Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Θαυματουργός

 

 

Φωτός λαμπρόν κήρυκα νυν όντως μέγαν,
Πηγή φάους άδυτον άγει προς φέγγος.

 

Βιογραφία

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ήταν δεινός θεολόγος και διαπρεπέστατος ρήτορας και φιλόσοφος. Δεν γνωρίζουμε το χρόνο και τον τόπο της γέννησής του. (Ο Σ. Ευστρατιάδης όμως, στο αγιολόγιο του, αναφέρει ότι ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε το 1296 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, από τον Κωνσταντίνο τον Συγκλητικό και την ευσεβέστατη Καλλονή). Ξέρουμε όμως, ότι κατά το πρώτο μισό του 14ου αιώνα μ.Χ. ήταν στην αυτοκρατορική αυλή της Κωνσταντινούπολης, απ’ οπού και αποσύρθηκε στο Άγιο Όρος χάρη ησυχότερης ζωής, και αφιερώθηκε στην ηθική του τελειοποίηση και σε διάφορες μελέτες.

Свт. Григорий Палама. Фреска. Афон (Ватопед). 1371 г.
Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς. Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1371 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου. Άγιον Όρος

Το 1335 μ.Χ. με τους δύο αποδεικτικούς λόγους του «Περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος», ήλθε σε σύγκρουση με τον Βαρλαάμ τον Καλαβρό, ο οποίος δίδασκε πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίσει το Θεό, κι ακόμα περισσότερο δεν μπορεί να ενωθεί μαζί Του. Κατά τα λεγόμενα του Βαρλαάμ, ο Θεός είναι «κλειστός στον εαυτό του» και δεν μπορεί να ενωθεί με τους ανθρώπους. Επομένως, οι «ησυχαστές», οι μοναχοί δηλαδή εκείνοι που έλεγαν ότι μπορεί ο άνθρωπος, αν έχει καθαρή καρδιά και αν συγκεντρωθεί στην «καρδιακή προσευχή» (το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με»), να ενωθεί με το Θεό και να φωτισθεί και να δει το Άκτιστο φως, ασχέτως της μόρφωσής του, δεν ήταν Ορθόδοξοι αλλά «μεσσαλιανιστές» και «ομφαλόψυχοι». Μετά από αυτές τις τοποθετήσεις του Βαρλαάμ, ο Παλαμάς εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη από όπου και άρχισε τον αγώνα «υπέρ των Ιερώς ησυχαζόντων», δηλ. αυτών που ασκούσαν τον ησυχασμό, συγγράφοντας μάλιστα και τους ομώνυμους λόγους του. Το ζητούμενο της πάλης αυτής ήταν κυρίως το μεθεκτικόν ή αμέθεκτον της θείας ουσίας. Ο Γρηγόριος, οπλισμένος με μεγάλη πολυμάθεια και ισχυρή κριτική για θέματα αγίων Γραφών, διέκρινε μεταξύ θείας ουσίας αμεθέκτου και θείας ενεργείας μεθεκτής. Και αυτό το στήριξε σύμφωνα με το πνεύμα των Πατέρων και η Εκκλησία επικύρωσε την ερμηνεία του με τέσσερις Συνόδους. Στην τελευταία, που έγινε στην Κωνσταντινούπολη το 1351 μ.Χ., ήταν και ο ίδιος ο Παλαμάς. Αλλά ο Γρηγόριος έγραψε πολλά και διάφορα θεολογικά έργα, περίπου 60.

Свт. Григорий Палама. Тзортзи (Зорзис) Фука.
Фреска. Афон (Дионисиат). 1547 г.
Άγιος Γρηγόριος Παλμάς. Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.
από τον Γεώργιο Φουκά στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους

 

Свт. Григорий Палама.
Фреска 1546 год.
церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита. Афон.
Феофан Критский и Симеон.
Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.
 στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Αγίου Όρους
έργο τών αγιογράφων  Θεοφάνη τού Κρήτα και τού Συμεών

Αργότερα ο Πατριάρχης Ισίδωρος, τον εξέλεξε αρχικά επίσκοπο Θεσσαλονίκης. Λόγω όμως των τότε ζητημάτων, αποχώρησε πρόσκαιρα στη Λήμνο. Αλλά κατόπιν ανέλαβε τα καθήκοντα του. Πέθανε το 1360 μ.Χ. και τιμήθηκε αμέσως σαν Άγιος. Ο Πατριάρχης Φιλόθεος, έγραψε το 1376 μ.Χ. εγκωμιαστικό λόγο στο Γρηγόριο Παλαμά, μαζί και ακολουθία και όρισε την εκκλησιαστική μνήμη του στη Β’ Κυριακή της Μ. Τεσσαρακοστής.

