ΕΑΝ ΘΕΛΕΤΕ
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ
ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

 

Ο λεγόμενος « Τάφος του Αβεσσαλώμ » ή «Πυλώνας Αβεσσαλώμ” στην Κοιλάδα των Κέδρων , που χτίστηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. Μια επιγραφή που προστέθηκε τρεις αιώνες αργότερα ισχυρίζεται ότι είναι ο τάφος του Ζαχαρία. Το 2003 αποκρυπτογραφήθηκε:”Αυτός είναι ο τάφος του Ζαχαρία, τού μάρτυρα, στο ιερό ιερέας, ο πατέρας του Ιωάννη». Αυτό υποδηλώνει σύμφωνα με ορισμένους μελετητές ότι είναι ο τόπος ταφής τού Ζαχαρία τού πατέρα τού Ιωάννη τού Βαπτιστή. Ο Καθηγητής Γεδεών Foerster στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο αναφέρει ότι η επιγραφή συμπίπτει με ένα χριστιανικό κείμενο του 6ου αιώνα, δηλώνοντας ότι ο Ζαχαρίας ήταν θαμμένος με τον Σίμωνα τον Πρεσβύτερο και τον Ιάκωβο τον αδελφό τού Ιησού , και πιστεύει ότι και ο τα δύο είναι αυθεντικά. Αυτό που κάνει τη θεωρία λιγότερο εύλογη είναι το γεγονός ότι ο τάφος είναι τρεις αιώνες παλαιότερος από τις βυζαντινές επιγραφές, ότι ένας τάφος με μόλις δύο ταφή παγκάκια είναι απίθανο να χρησιμοποιηθεί για τρεις ταφές, καθώς και το γεγονός ότι η αναγνώριση του τάφου έχει επανειλημμένα τροποποιηθεί κατά τη διάρκεια της ιστορίας του . [7]

 

Tomb of the Prophets Haggai, Zechariah and Malachi

 

 

La mort de Zacharie : mémoire juive et mémoire chrétienne*

 

 

 

 

DE SS. ZACHARIA ET ELISABETH PARENTIBUS S. IOHANNIS BAPTISTAE

 

 

 

 

ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΣ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΖΑΧΑΡΙΟΥ

 

 

 

Ο Προφήτης Ζαχαρίας και η σύζυγος του Ελισάβετ

 

 

 

 

Захария пророк;
XIV в.;
Церковь св. Димитрия. Неф Печская Патриархия.
Косово. Сербия.
Ο Ζαχαρίας ο προφήτης.
Τοιχογραφία (fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό τού Αγίου Δημήτριος.
τής Πατριαρχικής Ιεράς Μονής Πεκίου (Πέτς)
Κοσσυφοπέδιο (Κόσοβο) Σερβία

 

 

Θεῖον δι’ ἀμνὸν τοῦ Θεοῦ Ζαχαρίας,
Ὥσπερ τις ἀμνὸς σφάττεται ναοῦ μέσον.
Πέμπτῃ Ζαχαρίαν δαπέδῳ σφάξαν παρὰ νηοῦ.

 

Ο προφήτης Ζαχαρίας καταγόταν από τον οίκο του αρχιερέως Αβιά, απογόνου του Ααρών, και ζούσε στα Ιεροσόλυμα με την γυναίκα του Ελισάβετ, απόγονος και αυτή του Ααρών. Και οι δύο πολιτευόντουσαν σύμφωνα με τις θείες εντολές, ήταν δε δίκαιοι και άμεμπτοι ενώπιον του Θεού. Είχαν μείνει όμως άτεκνοι και η ηλικία τους είχε περάσει.

 

Annunciation to Zacharias (1300 ca.) is a mosaic by Masters of Florence Baptistry, at Baptistry of St. John, Florence, Italy
Ευαγγελισμός τού Προφήτη Ζαχαρία, είναι ένα μωσαϊκό τού 1300 περίπου μ.Χ. στο Βαπτιστήριο του Αγίου Ιωάννη, Φλωρεντία, Ιταλία

 

 

 

 

Захария праведный, пророк. Купол пресбитерия. Центральный неф. ; Италия. Венеция. Собор Святого Марка; XII в.; местонахождение: Италия. Венеция, Собор Святого Марка; Местоположение: Купол, Неф
Saint prophète Zacharie, Basilique SainMarc, Venise, XIIe Siècle
Άγιος Προφήτης Ζαχαρίας, Ψηφιδωτό τού 12ου αιώνα μ.Χ.
στόν Θόλο τού Πρεσβυτερίου
τής Βασιλικής τού Αγίου Μάρκου. Βενετία, Ιταλία

 

Την ημέρα της μεγάλης εορτής του Εξιλασμού, όταν ο Ζαχαρίας εισήλθε μόνος ως εφημερεύων αρχιερεύς στον ναό για να προσφέρει θυμίαμα, παρουσιάστηκε στα δεξιά του θυσιαστηρίου του ο αρχάγγελος Γαβριήλ.

 

Ethiopic Gospels: Annunciation to Zacharias – The Gospel of St Luke begins with a description of the events surrounding the birth of St. John the Baptist

Αιθιοπικό Ευαγγέλιο: Ευαγγελισμός τού Ζαχαρία – Το Ευαγγέλιο του Αγίου Λουκά αρχίζει με μια περιγραφή των γεγονότων γύρω από την γέννηση του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου

Минея – Сентябрь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в.
Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναίο – Σεπτέμβριος (τεμάχιο). Εικονίδιο. Russ. Αρχές τού 17ου αιώνα,
στήν Εκκλησία καί τό Αρχαιολογίκό Γραφείο τής Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας.

