Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2019

Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος

Прп. Савва.
Тзортзи (Зорзис) Фука. Фреска. Афон (Дионисиат). 1547 г.
Άγιος Σάββας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους
έργο τού αγιογράφου Τζώρτζη (Ζώρζη) Φουκά

 

Прп. Савва.
Άγιος Σάββας.
Τοιχογραφία (Fresco)

 

 

 

Ψυχὴν ὄπισθεν τοῦ Θεοῦ κολλῶν πάλαι,
Ἔμπροσθεν αὐτοῦ νῦν παρίσταται Σάββας.
Θεσπεσίοιο πόλου πέμπτῃ Σάββας ἐντὸς ἐσήχθη.

 

Βιογραφία

Ο Άγιος Σάββας καταγόταν από το χωριό Μουταλάσκη της Καππαδοκίας και ήταν γιος ευσεβών γονέων, του Ιωάννη και της Σοφίας .

Από πολύ νωρίς γνώρισε τις θείες βουλές και αποφάσισε να αφιερωθεί στο μοναστικό βίο. Είχε τόση πίστη που κάποτε μπήκε σε ένα κλίβανο πυρός από τον οποίο βγήκε αβλαβής με τη βοήθεια του Θεού.

Прп. Савва.
фреска XIV века н.э.
от часовни Иоанна Богослова в келье святого Прокопия, на территории Свято-Афинского монастыря
работа неизвестного иконописца
Άγιος Σάββας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
από το Παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο κελί του Αγίου Προκοπίου, στην επικράτεια τής Ιεράς Μονής Βατοπεδίου Αγίου Όρους
έργο αγνώστου αγιογράφου

Όταν ήταν δεκαοχτώ ετών έφυγε από το μοναστήρι των Φλαβιανών και πήγε στα Ιεροσόλυμα. Από εκεί κατευθύνθηκε προς την έρημο της Ανατολής για να συναντήσει τον Μέγα Ευθύμιο (βλέπε 20 Ιανουαρίου). Ο Ευθύμιος τον έστειλε σε ένα κοινόβιο, το οποίο διηύθυνε ο όσιος Θεόκτιστος (βλέπε 3 Σεπτεμβρίου).

Врата (фрагмент).
Икона. Византия. XIV в. Монастырь св. Екатерины на Синае.
Άγιος Σάββας.
Βυζαντινή Εικόνα τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά

 

Святой Преподобный Савва Освященный.
Икона в монастыре Святой Екатерины на Синае.
Άγιος Σάββας.
Βυζαντινή Εικόνα
στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска 1105 – 1106 годы.
церкви Панагии Форвиотиссы в Асину, Кипр.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1105 -1106 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Παναγίας τής Φορβιώτισσας
(περισσότερο γνωστή ως η Παναγία της Ασίνου, βρίσκεται στις βόρειες υπώρειες της οροσειράς του Τροόδους. Είναι κτισμένη στην ανατολική όχθη ενός μικρού χείμαρρου, τρία χιλιόμετρα νοτίως του χωριού Νικητάρι.. Κύπρος)

 

Святой Преподобный Савва Освященный. 

Фреска 1192 год.
церкви Панагии Аракиотиссы в селе Лагудера, Кипр.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1192 μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Παναγία τού Άρακα
στο χωριό Λαγουδερά . Λευκωσία. Κύπρος

 

 

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска XIV век.
церкви Спасителя в Верии, Греция.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Αναστάσεως του Χριστού. Βέροια

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска XIV век.
церкви Святого Николая Орфаноса в Салониках, Греция.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Ορφανού
στήν Θεσσαλονίκη

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска 1208 – 1209 годы.
церкви Богородицы в монастыре Студеница, Сербия.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1208 – 1209 μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Στουντένιτσα. Σερβία