 

Το τίμιο σώμα του, μετά από την εκταφή, υπήρξε άφθαρτο, δηλαδή δέν σάπισε, αλλά ευωδίαζε και θαυματουργούσε. Στούς λατίνους όμως, τους υποτελείς του Πάπα, ήταν χονδρό αγκάθι η ενθύμιση του Αγίου και μάλιστα ολόσωμου. Γι αυτό πολλες φορές τον συκοφαντούσαν λέγοντας, πως για τα αμαρτήματά του έμεινε «άλυωτος», δέν δέχθηκε από απέχθεια η γη να τον διαλύσει «στα εξ ων συνετέθη»! Τον 19ο αιώνα μ.Χ. ο ναός του Αγίου καταστράφηκε από φωτιά και το τίμιο σκήνωμά του κάηκε αφήνοντας μόνον τα οστά ανέπαφα!

 

Η Λάρνακα τού Αγίου στόν ομώνυμο Ιερό Ναό τής Θεσσαλονίκης

Τόσο γινάτι κράτησαν οι καθολικοί που όταν τυπώνονταν οι εκκλησιαστικές μας ακολουθίες στην Βενετία – κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας – ο Δόγης έδινε την άδειά του για την έκδοση, μόνον εφόσον δέν υπήρχε σχετική αναφορά στον Αγιο. Έτσι για αρκετά χρόνια που κυκλοφορούσαν τα έντυπα από την Βενετία, η γιορτή του είχε σχεδόν ξεχαστεί. Περί τα μέσα και τέλη του 20ου αιώνα, επανήλθε η μνήμη των ενδόξων αγώνων του και έλαβε την πρέπουσα θέση στον χώρο των Ορθόδοξων ναών.

 

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. δ’.

Ὀρθοδοξίας ὁ φωστήρ, Ἐκκλησίας τὸ στήριγμα καὶ διδάσκαλε, τῶν Μοναστῶν ἡ καλλονή, τῶν θεολόγων ὑπέρμαχος ἀπροσμάχητος, Γρηγόριε θαυματουργέ, Θεσσαλονίκης τὸ καύχημα, κῆρυξ τῆς χάριτος, ἱκέτευε διὰ παντός, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

 

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τὸ πολύφωνον στόμα τῆς θείας χάριτος, τῶν Ὀρθοδόξων δογμάτων τὴν ἀληθῆ θησαυρόν, ἀνυμνοῦμέν σε πιστῶς Πάτερ Γρηγόριε· τῆς Ἐκκλησίας γὰρ φωστήρ, ἀνεδείχθης φαεινός, καὶ κλέος Θεσσαλονίκης· ἥτις ἐν σοὶ καυχωμένη, λαμπρῶς γεραίρει τοὺς ἀγῶνάς σου.

Минея - Ноябрь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. 
Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναῖο - Νοέμβριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ.
 στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας

 

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Τὸ τῆς σοφίας ἱερὸν καὶ θεῖον ὄργανον Θεολογίας τὴν λαμπρὰν συμφώνως σάλπιγγα Ἀνυμνοῦμέν σε Γρηγόριε θεορρῆμον. Ἀλλ’ ὡς νοῦς νοΐ τῷ πρώτῳ παριστάμενος, Πρὸς αὐτὸν τὸν νοῦν ἡμῶν Πάτερ ὁδήγησον, Ἵνα κράζωμεν, χαῖρε κῆρυξ τῆς χάριτος.

 

Ἕτερον Κοντάκιον

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Θεσσαλονίκη ἡ περίβλεπτος πόλις, τὴν σὴν ἁγίαν ἑορτάζουσα μνήμην, πρὸς εὐφροσύνην συγκαλεῖται ἅπαντας· ταύτης ποιμενάρχης γάρ, θεοφόρος ἐδείχθης, καὶ σοφὸς διδάσκαλος, Ἐκκλησίας ἁπάσης· χαριστηρίους ὅθεν σοι ᾠδάς, ᾄδομεν πάντες, Γρηγόριε μέγιστε.

 

Μεγαλυνάριον
Χαίροις Ἐκκλησίας λαμπρὸς φωστήρ, καὶ Θεσσαλονίκης, ποιμενάρχης θεοειδής· χαίροις τοῦ ἀκτίστου, φωτὸς ὄργανον θεῖον, καὶ θεολόγων στόμα, Πάτερ Γρηγόριε.