 

 

 

 

 

 

 

Захария пророк (5 сентября)
Менологий на 2-5 сентября
Византия. Греция; XIV в.; памятник:
Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);
10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд.
Бодлеанская Библиотека
(Bodleian Library)
Ο Προφήτης Ζαχαρίας και η σύζυγος του Ελισάβετ
Μηνολόγιο 2 – 5 Σεπτεμβρίου
Βυζαντινή Μηνολόγιο τού 14ου αιώνα μ.Χ.
Τώρα ευρίσκεται στην Αγγλία. Οξφόρδη.
Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library)

 

Ο Ευαγγελισμός του Ζαχαρία, στον Ιερό Ναό της Παναγίας του “Τσιατσιαπά”, Καστοριά. (1614 μ.Χ.)

 

 

 

Ο ευαγγελισμός του Ζαχαρία – Μικρογραφία από αρχαίο αρμενικό χειρόγραφο

 

 

Εξαστράπτοντας από θείο φως, τού ευαγγελίσθηκε ότι ο Θεός εισήκουσε τις προσευχές του και θα του δώσει στα γηρατειά υιό, ο οποίος θα ονομασθή Ιωάννης· πρόσθεσε δέ· «Και Πνεύματος Αγίου πλησθήσεται έτι εκ κοιλίας μητρός αυτού, και αυτός προελεύσεται ενώπιον του Κυρίου ετοιμάσαι Κυρίω λαόν κατεσκευασμένον».

 

Святой пророк Захария
Προφήτης Ζαχαρίας

 

Пророк Захария, из пророческого чина. 1660-1670-е годы.
Ярославль. Дерево, темпера. Приобретение у частного лица, 2006 год. Реставрация домузейная.
Ο Προφήτης Ζαχαρίας, (από την προφητική τάξη). Εικόνα μεταξύ τών ετών 1660-1670 μ.Χ.
στο Γιαροσλάβλ (που είναι πόλη τής Ρωσίας και διοικητικό κέντρο τής Περιφέρειας Γιαροσλάβλ. ευρίσκεται 250 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Μόσχας.).

 

 

Прор. Захария.
Икона. Конец XVI в. 109.5 х 65.
Церковь Василия Великого в Быстрокурье (деревня Погост Холмогорского района Архангельской области).
С 1966 г. в Архангельском музее изобразительных искусств.
Ο Προφήτης Ζαχαρίας,
Εικόνα τού τέλους τού 16ου αιώνα μ.Χ..
από τόν Ιερό Ναό τού Μεγάλου Βασιλείου στο Bystrokurye (χωριό Pogost, περιοχή Kholmogorsky, περιοχή Αρχάγγελσκ).
Από το 1966 μ.Χ., στο Μουσείο Καλών Τεχνών τής .περιοχή Αρχάγγελσκ Ρωσία

 

 

Икона “Св. пророк Захария”

Материалы, техника: дерево, левкас, темпера, сусальное серебро

Сохранность:Прописи белилами по волосам и бороде (на старый санкирь).

Частично, по остаткам старой живописи, восстановлена тиара. Мелкие чинки по одеяниям и фону. Хорошая сохранность лика, рук, росписей одеяний. Композиция и иконография:Пророк представлен фронтально, в рост, в небольшом развороте. Он изображён старцем с длинной с проседью бородой и волосами, ниспадающими раздвоенными прядями по плечам. Захария в роскошных священнических облачёниях: на нём подир (верхняя риза), одетый на хитон, из-под которого виден синий подризник и красная обувь. Подир подвязан поясом, обрамлён тяжёлым галуном. На запястьях – поручи. На голове Захарии кидар – тиарообразной формы тюрбан. В деснице – свиток с текстом пророческого послания «Благословен Господь Бог…», левая рука указует перстом на свиток. Позём иконы коричневатый, с небольшими холмами. Фон – небесный, с переходом от светло-голубого к синему. Захария – один из 12 «малых» ветхозаветных пророков, оставивший после себя «Книгу пророка Захарии» (датируемую примерно 520-ми годами до н.э.), содержащую (по усмотрению новозаветных толкователей)множество намёков на такие ключевые события Евангелия, как Вход Господень в Иерусалим, предания Христа Иудой, затмение в момент Распятия. Захария принадлежал колену Левиину, то есть был священником, что давало возможность изображать пророка в соответствующем убранстве. Иконы Захарии встречаются редко, в основном это образы из пророческого чина иконостаса, как и данное произведение. Особую красоту и выразительность образу придаёт богатствоодеяний пророка. Крупные камни и бусины, усеивающие верхнюю ризу и хитон Захарии – те драгоценные гранаты и золотые бубенцы, о которых говорит Ветхий завет (Чис. 15:38-41, Исх. 28:35), призванные напоминать о Божьих заповедях. Цветочныеузоры, богатая отделка кидара призваны прославлять красоту и величие Господа. В то время как орнаментика галунов одеяний Захарии, имитирующая убранство драгоценными камнями, при всей своей красоте несколько умозрительна, орнаменты тканей носят более информативный характер, очевидно, воспроизводя шёлковую вышивку на русских стихарях (дьяконских облачениях, по покрою восходящих к одеяниям ветхозаветного священства) XVIII века. Стиль и датировка:В целом стиль иконы опирается на традиционный вкус. Техника живописи – каноническая темперная, с преобладанием принципа наслоения. Манера – условная, линейная, декоративная. Общий характер копозиции восходит к нормам Средневековья. Убранство одежд – темпераментное и сочное – соответствует вкусам барочной орнаментики. Вместе с тем, в живописи очевидно неравномерно проявленное влияние стиля классицизм. В первую очередь это – синяя гамма фона, представляющего собой уже не условное «райское»пространство, а земное, пейзажное (элементы пейзажа намечены и в холмистом позёме). Одеяния пророка лишены существенных признаков объёма и светотени, но этого нельзя сказать о лике, исполненном с элементом «живоподобия», отличающемся анатомической правильностью черт. Пропорции лика и фигуры пророка выдержаны очень гармонично, в чём также заметно влияние классицизма с его отказом от какой-либо нарочитой стилизации и деформации, характерных для предшествующих тенденций барокко. Светлая, прохладная красочная гамма образа также свидетельствует в пользу позднего XVIIIв., в противоположность насыщенным и контрастным цветам икон более раннего времени. Икона является памятникомживописи центральной РоссииконцаXVIIIв.