Святой Преподобный Савва Освященный.
ФрескаОколо 1321 года.
монастыря Грачаница, Косово, Сербия.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1321 μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Γρατσάνιτσα
Κοσσυφοπέδιο. Σερβία

Савва Освященный,
прп. и Стефан Новый, прмч. ; Балканы. Сербия. Печ; XIV в.; местонахождение: Сербия. Косово. Печская Патриархия.
Церковь св. Димитрия. Неф.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στον Ιερό Ναό τού Αγίου Δημητρίου
τής Πατριαρχικής Ιεράς Μονής Πεκίου (Πετς)
Κοσσυφοπέδιο. Σερβία

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска XIV век.
церкви Богоматери Одигитрии
в Пече, Косово, Сербия.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Παναγίας τής Οδηγήτριας
τής Πατριαρχικής Ιεράς Μονής Πεκίου (Πετς)
Κοσσυφοπέδιο. Σερβία

 

 

 

 

 

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска XIV век.
церкви Спаса в Кучевиште
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στον Ιερό Ναό τών Εισοδίων τής Θεοτόκου
(Αγία Σωτήρα) στό Κούτσεβιτς. Σκόπια

 

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска Около 1316 года.
церкви Св. Никиты в Чучере близ Скопье
Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1316 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Αγίου Νικήτα στό χωριό Cucer
κοντά στά Σκόπια
έργο τών αγιογράφων Μιχαήλ Αστραπα καί Ευτύχιου

 

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска 1316 – 1318 годы
церкви Св. Георгия в Старо Нагоричино,
Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1316 – 1318 μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου
στό χωριό Στάρο Ναγκορίτσινο στά Σκόπια
έργο τών αγιογράφων Μιχαήλ Αστραπα καί Ευτύχιου

 

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска 1164 год.
церкви Св. Пантелеимона в Нерези близ Скопье,
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1164 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήμονα
κοντά στό χωρίο Νέρεζι. Σκόπια

 

Святой Преподобный Савва Освященный. Фреска 1408 год.в Успенском соборе во Владимире.
Преподобного Андрея Рублёва
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1408 μ.Χ.
στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως τής Θεοτόκου
στήν περιοχή Βλαντιμίρ – Σουζάλ. Ρωσία

 

Святой Преподобный Савва Освященный.
Фреска 1381 – 1382 годы.
церкви Рождества Христова на Красном поле в Новгороде.
Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος,
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1381 -1382 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Γεννήσεως τοῦ Χριστού
στο Κόκκινο Πεδίο (στο νεκροταφείο) του Νόβγκοροντ

 

 

Прп. Савва.
Миниатюра 985 г. Минология Василия II. Константинополь. Ватиканская библиотека. Рим.
Ο Άγιος Σάββας.
Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού έτους 985 μ.Χ.
στό Μηνολόγιο τοῦ Βασίλειος Β ‘. Κωνσταντινούπολη.
Τώρα εὑρίσκεται στήν Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ. Ρώμη

 

Савва Освященный, прп. (5 декабря)
Менологий на 2 – 5 декабря
Византия. Греция; XIV в.; памятник:
Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);
10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд.
Бодлеанская Библиотека
Ο Άγιος Σάββας.
Μηνολόγιο 2 – 5 Δεκεμβρίου
Βυζαντινή Μηνολόγιο τού 14ου αιώνα μ.Χ.
Τώρα ευρίσκεται στην Αγγλία. Οξφόρδη.
Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library)

Ο Άγιος Σάββας κατά την παραμονή του στο κοινόβιο έλαμψε λόγω του χαρακτήρα του και των αρετών του. Μάλιστα ήταν τόσο σοβαρός και ηθικός – παρά το νεαρόν της ηλικίας – που προσαγορεύτηκε παιδαριογέροντας από τον Μέγα Ευθύμιο.