 

 

 

ΒΙΟΣ ΑΓΙΟΥ ΥΠΑΤΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΓΑΓΓΡΩΝ

 

 

 

Άγιος Υπάτιος επίσκοπος Γαγγρών

Сщмч. Ипатий.
Фреска 1546 год.
церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита.
Феофан Критский и Симеон
Άγιος Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών
Τοιχογραφία ((fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό τού Αγίου Νικολάου
τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Άγιον Όρος
έργο τών αγιογράφων Θεοφάνη τού Κρητός καί Συμεών

 

 

Сщмч. Ипатий.
Фреска. 1547 г.
Афон (Дионисиат).
Тзортзи (Зорзис) Фука.
Άγιος Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών
Τοιχογραφία (fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου. Άγιον Όρος
έργο τού αγιογράφου Τζώρτζη (Ζωρζη) Φουκά

 

Сщмч. Ипатий Гангрский.
Роспись XVII в.
келлии св. Стефана, Афон.
Άγιος Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών
Αγιογραφία τού 17ου αιώνα μ.Χ.
στό Ιερό Κελλί Αγίου Στεφάνου. Άγιον Όρος

 

 

 

 

 

Ипатий Гангрский с житием.
Икона. Тверь. 1-я половина XV в. ( У Попова Г.В. – XVI в.) 112 х 81.
ГТГ. Москва.
Άγιος Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών μέ τόν βίο του
Εικόνα τού 1ου μισού τοὐ 15ου αιώνα μ.Χ. από τήν πόλη Τβέρ τής Ρωσίας
U Popova G.V. – XVI c.)
Τώρα ευρίσκεται στήν Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ . Μόσχα

 

 

 

Κτείνει γυνὴ βαλοῦσα καιρίαν λίθῳ,
Τὸν Ὑπάτιον· φεῦ γυναικὶ ἀθλίᾳ!
Πρώτῃ Ὑπατίῳ βιότου πέρας ἐν τριακοστῇ.

 

Βιογραφία
Ο Άγιος Υπάτιος ήταν μορφή από εκείνες που δόξασαν την Εκκλησία στους πρώτους αιώνες της και αγωνίσθηκαν για το θρίαμβο του χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας.

Сщмч. Ипатий и Ираклид Фреска. Кипр.

Άγιος Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών
Τοιχογραφία ((fresco) Κύπρος

 

Ήταν επίσκοπος Γαγγρών στα χρόνια του Μεγάλου. Κωνσταντίνου και συμμετείχε στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια (325 μ.Χ.), κατά της πλάνης του Αρείου.

Сщмч. Ипатий.
Фреска.
Άγιος Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών
Τοιχογραφία ((fresco).

 

 

 

Сщмч. Ипатий.
Фреска. 1192 г.
ц. Панагии Аракос близ Лагудеры, Кипр.
Άγιος Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών
Τοιχογραφία ((fresco) τού έτους 1192 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Παναγίας τού Άρακα
στα βορειοανατολικά μέρη του όρους Τρόοδος,
κοντά στο χωριό. Λαγουδέρα (Κύπρος)

Στο ποιμαντικό του έργο, εξακολούθησε να διδάσκει και να καθοδηγεί το ποίμνιο του, αλλά κυρίως αντιμαχόταν τις αιρέσεις, και ιδιαίτερα την αίρεση των Ναυτιανών. Η επιτυχία με την οποία καταπολεμούσε τους Ναυτιανούς, ξεσήκωσε τα άγρια πάθη τους και ζητούσαν την εξόντωση του.

 

Святитель Ипатий Гангрский
Миниатюра Минология Василия II.
Константинополь. 985 г. Ватиканская библиотека. Рим.
Άθληση τού Άγιου Υπάτιου Επίσκοπου Γαγγρών .
Μικρογραφία (Μινιατούρα)
στό Μηνολόγιο τοῦ Βασίλειος Β ‘. 985 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Τώρα εὑρίσκεται στήν Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ. Ρώμη

 

 

Мучение св. Ипатия.
Фреска. 1547 г.
Афон (Дионисиат).
Тзортзи (Зорзис) Фука.
Μαρτύριο τού Άγιου Υπάτιου Επίσκοπου Γαγγρών
Τοιχογραφία ((fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Αγίο Διονυσίου. Άγιον Όρος
έργο τού αγιογράφου Τζώρτζη (Ζωρζη) Φουκά

 

 

 

 

Έτσι, το έτος 326 μ.Χ. πλήρωσαν κάποιους ειδωλολάτρες, οι οποίοι σε κρημνώδη περιοχή επιτέθηκαν κατά του Αγίου με ξύλα και πέτρες και τον άφησαν μισοπεθαμένο. Πριν ξεψυχήσει, μία εκ των φανατικών αιρετικών γυναικών τον θανάτωσε διά λίθου.

 

 

******

“Πολυάριθμα θαύματα ακολούθησαν, τα οποία επιτελούσαν τα χαριτόβρυτά του λείψανα. Ένα από αυτά σχετίζεται με την δολοφόνο γυναίκα του Αγίου. Όταν του έριξε την πέτρα και είδε πώς πέθανε ο Άγιος, την ίδια στιγμή κυριεύθηκε από ακάθαρτο και μιαρό πνεύμα, το οποίο άρχισε να την βασανίζει σκληρά. Άρχισε να κτυπά με την πέτρα που θανάτωσε τον Άγιο το στήθος της, κλαίοντας για το σφάλμα της. Ελευθερώθηκε από το δαιμόνιο όταν τοποθετήθηκε το ιερό σκήνωμα του Αγίου στον τάφο.(https://www.ekklisiaonline.gr Ιεροδιάκονος Ραφαήλ Χ. Μισιαούλης, θεολόγος)”

Ιερά Λείψανα

Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Ιβήρων Αγίου Όρους, Βουλκάνου Μεσσηνίας, Ιερουσαλήμ Διαυλείας Βοιωτίας και Προφήτου Ηλιού Ζάχολης Κορινθίας.