 

Εικονίδιο “Άγιος Προφήτης Ζαχαρίας”

Υλικά, τεχνολογία: ξύλο, gesso, tempera, ασημένια φύλλα

Κατάσταση συντήρησης: συνταγή με λευκά μαλλιά και γενειάδα (στο παλιό sankir).

Μερικώς, σύμφωνα με τα ερείπια της παλιάς ζωγραφικής, η τιάρα αποκαθίσταται. Μικρά σκισίματα σε ρόμπες και φόντο. Καλή διατήρηση του προσώπου, των χεριών, των ζωγραφιών των ρόμπων. Σύνθεση και εικονογραφία: Ο Προφήτης παρουσιάζεται εμπρός, σε ανάπτυξη, σε μια μικρή στροφή. Είναι εικονογραφημένος ως γέρος με μακρύ, γκρίζα μαλλιά και μαλλιά που ρέει με διακλαδισμένες κλειδαριές στους ώμους του. Ζαχαρίας σε πολυτελή ιερατικά άμφια: φορούσε ένα podir (επάνω ρόμπα), ντυμένο σε ένα χιτώνα, από το οποίο μπορείτε να δείτε ένα μπλε ακρωτήριο και κόκκινα παπούτσια. Το Podir είναι δεμένο με μια ζώνη, πλαισιωμένη από ένα βαρύ γαλόνι. Στους καρπούς – χειρολισθήρες. Στο κεφάλι του Ζαχαριανός ένα παιδί είναι ένα τίγρεμα σε σχήμα τιάρα. Στο δεξί χέρι υπάρχει ένας κύλινδρος με το κείμενο του προφητικού μηνύματος “Μακάρι να είσαι Κύριος Θεός …”, το αριστερό χέρι δείχνει το κύλινδρο με το δάχτυλο. Οι εικόνες είναι καφέ, με μικρούς λόφους. Το φόντο είναι παραδεισένιο, με μετάβαση από ανοιχτό μπλε σε μπλε. Ο Ζαχαρίας είναι ένας από τους 12 “μικρούς” προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης που άφησαν πίσω του το βιβλίο του Προφήτη Ζαχαρία (που χρονολογείται γύρω στο 520 π.Χ.), που περιέχει (κατά την κρίση των διερμηνέων της Καινής Διαθήκης) πολλές ενδείξεις τέτοιων βασικών γεγονότων του Ευαγγελίου Κύριε στην Ιερουσαλήμ, την παράδοση του Χριστού από τον Ιούδα, την έκλειψη κατά τη στιγμή της Σταύρωσης. Ο Ζαχαρίας ανήκε στη φυλή του Levi, δηλαδή, ήταν ιερέας, ο οποίος κατέστησε δυνατή την απεικόνιση του προφήτη στην κατάλληλη διακόσμηση. Οι εικόνες του Ζαχαρία είναι σπάνιες, κυρίως αυτές είναι εικόνες από την προφητική τάξη του τέμπλου, όπως αυτό το έργο. Η ομορφιά και η εκφραστικότητα της εικόνας δίνονται από τον πλούτο των ρόμπα του Προφήτη. Μεγάλες πέτρες και χάντρες που κηδεύουν την ανώτερη σφαίρα και το χιτώνα του Ζαχαρία είναι εκείνες οι πολύτιμες γρανάδες και οι χρυσές καμπάνες που μιλάει η Παλαιά Διαθήκη (Αριθ. 15: 38-41, Έξοδος 28:35), που κλήθηκαν να υπενθυμίσουν τις εντολές του Θεού. Το μπλοκάρισμα των λουλουδιών, η πλούσια διακόσμηση των παιδιών καλούνται να δοξάζουν την ομορφιά και το μεγαλείο του Κυρίου. Ενώ η διακόσμηση των κρεβατιών της Ζαχαρίας, που μιμείται τη διακόσμηση με πολύτιμους λίθους, είναι κάπως κερδοσκοπική με όλη της την ομορφιά, τα διακοσμητικά υφάσματα είναι πιο ενημερωτικά, προφανώς αναπαράγοντας μεταξωτά κέντημα στα ρωσικά κούνια (ραβδωτά άμφια, που προσαρμόζουν τα ρούχα της ιεροσύνης του 18ου αιώνα) . Στυλ και χρονολόγηση: Γενικά, το ύφος της εικόνας βασίζεται στην παραδοσιακή γεύση. Η τεχνική της ζωγραφικής είναι κανονική ιδιοσυγκρασία, με την κυριαρχία της αρχής της στρωματοποίησης. Ο τρόπος είναι συμβατικός, γραμμικός, διακοσμητικός. Ο γενικός χαρακτήρας της σύνθεσης χρονολογείται από τους κανόνες του Μεσαίωνα. Η διακόσμηση των ρούχων – ζωντανή και ζουμερή – ταιριάζει με τα γούστα της μπαρόκ διακόσμησης. Ταυτόχρονα, στη ζωγραφική η επίδραση του κλασικισμού είναι προφανώς άνιση. Πρώτα απ ‘όλα, είναι το γαλάζιο γάμμα του φόντου, το οποίο δεν είναι πλέον ένας συμβατικός “παράδεισος” χώρος, αλλά γήινο τοπίο (στοιχεία τοπίου περιγράφονται σε λοφώδες περιβάλλον). Οι ρόμπες του προφήτη στερούνται ουσιαστικών σημείων του όγκου και του βεροσκούρου, αλλά αυτό δεν μπορεί να λεχθεί για το πρόσωπο, που εκτελείται με ένα στοιχείο «ζωής», που χαρακτηρίζεται από την ανατομική ορθότητα των χαρακτηριστικών. Οι αναλογίες του προσώπου και της φιγούρας του προφήτη διατηρούνται πολύ αρμονικά, γεγονός που δείχνει επίσης την επίδραση του κλασικισμού με την απόρριψή του οποιασδήποτε σκόπιμης σχηματοποίησης και παραμόρφωσης χαρακτηριστικών προηγούμενων μπαρόκ τάσεων. Το φωτεινό, δροσερό πολύχρωμο γάμμα της εικόνας μαρτυρεί επίσης υπέρ των τέλη του 18ου αιώνα, σε αντίθεση με τα κορεσμένα και αντίθεση χρώματα των εικόνων των παλαιότερων χρόνων. Η εικόνα είναι ένα μνημείο ζωγραφικής της κεντρικής Ρωσίας στα τέλη του 18ου αιώνα.