Прпп. Евфимий, Антоний Великие, Савва Освященный.
Икона (таблетка). Новгород. Конец XV в. 24 х 19.
Из Софийского собора. Новгородский музей.
Οι Άγιοι Ευθύμιος ο Μέγας , Αντώνιος ο Μέγας, Σάββας ο Ηγιασμένος.

Εικόνα τού τέλους τού 15ου αιώνα μ.Χ.
από τον Καθεδρικό Ναό τής Αγίας Σοφίας. Νόβγκοροντ
καί τώρα στο Μουσείο Νόβγκοροντ .

Прпп. Савва, Стефан Триглийский и мученик Савин.
Икона. Русь. Конец XVΒ
Άγιοι Σάββας ο Ηγιασμένος, Στέφανος ο Ομολογητής, Μάρτυρας Σαβινος ο Αιγύπτιος.
Ρωσική Εικόνα τού τέλους τού 15ου αιώνα μ.Χ.

Савва Освященный, прп., Николай Чудотворец Мирликийский, свт., Иона Палестинский, прп., Амвросий еп. Медиоланский, свт.;
Балканы. Сербия. Печ; XIV в.; местонахождение: Сербия. Косово. Печская Патриархия. Нартекс. Нартекс (притвор)
Οι Άγιοι Σάββας ο Ηγιασμένος, Νικόλαος ο θαυματουργός τών Μύρων,
Ιωνάς τής Παλαιστίνης καί Αμβρόσιος Επίσκοπος Μεδιολάνων
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στον Νάρθηκα τού Καθολικού
τής Πατριαρχικής Ιεράς Μονής Πεκίου (Πέτς)
Κοσσυφοπέδιο. Σερβία

Ο Άγιος Σάββας όσο μεγάλωνε τροφοδοτούσε όλο και περισσότερο το πνεύμα του, γι’ αυτό και τιμήθηκε με το χάρισμα της θαυματουργίας. Το χάρισμα αυτό το επιστράτευσε στην υπηρεσία των φτωχών και των ασθενών και έτσι επιτέλεσε σημαντικότατα έργα.

Για την αγιότητα της ζωής του και για τη μεγάλη του φήμη, είχε σταλεί από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων δυο φορές πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη, προς το βασιλιά Αναστάσιο και έπειτα προς τον Ιουστινιανό.

Σε ηλικία ενενήντα τεσσάρων ετών, το 534 μ.Χ., ανήλθε προς Κύριον εν ειρήνη.

 

Ι Ε Ρ Α   Λ Ε Ι Ψ Α Ν Α

 

 

Το 584 μ.Χ., το Λείψανο του Αγίου Σάββα ανακομίσθηκε αδιάφθορο όταν ανοίχθηκε ο τάφος του για να ενταφιαστεί ο Ηγούμενος Κασσιανός. Αρχικά διαφυλάχθηκε στη Μονή του και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, κατά την περίοδο των Αραβικών επιδρομών.

Για τον χρόνο άφιξης του στη Βενετία επικρατούν δύο παραδόσεις. Σύμφωνα με την πρώτη το Λείψανο είχε μεταφερθεί στην Κωνσταντινούπολη, απ’ όπου το 1026 μ.Χ. το έκλεψε ο Βενετός ευγενής Πέτρος Centranico (έπειτα Δόγης, 1026 – 1031 μ.Χ.), επί των ημερών του Δόγη Tribunio Menio (982 – 1026 μ.Χ.), το μετέφερε στη Βενετία και το κατέθεσε στο Ναό του Αγίου Αντωνίνου.

Κατά την δεύτερη παράδοση το Λείψανο δεν μεταφέρθηκε ποτέ στην Κωνσταντινούπολη, αλλά διαφυλάχθηκε στον Άγιο Ιωάννη της Άκρας, απ’ όπου μεταφέρθηκε από τούς Γενουάτες στην ανταγωνίστρια της Βενετίας πόλη τους. το 1257 μ.Χ. οι Βενετοί πέτυχαν να μεταφέρουν το Λείψανο στη Βενετία.