Μεταβυζαντινή λειψανοθήκη που περιέχει την κάρα του Αγίου Ιερομάρτυρα Ανθίμου, επισκόπου Νικομηδείας (αριστερά), την κάρα του Αγίου Υπατίου, επισκόπου Γαγγρών (δεξιά) και λείψανο του Αγίου Λαυρεντίου, του διακόνου και μάρτυρα σε ξεχωριστή θήκη στη μέσηΙερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους. https://leipsanothiki.blogspot.com

Μεταβυζαντινή λειψανοθήκη που περιέχει πόδι του Αγίου Υπατίου, επισκόπου Γαγγρών, χέρι της Αγίας Μητροδώρας και λείψανα του Αγίου Θεοδώρου και του Οσίου Αβερκίου, επισκόπου Ιεραπόλεως. Ιερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους. https://leipsanothiki. blogspot.com

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Λειψανοθήκη με λείψανα των Αγίων μαρτύρων Μάμαντος,Καλλινίκου, Τρύφωνος και του επισκόπου Γαγγρών Υπατίου. Ιερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους. https://leipsanothiki.blogspot.com

 

 

Η εικόνα-λειψανοθήκη “Света Богородица Осеновица” αποθησαυρίζεται στον Καθολικό Ναό της Ιεράς Μονής του Αγίου Ιωάννου της Ρίλας στη Βουλγαρία.
Η εικόνα ενσωματώνει λείψανα των:

Πρώτη σειρά (από πάνω): Προφήτη Δανιήλ, Αγίου Λαζάρου του Τετραημέρου, Επισκόπου Κιτίου Κύπρου, Αγίου Μάρτυρος Λευκίου (που μαρτύρησε μαζί με τον Θύρσο και τον Καλλίνικο, τον καιρό του αυτοκράτορα Δεκίου), Αγίου Αποστόλου Ανδρέα του Πρωτόκλητου, Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστή Ματθαίου και Αγίου Ισαποστόλου Κωνσταντίνου του Μεγάλου.Δεύτερη σειρά: Αγίου Μάρτυρος Αγαθαγγέλου, Οσίου Στεφάνου του Ομολογητού, του Νέου, Αγίου Μεγαλομάρτυρος Αρτεμίου, Αγίου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος, Αγίου Μάρτυρος Σεργίου και Αγίου Μάρτυρος Βάκχου.Τρίτη σειρά: Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος, Πατριάρχου Αλεξανδρείας, Αγίου Μάρτυρος Εμμανουήλ, Αγίου Μάρτυρος Φλώρου και Αγίου Μάρτυρος Λαύρου.Τέταρτη σειρά: Αγίου Αθανασίου Αλεξανδρείας, Αγίου Γρηγορίου Α΄του Μεγάλου, Αγίου Αποστόλου και Ιερομάρτυρος Συμεώνος και Αγίου Ιερομάρτυρος Αντύπα, Επισκόπου Περγάμου.Πέμπτη σειρά: Αγίου Ανδρέα, Αρχιεπισκόπου Κρήτης, Αγίου Ιερομάρτυρος Κλήμεντος, Επισκόπου Αγκύρας, Αγίου Μάρτυρος Ανδρέα του Στρατηλάτου, Αγίου Ιερομάρτυρος Υπατίου, Επισκόπου Γαγγρών, Αγίου Μάρτυρος Μιχαήλ (άγνωστο ποιου ακριβώς) και Αγίου Ιωάσαφ (άγνωστο ποιου ακριβώς).Έκτη σειρά: Αγίου Αρχιμανδρίτη Στέφανου, Αγίου Μάρτυρος Καλλίνικου, Αγίας Ισαποστόλου Μαρίας της Μαγδαληνής, Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ειρήνης, Αγίου Θεοφάνους και Αγίας Σαλώμης της Μυροφόρου.

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὁσίως ἱέρευσας, τῷ ἐπὶ πάντων Θεῶ, καὶ πρόεδρος ἔνθεος, τῆς Ἐκκλησίας Γαγγρῶν, ἐδείχθης Ὑπάτιε, Ὅθεν θαυματουργίαις, διαλάμπων ποικίλαις, σύνθρονον τῷ Τεκόντι, τὸν Υἷον ὠμολώγεις, δι’ ὃν καὶ χαίρων ἤθλησας, Ἱερομάρτυς ἔνδοξε.