 

«Зачатие Иоанна Крестителя»
(встреча Захарии и Елиcаветы; справа изображена фигура их будущего сына)
“Η σύλληψη του Ιωάννη του Βαπτιστή”
(συνάντηση του Ζαχαρίας και της Ελισάβετ,
στα δεξιά είναι μια μορφή τού μελλοντικού υιού τους
Αγίου Ιωάννου τού Βαπτιστή)

 

Захария и Елисавета (Рождество Иоанна Предтечи). XV век, Россия
Ζαχαρίας και Ελισάβετ (Γέννηση τού Ιωάννη του Βαπτιστή).
Εικόνα τού 15ου αιώνα μ.Χ. Ρωσία

 

 

Миниатюра (фрагмент). Византия. IX в.
Топографии Косьмы Индикоплова
Ватиканская библиотека. Рим.
Μικρογραφία (τμήμα). Βυζαντινή τού. 6ου αιώνα μ.Χ.
στό βιβλίο « χριστιανική τοπογραφία », που γράφτηκε μεταξύ 535 και 547
τού Κοσμά Ινδικοπλεύστη (Βυζαντινό έμπορο)
Τώρα είναι στήν Βιβλιοθήκη του Βατικανού. Ρώμη

 

Ο Ζαχαρίας έκθαμβος από την οπτασία δυσπίστησε στο χαρμόσυνο μήνυμα και ο άγγελος τον ετιμώρησε με αφωνία ως την γέννηση και τα ονομαστήρια του Προδρόμου, για να τον διδάξει να μην αμφιβάλλει στις θείες επαγγελίες.

 

Ο Ζαχαρίας και ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος.
Γεωργιανή Τοιχογραφία (Fresco) στην Ιερά Μονή Τιμιου Σταυρού στά Ιεροσόλυμα

 

Την ογδόη ημέρα από την γέννηση του παιδιού, κατά την περιτομή του, οι συγγενείς ρώτησαν τον πατέρα του πώς θα το ονομάσει. Ο Ζαχαρίας ζήτησε πλάκα και έγραψα: «Ιωάννης εστί το όνομα αυτού». Αμέσως λύθηκε η γλώσσα του και πλήρης Πνεύματος Αγίου έψαλε την προφητική ωδή: «Ευλογητός Κύριος, ο Θεός του Ισραήλ, ότι επεσκέψατο και εποίησε λύτρωσιν τω λαώ Αυτού, και ήγειρε κέρας σωτηρίας ημίν εν οίκω Δαυίδ του παιδός αυτού, καθώς ελάλησε διά στόματος των αγίων, των απ’ αιώνος προφητών Αυτού… Και σύ, παιδίον, προφήτης Υψίστου κληθήση· προπορεύση γάρ πρό προσώπου Κυρίου ετοιμάσαι οδούς Αυτού, του δούναι γνώσιν σωτηρίας τω λαώ Αυτού, εν αφέσει αμαρτιών αυτών διά σπλάγχνα ελέους Θεού ημών, εν οίς επεσκέψατο ημάς ανατολή εξ ύψους, επιφάναι τοις εν σκότει και σκιά θανάτου καθημένοις, του κατευθύναι τους πόδας ημών εις οδόν ειρήνης » (Λουκ. 1,5-20· 53-79).
Μετά την γέννηση του Χριστού, ο Ζαχαρίας, σύμφωνα με την παράδοση, κήρυττε με παρρησία ότι η Μαριάμ όντως εγέννησε τον Θεό και ότι μετά τον θείο τοκετό έμεινε και πάλι Παρθένος.