Η παρουσία του Λειψάνου του Αγίου Σάββα στη Βενετία επιβεβαιώνεται από την σχετική ομολογία του Σαββαΐτου Μοναχού Σωφρονίου στον Μητροπολίτη Ρωσίας Άγιο Μακάριο, το 1547 μ.Χ.

Το 1965 μ.Χ., μετά από ενέργειες του Πατριάρχου Βενεδίκτου, η ρωμαιοκαθολική Εκκλησία επέστρεψε το Λείψανο στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και φυλάσσεται έκτοτε στη Μονή του.

 

 

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Tῶν ὁσίων ἀκρότης καὶ ἀγγέλοις ἐφάμιλλος ὡς γὰρ ἡγιασμένος ἐδείχθης ἐκ παιδός, Σάββα ὅσιε. Οὐράνιον γὰρ βίον ἀπελθῶν, πρὸς ἔνθεον ζωὴν χειραγωγεῖς διὰ λόγου τε καὶ πράξεως ἀληθοῦς, τοὺς πίστει ἐκβοῶντας σοι. Δόξα τῷ δεδοκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τὸ ἄγονον ἐγεώργησας· καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας· καὶ γέγονας φωστήρ, τῇ οἰκουμένῃ λάμπων τοῖς θαύμασι, Σάββα Πατὴρ ἡμῶν Ὅσιε, Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἠμῶν.

Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς ἀπὸ βρέφους τῷ Θεῷ θυσία ἄμωμος, προσενεχθεὶς δι᾽ ἀρετῆς, Σάββα μακάριε, τῷ σε πρὶν γεννηθῆναι ἐπισταμένῳ· ἐχρημάτισας Ὁσίων ἐγκαλλώπισμα, πολιστής τε τῆς ἐρήμου ἀξιέπαινος· διὸ κράζω σοι, Χαίροις Πάτερ ἀοίδιμε.

 

Минея – Декабрь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναῖο – Δεκέμβριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .

Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Τὸν βίον εὐσεβῶς, ἐπὶ τῆς γῆς ἐκτελέσας, δοχεῖον καθαρόν, σὺ τοῦ Πνεύματος ὤφθης, φωτίζων τοὺς ἐν πίστει σοι, προσιόντας Μακάριε· ὅθεν αἴτησαι, τὸν σόν Δεσπότην φωτίσαι, τὰς ψυχὰς ἡμῶν, τῶν ἀνυμνούντων σε Σάββα, θεόφρον Πατὴρ ἡμῶν.

Ὁ Οἶκος
Σοφίας ὑπάρχων βλάστημα, Σάββα Ὅσιε, παιδιόθεν ἐπόθησας Σοφίαν τὴν ἐνυπόστατον· ἣ συνοικήσασά σοι, ἀπὸ γῆς σε ἐχώρισε, καὶ πρὸς ὕψος ἀνήγαγεν, ἐξ ἀΰλων ἀνθέων πλέξασα στέφανον, καὶ τῇ σῇ ἐπιθεῖσα ἡγιασμένῃ κάρᾳ θεόφρον· ᾧπερ κεκοσμημένος, ἐξιλέωσαι τὸ Θεῖον, τοῦ δοθῆναί μοι σοφίαν λόγου ἐπαξίως, ὅπως ἀνυμνήσω τὴν ἁγίαν σου κοίμησιν, ἣν ἐδόξασε Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν· διὸ καὶ ἡμεῖς κράζομέν σοι· Χαίροις Πάτερ ἀοίδιμε.

Μεγαλυνάριον
Ὤφθης ὑποτύπωσις καὶ κανών, θεοφόρε Σάββα, ὡς τοῦ Πνεύματος θησαυρός, Ὁσίων Πατέρων, ῥυθμίζων καὶ ἰθύνων, πρὸς κλῆρον ἀφθαρσίας τοὺς πειθομένους σοι.