 

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Καί τρόπων μέτοχος, καί θρόνων διάδοχος, τῶν Ἀποστόλων γενόμενος, τήν πρᾶξιν εὗρες θεόπνευστε, εἰς θεωρίας ἐπίβασιν· διά τοῦτο τόν λόγον τῆς ἀληθείας ὀρθοτομῶν, καί τῇ πίστει ἐνήθλησας μέχρις αἵματος, Ἱερομάρτυς Ὑπάτιε· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.

 

Минея – Март (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναῖο – Μάρτιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας

 

Κοντάκιον
Ἦχος πλ. β’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν.
Τὴν ζωοποιόν, τελέσας ἱερουργίαν, καὶ τῶν δωρεῶν, τὸ τάλαντον ἐπαύξησας, ὡς θυσία προσήχθης, καὶ κάρπωμα ἔνθεον, δι’ ἀθλήσεως Ὑπάτιε, τῷ δοξάσαντι τὸν βίον σου, τοῖς ἀρρήτοις Πάτερ θαύμασιν. Αὐτὸν δυσώπει ἀεί, ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τῆς πίστεως δόγματα, κρατύνων Ὅσιε, Πατρὶ συναΐδιον, καὶ ὁμοούσιον, τὸν Λόγον ἐκήρυξας· ὅθεν ὀρθοδόξως, τὴν σὴν ποίμνην ποιμάνας, ᾔσχυνας τοῦ Ἀρείου, τήν κακόφρονα γνώμην· διὸ νῦν μεταβὰς πρὸς τὸν Χριστόν, πρέσβευε ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον
Ὁμοουσιότητος τοῦ Πατρός, καὶ Υἱοῦ παμμάκαρ, χρηματίζων κῆρυξ λαμπρός, ἀθλήσει σφραγίζεις, τὸν θαυμαστόν σου βίον, Ὑπάτιε θεόφρον, Γαγγρῶν ὁ πρόεδρος.

Богоматерь «Воплощение»,
с предстоящими ап. Филиппом и сщмч. Ипатием.
Икона. Кон. XVI в.
(КГОИАХМЗ)
Η Υπεραγία Θεοτόκος
Οι Άγιοι Άπόστολος Φίλιππος καί
Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών
(κύκλος εργασιών της εικόνας Vladimirskaya).
Εικόνα περίπου τού 16ου αιώνα μ.Χ.
Συμβολή D.I. Godunov.
Συλλογή τού κρατικού ιστορικού, αρχιτεκτονικού και καλλιτεχνικού Μουσείου Kostroma- Ρωσία

 

Ап. Филипп, свт. Иоанн Златоуст, свт. Ипатий Гангрский
(оборот иконы “Владимирская”).
Икона. XVI – начало XVII в.
Вклад Д.И. Годунова.
Собрание Костромского музея-
заповедника “Ипатьевский монастырь”.
Οι Άγιοι Άπόστολος Φίλιππος , Ιωάννης Χρυσόστομος καί
Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών
(κύκλος εργασιών της εικόνας Vladimirskaya).
Εικόνα τού 16ου – αρχές τού 17ου αιώνα μ.Χ.
Συμβολή D.I. Godunov.
Συλλογή τού κρατικού ιστορικού, αρχιτεκτονικού και καλλιτεχνικού Μουσείου Kostroma- Ρωσία
στήν Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας “Ιπατιέφ” ανδρικό μοναστήρι στο δυτικό τμήμα τής πόλης Κοστρομά στις όχθες του ομώνυμου ποταμού κοντά στη συμβολή του με το Βόλγα .

 

Сщмч. Ипатий Гангрский.
Икона 1652 г.
из деисусного чина иконостаса
Троицкого собора Ипатиевского мон-ря.
(КГОИАХМЗ)
Άγιος Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών
Εικόνα τού ἐτους 1652 μ.Χ.
από τό Τέμπλο τού Ιερού Ναού της Αγίας Τριάδας
τής Ιεράς Μονής “Ιπατιέφ” πόλης Κοστρομά. Ρωσία
Συλλογή τού κρατικού ιστορικού, αρχιτεκτονικού και καλλιτεχνικού Μουσείου Kostroma- Ρωσία

 

 

 

Царь Константин воздает почести сщмч. Ипатию Гангрскому. Сцена из житийного цикла сщмч. Ипатия Гангрского
в росписи 1684 г.
диаконника Троицкого собора Ипатиевского мон-ря.
Гурия Никитина и Силы Савина
Ο Μέγας Κωνσταντίνος αποτίει φόρο τιμής στόν Άγιο Υπάτιο Επίσκοπος Γαγγρών. Σκηνή από τον κύκλο ζωής τού Άγιου Υπάτιου
στην τοιχογραφία τού έτους 1684 μ.Χ.
στό Διακονικό τού Ιερού Ναού της Αγίας Τριάδας
τής Ιεράς Μονής “Ιπατιέφ” πόλης Κοστρομά. Ρωσία
έργο τών ρώσων αγιογράφων Γκούρι Νικήτα και Σίλα Σαβίν