 

Бегство прав. Елизаветы с младенцем Иоанном Предтечей.
Фреска. 1547 г. Афон (Дионисиат).
Тзортзи (Зорзис) Фука.
Η φυγή τής Ελισάβετ μαζί με τον Ιωάννη, νήπιο τότε δυόμισι ετών, σε σπήλαιο
Τοιχογραφία (fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Διονυσίου. Άγιον Όρος
έργο τού αγιογράφου Τζώρτζη (Ζώρζη) Φουκά

 

Επειδή δέ στον ναό της όρισε να στέκεται όπου εστέκοντο αι παρθένοι, διήγειρε εναντίον του το μίσος των Εβραίων. Έτσι, όταν κατά την βρεφοκτονία της Βηθλεέμ έκρυψε την Ελισάβετ μαζί με τον Ιωάννη, νήπιο τότε δυόμισι ετών, σε σπήλαιο πέραν του Ιορδάνου, τον κατήγγειλαν στον θηριώδη Ηρώδη και τον κατεδίωξαν ώς το εσωτερικό του ναού.

 

Η σφαγή του Ζαχαρία και το μαρτύριο του αποστόλου Ανδρέα,
στον Ιερό Ναό της Παναγίας του “Τσιατσιαπά”, Καστοριά. (1614 μ.Χ,)

 

Εκεί τον φόνευσαν μεταξύ ναού και θυσιαστηρίου, στον τόπο όπου είχε ορίσει να στέκεται η Παρθένος μετά την θεοτοκία της. Το αίμα του κύλησε έως το εσωτερικό του θυσιαστηρίου, μαρτυρώντας ενώπιον του Θεού την μιαιφονία των Εβραίων. Οι ιερείς ενταφίασαν το σώμα του στον τάφο των πατέρων του, στα Ιεροσόλυμα.

 

Пророка Захарии . Миниатюра Минология Василия II. Константинополь. 985 г. Ватиканская библиотека. Рим.
Προφήτης Ζαχαρίας. Μικρογραφία (Μινιατούρα) στό Μηνολόγιο τού Βασίλειου Β. τό ἔτος 985 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Τώρα ευρίσκεται στην Βιβλιοθήκη του Βατικανού. Ρώμη.

 

Захария пророк (5 сентября)
Менологий на 2-5 сентября
Византия. Греция; XIV в.; памятник:
Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);
10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд.
Бодлеанская Библиотека
(Bodleian Library)
Ο Προφήτης Ζαχαρίας και η σύζυγος του Ελισάβετ
Μηνολόγιο 2 – 5 Σεπτεμβρίου
Βυζαντινή Μηνολόγιο τού 14ου αιώνα μ.Χ.
Τώρα ευρίσκεται στην Αγγλία. Οξφόρδη.
Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library)

 

 

 

Месяцеслов (фрагмент).
Фреска. 1721 г.Афон (Ватопед).
Τμήμα από τό Μηνολόγιο
Τοιχογραφία (fresco) τού έτους 1721 μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Νατοπέδίου. Άγιον Όρος

 

 

 

 

 

 

 

 

5259.

Возвращение из Вавилонского плена в шестом веке до Рождества Христова было для иудеев событием необычайно радостным. Однако к народному ликованию примешивалась тревога – как сложится новая жизнь на родине, разоренной вторжением иноплеменников? Предстояло возродить страну из руин и в первую очередь – отстроить Иерусалимский Храм. Сделать это оказалось сложно уже потому, что народ под гнетом трудностей стал падать духом. Нужно было воодушевить людей – и сделать это взялся пророк Захария. Он написал вдохновенный труд, который впоследствии вошел в Священное Писание.

Книга пророка Захарии – это не только манифест, обращенный к современникам. Это еще и пророчество о пришествии Царя, который освободит всех людей на земле из плена смерти.

Кем был Захария, который в непростой исторический момент напомнил людям о Боге? В Священном писании нет подробных сведений об обстоятельствах жизни этого человека. Известно лишь, что он происходил из священнического рода, родился в Вавилонском плену и еще довольно молодым вернулся в Иудею. Ученые выдвигали разные гипотезы о том, где именно он жил и скончался. Однако в 2011 году израильские археологи заявили, что обнаружили место захоронения пророка. Это произошло во время раскопок на развалинах древнего поселения Хурват Мидрас в сорока километрах от Иерусалима. Участвовавший в исследованиях израильский профессор археологии Амос Клонер признался, что находка была совершенно неожиданной!

Комментарий эксперта:

Археологические изыскания на руинах Хурват Мидраса идут не одно десятилетие. Территория, требующая внимания ученых, чрезвычайно обширна. Специалисты исследовали здесь многочисленные пещеры, водосборники и разветвлённые подземные ходы, которые использовались во времена Ветхого Завета, и сразу после Рождества Христова – вплоть до иудейского восстания во втором веке. Считалось, что во время подавления этого бунта римляне полностью разрушили древнее поселение, и с тех пор здесь никто не жил. Но зимой 2011 года профессиональный взгляд одного из научных сотрудников выхватил из археологического ландшафта необычную деталь. Это был дверной косяк, характерный для периода более позднего, чем второй век. Оказалось, во время византийского правления здесь находилась христианская базИлика!

