηκε το 1464. Φαίνεται ότι το κτίριο δεν προοριζόταν για κοιμητήριο, αλλά για εκκλησία τιμώμενη επ’ ονόματι της Αγίας Τριάδος, αλλά τα σχέδια άλλαξαν κατά τη διάρκεια της κατασκευής.
Το Kάμπο Σάντο έχει τρία παρεκκλήσια. Το τελευταίο λέγεται Dal Pozzo και χτίστηκε το 1594 με χορηγία του Αρχιεπισκόπου της Πίζας Carlo Antonio Dal Pozzo (εξού και το όνομα). Σε αυτό το παρεκκλήσι μεταφέρθηκαν το 2009 τα λείψανα του Καθεδρικού της Πίζας, στα οποία περιλαμβάνονται λείψανα έντεκα αποστόλων, δύο τεμάχια Τιμίου Ξύλου, Ιερά Άκανθα του Ακάνθινου Στέφανου και μικρό τεμάχιο από φόρεμα της Θεοτόκου. Και βέβαια και η υποτιθέμενη κάρα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
Η δεξιά του Αγίου βρίσκεται αδιάφθορη στη Μονή Φιλοθέου Αγίου Όρους.
Ενα τμήμα της αριστεράς του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Βαρλαάμ Μετεώρων.
Δύο τμήματα της αριστεράς του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Μεγ. Λαύρας Αγίου Όρους .
Μεγάλο τεμάχιο κνήμης και τέσσερα τεμάχια του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.
Δάκτυλος του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Δοχειαρίου Αγίου Όρους.
Αδιάφθορο μέρος του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Μετεώρου.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Ιβήρων Αγίου Όρους, Προυσού Ευρυτανίας και Κύκκου Κύπρου και στη Λαύρα Αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως.
Λείψανα των Αγίων: Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Μεγάλου Βασιλείου και Γρηγορίου του Θεολόγου στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους
Λείψανο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και του Αγίου Μοδέστου στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους
Λείψανα του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου στο Φανάρι
Πατριαρχικός ναός Αγίου Γεωργίου Κωνσταντινούπολη.
(Ὁ Παναγιώτατος καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος ἀσπαζόμενος τά Ἱερά Λείψανα τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου στόν Πατριαρχικό Ιερό Ναό).
Λειψανοθήκη με τα λείψανα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (Ναός Αγίας Αικατερίνης, Βουκουρέστι.)
Св. мощи свт. Иоанна Златоуста Храм в честь Спиридона Тримифунтского г. Самара Απότμημα λειψάνου τού Αγίου Ιωάννου τού Χρυσοστόμου στον Ιερό Ναό τού Αγίου Σπυρίδωνα Τριμυθούντος, Σαμαρά Ενορία τής Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Μητροπολιτική περιοχή Σαμάρα, Επισκοπή Σαμαρά
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἡ τοῦ στόματός σου καθάπερ πυρσός ἐκλάμψασα χάρις, τὴν οἰκουμένην ἐφώτισεν, ἀφιλαργυρίας τῷ κόσμῳ θησαυροὺς ἐναπέθετο, τὸ ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν. Ἀλλὰ σοῖς λόγοις παιδεύων, Πάτερ, Ἰωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τῷ Λόγῳ Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Минея – Ноябрь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναῖο – Νοέμβριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Τὴν σοφίαν ἐξ ὕψους καταμαθών, καὶ τὴν χάριν τῶν λόγων παρὰ Θεοῦ, τοῖς πᾶσιν ἐξέλαμψας, ὡς χρυσὸς ἐν καμίνῳ, καὶ τὴν Ἁγίαν Τριάδα, Μονάδα ἐκήρυξας, τήν φιλάργυρον πλάνην, τοξεύσας τοῖς λόγοις σου· ὅθεν καὶ πρὸς ζῆλον, Βασιλίδα ἐλέγξας, ἀδίκως τῆς ποίμνης σου, ἀπελάθης μακάριε, Ἰωάννη Χρυσόστομε· πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Σκεῦος ἔνθεον τῆς Ἐκκλησίας, πλοῦτος ἄσυλος τῆς εὐσεβείας, ἀνεδείχθης Ἱεράρχα Χρυσόστομε, ἐν ἀπαθείᾳ φαιδρύνας τὸν βίον σου, τοῖς δεομένοις ἐπαντλήσας τόν ἔλεον, Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τοῖς χρυσέοις λόγοις σου, ἡ Ἐκκλησία, ἀρδομένη ἅπαντας, ποτίζει νάματα χρυσᾶ, καὶ ἰατρεύει νοσήματα, τῶν σὲ ὑμνούντων, παμμάκαρ Χρυσόστομε.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λογον.
Τῆς ἀρρήτου σοφίας θεοπτικῶς, ἐξαντλήσας τὸν πλοῦτον τὸν γνωστικόν, πᾶσιν ἐθησαύρισας, ὀρθοδοξίας τὰ νάματα, τῶν μὲν πιστῶν καρδίας, ἐνθέως εὐφραίνοντα, τῶν δὲ ἀπίστων ἀξίως, βυθίζοντα δόγματα· ὅθεν δι’ ἀμφοτέρων, εὐσεβείας ἱδρῶσιν, ἐδείχθης ἀήττητος, τῆς Τριάδος ὑπέρμαχος, Ἰωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν.
Ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐδέξω τὴν θείαν χάριν, καὶ διὰ τῶν σῶν χειλέων, πάντας διδάσκεις, προσκυνεῖν ἐν Τριάδι τὸν ἕνα Θεόν, Ἰωάννη Χρυσόστομε, παμμακάριστε Ὅσιε, ἐπαξίως εὐφημοῦμέν σε· ὑπάρχεις γὰρ καθηγητής, ὡς τὰ θεῖα σαφῶν.
Ὁ Οἶκος
Τῷ τῶν ὅλων Ποιητῇ κλίνω τὸ γόνυ, τῷ προαιωνίῳ Λόγῳ χεῖρας ἐκτείνω, λόγου ζητῶν χάρισμα, ἵνα ὑμνήσω τὸν Ὅσιον, ὃν αὐτὸς ἐμεγάλυνε· φησὶ γὰρ τῷ Προφήτῃ, ὁ ζῶν εἰς τοὺς αἰῶνας, Δοξάζω τοὺς ἐν πίστει δοξάζοντάς με· Ὁ οὖν ἐν τοῖς πάλαι τὸν Σαμουὴλ ἀνυψώσας, ἐδόξασε νῦν τὸν Ἱεράρχην· τὸ τάλαντον γὰρ ὃ ἐπιστεύθη, καλῶς ἐμπορευσάμενος, τῷ Βασιλεῖ προσήγαγε· διὸ καὶ ὑπερύψωσεν αὐτὸν ὁ ὑπερούσιος. Τούτου χάριν αἰτῶ ὁ ἀνάξιος ἐγὼ λόγον δοθῆναί μοι, ἵνα ἰσχύσω εὐσεβῶς ἀνυμνῆσαι αὐτόν. Τῶν περάτων γὰρ ὑπάρχει καθηγητής, ὡς τὰ θεῖα σαφῶν.