 

Сщмч. Ипатий Гангрский и свт. Иона, митр. Московский.
Фрагмент иконы «Минея годовая». 1-я пол. XVI в.
(Музей икон, Рекклингхаузен)
Οι Αγιοι Υπάτιος Επίσκοπος Γαγγρών καί Ιωνας Μητροπολίτης Μόσχας
Τμήμα Εικόνας ‘Ετήσια Μηναία’ τού πρώτου μισού τού 16ου αιώνα μ.Χ.
στό Μουσείο Εικόνων (Recklinghausen) που βρίσκεται στη γερμανική πόλη Recklinghausen της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας.

 

 

ΑΠΟ ΤΟ ΡΩΣΙΚΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ

(μετάφρση Google)

Άγιου Δημήτριου Ροστόφ

Βίοι των αγίων

Μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος Υπάτιου του Θαυματουργού, Επίσκοπος Γαγγρών
Μνήμη 31 Μαρτίου

Ο ιερός μεγάλος άγιος του Θεού Υπάτιος, επίσκοπος της πόλης Γαγγρών, στην Παφλαγονία 2285 , ήταν ένας από τους τριακόσιους ογδόντα πατέρες που συμμετείχαν στην Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο, συγκεντρώθηκαν κατά την βασιλεία του Μεγάλου Κωνσταντίνου . Εδώ, μαζί με άλλους άγιοι πατέρες, γεμάτοι με το Άγιο Πνεύμα και ζωντανό με ζήλο για την Ορθοδοξία, εκτίμησαν τον Αρείο στην αίρεση και τον αναθεωρούν.
Ο Άγιος Υπάτιος είχε το μεγάλο δώρο των θαυμάτων από τον Θεό.θεραπεύει διάφορες ασθένειες και εκτοξεύει δαίμονες. Σε ένα χωριό γύρισε την πηγή πικρού νερού που ρέει από τα βουνά σε γλυκό. και σε μια άλλη θέση, μέσω της προσευχής του, μια πηγή ζεστού νερού που ρέει από τη γη, έχοντας θεραπευτικές ιδιότητες, έρεε από τη γη. Κάποτε, σε μια σκοτεινή νύχτα, περπάτησε κοντά σε ένα ποτάμι και φώτα εμφανίστηκαν από το νερό, δείχνοντάς του τον τρόπο ώστε να μην απομακρυνθεί από αυτό και να πέσει στο ποτάμι. Επίσης, σκότωσε το φοβερό φίδι. Κάτω από την Κωνσταντία 2286 , βασιλεύοντας μετά το θάνατο του αδελφού του Κωνσταντίνου 2287 , ένα πολύ μεγάλο φίδι σέρνεται στο βασιλικό παλάτι.Μέσα στο βασιλικό θησαυροφυλάκιο, όπου βρισκόταν πολύς χρυσός και άλλος πλούτος, έβαλε το κεφάλι του στην είσοδο αυτού του δωματίου και δεν επέτρεπε σε κανέναν να τον εισέλθει. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος τρομοκρατήθηκε από αυτό και έστειλε να πει στον άγιο του Θεού Υπάτη, να έρθει στην Κωνσταντινούπολη, επειδή το όνομα του αγίου ήταν ένδοξο χάρη στα θαύματα που πραγματοποίησε η χάρη του Χριστού. Ο βασιλιάς χαιρέτησε τον άγιο με τιμή, τον υποτάχτηκε στο έδαφος και τον ζήτησε με την προσευχή του να οδηγήσει το φίδι μακριά από το βασιλικό θησαυρό, το οποίο δεν μπορούσε να αποβάλει καμία ανθρώπινη εξουσία – αφού πολλοί κληρικοί, οπλισμένοι με προσευχή, προσπάθησαν να τον αποβάλουν, αλλά χωρίς επιτυχία. μερικοί από αυτούς υποφέρουν ακόμη. Ο άγιος είπε στον βασιλιά:
– Ο βασιλιάς! Εάν η προσευχή μας είναι ανίσχυρη, τότε η πίστη σας ενώπιον του Θεού δεν θα είναι μάταιη.
Στη συνέχεια, πτώση στο έδαφος, προσευχόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στη συνέχεια, υψώνοντας, ο Υπάθυος είπε στον βασιλιά:
– Μεταξύ της ιπποδρομίας 2288 , όπου βρίσκεται το άγαλμα του πατέρα σου, οδήγησαν στη σόμπα και το λάμψουν όσο το δυνατόν, περιμένοντας να έρθω εκεί.
Αμέσως μαγειρεμένο και φωτισμένο τη σόμπα? ο Άγιος Υπάτιος, παίρνοντας το ιερό ραβδί, πήγε στο βασιλικό παλάτι, άνοιξε τις πύλες του θησαυρού και για πολύ καιρό χτύπησε το φίδι με τη ράβδο του. Ο λαός και ο βασιλιάς, που κατέλαβαν με φόβο και τρόμο, κοίταζαν από μακριά και, βλέποντας ότι το φίδι δεν έπεφτε μακριά (και η μέρα ήταν ήδη φθίνουσα προς το βράδυ), όλοι πίστευαν ότι το φίδι είχε σκοτώσει τον άγιο, όπως είχε συμβεί με μερικούς ιερείς. Ο ιεράρχης Υπάθυμος, που σηκώνει τα μάτια του στον ουρανό και ζητά τη βοήθεια του Κυρίου, βάζει μια ράβδο στο στόμα ενός φιδιού με τις λέξεις:
“Στο όνομα του Κυρίου μου Ιησού Χριστού, ακολουθήστε με”.
Το φίδι, κρατώντας τα δόντια του από τη ράβδο, όπως ένας δεσμευμένος κρατούμενος, ακολούθησε τον άγιο. Και πράγματι, ο μεγάλος εργάτης του θαύματος τον δέσμευσε με τη δύναμη του Θεού.