В ходе последующих раскопок были обнаружены мраморные колонны церкви, великолепно сохранившийся десятиметровый участок мозаичного пола, а в подземном пространстве под алтарём – пустующая гробница. Воодушевленные открытием, ученые решили отыскать обнаруженную ими базилику на так называемой Мадабской карте – напольной мозаике, которую и сегодня можно увидеть в православной Георгиевской церкви в иорданском городе Мадаба.

Комментарий эксперта:

Мадабская карта – это панно шестого века, представляющее собой самую древнюю схему Святой земли. На ней в рисунках и надписях подробно обозначены почти все церкви и монастыри, действующие в то время в Израиле. Сопоставлять с этой мозаикой руины иудейского города никому не приходило в голову. Ведь ученые были уверены, что со второго века от Рождества Христова Хурват Мидрас – мертвый город. К Мадабской карте обратились лишь после того, как обнаружили в Хурват Мидрасе византийскую базИлику. И эта базилика нашлась на карте, как «храм святого Захарии»!

Это совпадение заставило ученых вспомнить о сохранившихся до наших дней свидетельствах пилигримов шестого века. Так, некий паломник Феодосий пишет, что «от ЕлевферОполя до места, где покоится святой Захарий, шесть миль». Ему вторит путешественник Антонин: «Мы прибыли в город, называемый ЕлевферОполь, где Самсон челюстью осла избил тысячу человек. Затем прибыли на место, где Захария почивает в теле – прекрасная, украшенная базИлика и много рабов Божиих».

Елевферополь – современный Бейт Гуврин, находится как раз в шести милях, или в десяти километрах от Хурват Мидраса!

Можно ли считать доказанным факт, что обнаруженная археологами усыпальница принадлежала именно пророку Захарии? Разумеется, стопроцентной уверенности в этом нет. Если бы в гробнице находились останки, то современные исследовательские методы позволили бы дать более уверенный ответ на этот вопрос. Но саркофаг оказался пустым. Мощи могли быть уничтожены в ходе арабского завоевания в седьмом веке. Тем не менее у ученых есть основания предполагать, что христианская базИлика была возведена в пятом веке именно над захоронением ветхозаветного пророка.

Η επιστροφή από την αιχμαλωσία της Βαβυλώνας τον 6ο αιώνα π.Χ. ήταν ένα εξαιρετικά χαρούμενο γεγονός για τους Εβραίους. Ωστόσο, το άγχος αναμειγνύεται με την αγαλλίαση του λαού – πώς θα αναπτυχθεί μια νέα ζωή στην πατρίδα, που θανατωθεί από την εισβολή ξένων; Ήταν απαραίτητο να αναβιώσει η χώρα από τα ερείπια και, πρώτα απ ‘όλα, να ανοικοδομήσουμε τον Ναό της Ιερουσαλήμ. Αποδείχθηκε δύσκολο να γίνει αυτό, επειδή οι άνθρωποι, κάτω από τον ζυγό των δυσκολιών, άρχισαν να χάνουν την καρδιά τους. Ήταν απαραίτητο να εμπνεύσουμε τους ανθρώπους – και ο προφήτης Ζαχαρίας το ανέλαβε αυτό. Έγραψε ένα εμπνευσμένο έργο που αργότερα πήγε στη γραφή.

Το βιβλίο του Προφήτη Ζαχαρία δεν είναι μόνο ένα μανιφέστο που απευθύνεται στους συγχρόνους. Πρόκειται επίσης για μια προφητεία για τον ερχομό του βασιλιά, ο οποίος θα απελευθερώσει όλους τους ανθρώπους στη γη από την αιχμαλωσία του θανάτου.

Ποιος ήταν ο Ζαχαρίας, ο οποίος σε μια δύσκολη ιστορική στιγμή υπενθύμισε στους ανθρώπους του Θεού; Η γραφή δεν περιέχει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες της ζωής αυτού του ατόμου. Το μόνο που είναι γνωστό είναι ότι ήρθε από μια ιερή οικογένεια, γεννήθηκε στην αιχμαλωσία της Βαβυλώνας και ακόμα αρκετά νέος επέστρεψε στην Ιουδαία. Οι επιστήμονες έχουν προτείνει διάφορες υποθέσεις για το πού ακριβώς έζησε και πέθανε. Ωστόσο, το 2011, Ισραηλινοί αρχαιολόγοι δήλωσαν ότι ανακάλυψαν τον τόπο ταφής του προφήτη. Αυτό συνέβη κατά τις ανασκαφές στα ερείπια του αρχαίου οικισμού του Hurvat Midras, σαράντα χιλιόμετρα από την Ιερουσαλήμ. Ο Amos Cloner, ένας Ισραηλινός καθηγητής αρχαιολογίας που συμμετείχε στην έρευνα, παραδέχθηκε ότι το εύρημα ήταν εντελώς απροσδόκητο!