Στη συνέχεια ο Άγιος Υπάθυμος αναχώρησε από το βασιλικό θησαυροφυλάκιο, γύρισε ολόκληρο το άλογο και την περιοχή εμπορικών συναλλαγών, οδηγώντας το φίδι. Ο λαός, βλέποντας ένα φίδι που κρατάει στην άκρη της ράβδου και τραβηγμένο από τους αγίους, τρομοκρατείται και εκπλήσσεται. Και το φίδι ήταν πολύ τρομακτικό, το μήκος του ήταν εξήντα αγκώνες 2289 . Προσεγγίζοντας τον φλογερό φούρνο που καίει με μεγάλη φλόγα, ο άγιος είπε στο φίδι:
– Στο όνομα του Χριστού, τον οποίο εγώ, ο ανάξιος, κηρύττω, σας καλώ να εισέλθετε στη μέση αυτής της φωτιάς!
Τότε αυτό το τρομερό φίδι, που λυγίζει πάνω, έσπευσε αμέσως στον φλογερό κλίβανο, στο μέσο του οποίου καίγεται. Όλοι όσοι το κοίταζαν με τρόμο, δοξάσαν τον Θεό για το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της ζωής τους είχε δείξει στον κόσμο έναν τέτοιο λαμπτήρα και εργαζόμενο στο θαύμα, τον Άγιο Υπάτη.
Τότε ο βασιλιάς έδωσε μεγάλη ευχαριστία στον Θεό και στον άγιο του, τον Άγιο Υπάτη, τον οποίο λατρεύει ως πατέρα του. Ο ίδιος διέταξε στο διοικητικό συμβούλιο να κάνει μια εικόνα του προσώπου του και να θέσει αυτή την εικόνα στο βασιλικό του θησαυρό για να εξαφανίσει τους δαίμονες.και ο άγιος, έχοντας δώσει δώρα και φίλησε ευγενικά ο ένας τον άλλον, τον απελευθέρωσε στο σπίτι του.
Όταν ο άγιος επέστρεψε στο ιερό θρόνο του, οι κακοί άνθρωποι, οι οπαδοί των διδασκαλιών του Novat 2290 , υπονόμευτοι από το μεγάλο φθόνο του αγίου του Θεού, τον έβαλαν στο δρόμο σε ένα στενό πέρασμα, στην άκρη ενός βουνού βουνού και στην όχθη ενός βάλτου, οπλισμένου με σπαθιά και πασσάλους. Μόλις πλησίασε εκείνο τον τόπο, τον επιτέθηκαν ξαφνικά, βιάζοντάς του σαν άγρια ​​ζώα και, αφού τον τραυματίστηκαν σοβαρά, τον έριξαν από την ψηλή τράπεζα στο βάλτο. Ο άγιος, ελάχιστα ζωντανός, απλώνει τα χέρια του λίγο προς τα πάνω και ανεβάζει τα μάτια του στον ουρανό, καθώς ο πρώην άγιος μάρτυρας Στίβεν Στέφανος προσευχόταν για τους δολοφόνους του λέγοντας: “Κύριε! Μη τους κατηγορείτε για αυτήν την αμαρτία ” ( Πράξεις 7:60 ). Και όταν προσευχόταν έτσι, μια θυμωμένη γυναίκα που κρατούσε την αίρεση Arieva, παίρνοντας μια βαρύ πέτρα, τον χτύπησε άγια στο κεφάλι και τον σκότωσε. Η ιερή ψυχή Υπατία, αμέσως μετά την απομάκρυνσή της από το σώμα, αναχώρησε στον Λόρδο 2291 . Οι δολοφόνοι, παίρνοντας το σώμα του αγίου, τον έκρυψαν σε μια σπηλιά που βρίσκεται κοντά σε αυτό το μέρος και άφησε.
Αλλά η απόρριψη αθώου αίματος δεν ήταν αργή για να κατανοήσουν την τιμωρία του Θεού. Έτσι, πρώτα απ ‘όλα, το ακάθαρτο πνεύμα επιτέθηκε στη γυναίκα στην ίδια θέση και την βασανίστηκε. Συνέχισε συνεχώς τον εαυτό της στο στήθος με την πολύ πέτρα. τότε όλοι αυτοί οι βασανιστές κατέκτησαν και υπέφεραν πολύ.
Μετά από αυτό, κάποιος κάτοχος της σπηλιάς (όπου κρατούσε το άχυρο), χωρίς να ξέρει τίποτα για την πλήρη αδικία δολοφονία, ήρθε να πάρει άχυρο από εκεί για τα βοοειδή και ακούγοντας τις φωνές τραγουδιστών αγγέλων, έκπληκτος και τρομοκρατημένος. Και όταν άρχισε να παίρνει άχυρο, βρήκε ένα νεκρό σώμα, καλυμμένο με όλες τις πληγές, ενώ ήταν ακόμα πιο τρομαγμένο. αναγνωρίζοντας το θάνατο του ιερού επισκόπου του Υπάτη, έτρεξε στους συμπατριώτες του και σύντομα μίλησαν για όλα αυτά στην πόλη. Οι κάτοικοι της πόλης Γανγκρά, αμέσως συγκεντρώθηκαν, ήρθαν με μια μεγάλη κραυγή σε εκείνο τον τόπο, και λαμβάνοντας το τίμιο σώμα του αγίου πατέρα και του βοσκού τους, τον έθαψαν με μεγάλη τιμή. Ο θηλυκός δολοφόνος ακολούθησε το σώμα του αγίου, έφερε στην ταφή και με τον τρόπο που χτυπήθηκε με την ίδια την πέτρα με την οποία ο επίσκοπος του Θεού σκότωσε και ομολόγησε δημόσια την αμαρτία της.
Όταν θάφτηκε το σώμα του αγίου, η γυναίκα αυτή θεραπεύτηκε από δαίμονα. όλοι οι άλλοι που είχαν προηγουμένως κατοχή από δαίμονες, οι οποίοι ήταν συνεργάτες στη δολοφονία του αγίου, επουλώθηκαν, στον τάφο του αγίου, ο οποίος, ακόμη και μετά το θάνατο, ωφελήθηκε τους εχθρούς του από την καλοσύνη του. Πολλά άλλα θαύματα και θεραπείες εκτελέστηκαν εκεί πάνω από ανθρώπους που, με πίστη, ήρθαν στο τάφο του Αγίου Υπάτου, μέσω των προσευχών του προς τον Θεό.

* * *

2285 Παφλαγονία – Μικρά Ασία
2286 Ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος βασίλευσε από 337 έως 361 γρ.
2287 Ο Κωνσταντίνος Β, ο μεγαλύτερος γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου , κυβέρνησε από το 337 έως το 340.
2288 Ιπποδρομίες ιστιοσανίδα.
2289 Ο αγκώνας είναι ένα μέτρο μήκους. ήταν ίσο με 10-12 στις κορυφές μας.
2290 Novat – πρεσβύτερος της εκκλησίας της Καρχηδονίας, που έζησε τον ΙΙΙ αιώνα. και είναι γνωστός ως ο ιδρυτής μιας σχισματικής εκκλησίας. Η ουσία αυτού του διαχωρισμού είναι η εξής: Όταν ο κ. Κυπριανός εξελέγη επίσκοπος στην Καρχηδόνα το 248, πέντε πρεσβύτεροι, μεταξύ των οποίων ο Ντόβας ήταν ιδιαίτερα προεξέχων, δυσαρεστημένος από τις εκλογές, χωρισμένοι από τους Κυπρίους και ο Νότιτ, χωρίς τη γνώση και τη θέληση του επισκόπου, , ένα πλούσιο και επιρροή πρόσωπο. Το σχίσμα στην Ιστορία της Εκκλησίας είναι γνωστό ως το «σχίσμα του Νότιου και του Φελικισίμ».Οι σχισματικοί, χωρισμένοι από την εκκλησία, καταδικάστηκαν στον Καρθαγιανικό καθεδρικό ναό του 251.
2291 Ο θάνατος του ιερού μάρτυρα ακολούθησε περίπου 326.

 

 

ΑΓΙΟΣ ΥΠΑΤΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΓΑΓΓΡΩΝ Ο αναδειχθείς σε φλογερό πρόμαχο της Ορθοδοξίας θαυματουργός και μαρτυρικός ιεράρχης των Γαγγρών της Παφλαγονίας

 

Αριστείδης Θεοδωρόπουλος, Εκπαιδευτικός

31 Μαρτίου 2023