Σχολιασμός εμπειρογνωμόνων:

Η αρχαιολογική έρευνα για τα ερείπια του Hurvat Midras συνεχίζεται εδώ και δεκαετίες. Η περιοχή που απαιτεί την προσοχή των επιστημόνων είναι εξαιρετικά μεγάλη. Οι ειδικοί έχουν διερευνήσει πολλές σπηλιές, δεξαμενές και διακλαδισμένα υπόγεια περάσματα που χρησιμοποιήθηκαν κατά την Παλαιά Διαθήκη και αμέσως μετά τα Χριστούγεννα μέχρι την εβραϊκή εξέγερση του δεύτερου αιώνα. Θεωρήθηκε ότι κατά τη διάρκεια της καταστολής αυτής της εξέγερσης, οι Ρωμαίοι κατέστρεψαν εντελώς τον αρχαίο οικισμό και από τότε κανείς δεν έχει ζήσει εδώ. Αλλά το χειμώνα του 2011, η επαγγελματική εμφάνιση ενός από τους επιστήμονες έφερε ασυνήθιστες λεπτομέρειες από το αρχαιολογικό τοπίο. Ήταν ένα σκελετό πόρτας, χαρακτηριστικό μιας περιόδου αργότερα από τον δεύτερο αιώνα. Αποδείχθηκε ότι κατά τη διάρκεια της βυζαντινής βασιλείας υπήρχε χριστιανική βάση!

Κατά τη διάρκεια των επακόλουθων ανασκαφών ανακαλύφθηκαν μαρμάρινοι κίονες της εκκλησίας, ένα υπέροχα διατηρημένο τμήμα δέκα μέτρων του ψηφιδωτού δαπέδου και ένας άδειος τάφος στον υπόγειο χώρο κάτω από τον βωμό. Ενθουσιασμένοι από την ανακάλυψη, οι επιστήμονες αποφάσισαν να βρουν την βασιλική που ανακάλυψαν στον λεγόμενο χάρτη Madaba – ένα ψηφιδωτό στο πάτωμα που μπορεί να δει σήμερα στην Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην Ιορδανική πόλη Madaba.

Σχολιασμός εμπειρογνωμόνων:

Ο χάρτης Madaba είναι μια ομάδα του 6ου αιώνα, που αντιπροσωπεύει το αρχαιότερο σχέδιο των Αγίων Τόπων. Σε αυτό, σε σχέδια και επιγραφές, σχεδόν όλες οι εκκλησίες και μοναστήρια που λειτουργούσαν εκείνη την εποχή στο Ισραήλ επισημαίνονται λεπτομερώς. Για να συγκρίνουμε με αυτό το μωσαϊκό, τα ερείπια της εβραϊκής πόλης δεν συνέβησαν σε κανέναν. Εξάλλου, οι επιστήμονες ήταν σίγουροι ότι από τον 2ο αιώνα από τη Γέννηση του Χριστού, ο Hurvat Midras είναι μια νεκρή πόλη. Ο χάρτης Madaba είχε πρόσβαση μόνο αφού ανακάλυψαν τη βυζαντινή βάση στο Hurvat Midras. Και αυτή η βασιλική βρέθηκε στο χάρτη ως «ο ναός του Αγίου Ζαχαρία»!

Αυτή η σύμπτωση έκανε τους επιστήμονες να θυμούνται τα επιζώντα στοιχεία των προσκυνητών του 6ου αιώνα. Έτσι, ένας συγκεκριμένος προσκυνητής Θεοδοσίου γράφει ότι “από το ElevferOpol μέχρι τον τόπο όπου βρίσκεται ο Άγιος Ζαχαρί, έξι μίλια”. Ο ταξιδιώτης Αντόνιν τον αποκρίθηκε: «Φτάσαμε σε μια πόλη που ονομάζεται Eleufer Opole, όπου ο Samson έπεσε χίλια άτομα με τη γνάθο του . Τότε έφθασαν στον τόπο όπου η Ζαχαρία βρίσκεται στο σώμα της – μια όμορφη, διακοσμημένη βασιλική και πολλοί υπηρέτες του Θεού ».

Η Elevferopol – σύγχρονο Beit Guvrin, βρίσκεται μόλις έξι μίλια ή δέκα χιλιόμετρα από το Hurvat Midras!

Είναι δυνατόν να εξετάσουμε το γεγονός ότι ο τάφος που ανακαλύφθηκε από τους αρχαιολόγους ανήκε στον προφήτη Ζαχαρία; Φυσικά, δεν υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα σε αυτό. Αν υπήρχαν υπολείμματα στον τάφο, τότε οι σύγχρονες μέθοδοι έρευνας θα επέτρεπαν μια πιο σίγουρη απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Αλλά η σαρκοφάγος ήταν άδεια. Τα λείψανα θα μπορούσαν να καταστραφούν κατά την αραβική κατάκτηση τον 7ο αιώνα. Ωστόσο, οι επιστήμονες έχουν λόγους να πιστεύουν ότι η χριστιανική βασιλική ανεγέρθηκε τον 5ο αιώνα ακριβώς πάνω από την ταφή του προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης.

 

Από το γεγονός αυτό και εξής στον ναό των Ιεροσολύμων έλαβαν χώρα σημεία και τέρατα, που προμήνυαν την προσεχή κατάργηση της λατρείας και του Νόμου. Οι ιερείς έπαυσαν να έχουν οπτασίες θεοπέμπτων αγγέλων· τους αφαιρέθηκε το χάρισμα της προφητείας και δεν μπορούσαν πλέον να δώσουν χρησμό από το Δαβήρ (άδυτο του ναού), ούτε να ρωτήσουν στο εφούδ (άμφιο του Ααρών) και να διασαφηνίσουν στον λαό τα δυσνόητα σημεία της Αγίας Γραφής.
Πηγή: “Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, υπό ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου, εκδ. Ίνδικτος (τόμος πρώτος, σ. 57-59)

 

Προφήτης Ζαχαρίας – Ψηφιδωτό του 6ου αιώνα μ.Χ.
στην βυζαντική βασιλική του Ευφράσιου στο Porec της Κροατίας

 

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.
Ἱερωσύνης στολισμόν, περιβαλλόμενος σοφέ, κατὰ τὸν νόμον τοῦ Θεού, ὁλοκαυτώματα δεκτά, ἱεροπρεπῶς προσενήνοχας Ζαχαρία· καὶ γέγονας φωστήρ, καὶ θεατὴς μυστικῶν, τὰ σύμβολα ἐν σοί, τὰ τῆς χάριτος, φέρων ἐκδήλως πάνσοφε, καὶ ξίφει ἀναιρεθεὶς ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, Χριστοῦ Προφῆτα, σὺν τῷ Προδρόμῳ, πρέσβευε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

 

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.
Εκ τής ρίζης Ιεσσαί, καί εξ όσφύος τού Δαυϊδ, η θεόπαις Μαριάμ, σήμερον τίκτεται ημίν, διό καί χαίριν, η σύμπασα καί κενουργείται, Συγχάρητε ομού, ο ουρανός καί η γή, αινέσατε αυτήν, αι στρατιαί τών εθνών, Ιωακείμ ευφραίνεται, καί Άννα πανηγυρίζει κραυγάζουσα, Η στείρα τίκτει, τήν Θεοτόκον, καί τροφόν τής ζωής ημών.

 

 

Минея – Сентябрь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в.
Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναίο – Σεπτέμβριος (τεμάχιο). Εικονίδιο. Russ. Αρχές τού 17ου αιώνα,
στήν Εκκλησία καί τό Αρχαιολογίκό Γραφείο τής Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας.

 

Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’
Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς 
Ἱερουργήσας τῷ Θεῷ κατὰ τὸν νόμον, καὶ προφητεύσας τὸν Χριστὸν ἐκ τῆς Παρθένου, Ζαχαρία σαρκούμενον ἐκ Πνεύματος Ἁγίου, ἐφάνης τῇ οἰκουμένῃ στῦλος φωτός, καὶ ἔφης δικαιοσύνης ἀνατολήν, ἐξ ὕψους κόσμον ἐκλάμπουσαν, καὶ εἰς εἰρήνης ὁδόν, εὐθύνουσαν τοὺς πόδας ἡμῶν, τὸν σῴζοντα τὸ ἄνθρωπον.

 

Δόξα… Ὅμοιον
Τοῦ Βαραχίου τὸν υἱὸν νῦν μακαρίσωμεν, ὅτι τὸν νόμον ψαλμικῶς προεμελέτησε, Ζαχαρίας ὁ δίκαιος νυκτός τε καὶ ἡμέρας, λατρεύων τῷ ἐν ὑψίστοις πάντων Θεῷ, ὡς ἔφη ὁ ἐν Προφήταις μέγας Δαυΐδ· ὃς καὶ τέλος δι᾿ αἵματος, σφαγεὶς ἐτύθη ὡς ἀμνός, δεκτὸς εἰς ὁλοκάρπωσιν, τοῦ Σωτῆρος τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

 

Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ὁ Προφήτης σήμερον, καὶ ἱερεὺς τοῦ Ὑψίστου, Ζαχαρίας προύθηκεν, ὁ τοῦ Προδρόμου γενέτης, τράπεζαν τῆς αὐτοῦ μνήμης Πιστοὺς ἐκτρέφων, πόμα τε δικαιοσύνης τούτοις κεράσας. Διὸ τοῦτον εὐφημοῦμεν, ὡς θεῖον μύστην Θεοῦ τῆς χάριτος.

 

Ὁ Οἶκος
Τὴν τοῦ νόμου σιγὴν ὁ ἱεράρχης δέδεκται, δι’ Ἀγγέλου φωνῆς, τὸν Ἄγγελον δεχόμενος, Χριστοῦ παρουσίας Προφήτην καὶ μύστην, σὺν Ἐλισάβετ στείρᾳ καὶ σώφρονι, οὗ γεννηθέντος, ἀνεκαινίσθη χάρις καὶ λυτρωσις, καὶ καταλλαγὴ ἡμῶν παγκόσμιος· κηρύττει γὰρ τὸν ἀμνόν, καὶ πλάστην, καὶ τῆς φύσεως νεουργόν, τὸν ἐκ τῆς στείρας τὸν καρπὸν χορηγοῦντα, Υἱὸν δὲ φανέντα τῆς Παρθένου, ὡς θεῖον μύστην Θεοῦ τῆς χάριτος.

 

Ἐξαποστειλάριον
Ἦχος πλ. δ’
Γυναῖκες ἀκουτίσθητε 
Ἀμέμπτως ἱεράτευσας, Θεῷ τῷ παντοκράτορι, τῇ νομικῇ διατάξει, ὦ Ζαχαρία Προφῆτα· διὸ καὶ θυμιῶντί σοι, Ἄγγελος λέγων φαίνεται· Τέξῃ Χριστοῦ τὸν Πρόδρομον, μεσίτην ὄντα τοῦ Νόμου, καὶ χάριτος τῆς ἐνθέου.