Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ Α Ν Ε Σ Τ Η
Φορητή Εἰκόνα ἀπό τόν Ἱ. Ναό Ἁγίας Τριάδος στά Καυσοκαλύβια Ἁγίου Ὄρους
Α Λ Η Θ Ω Σ Α Ν Ε Σ Τ Η Ο Κ Υ Ρ Ι Ο Σ Μ Α Σ
Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε
Ο ΠΑΡΑΛΥΤΟΣ, Η ΚΟΛΥΜΒΗΘΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ
Θεολογική καί κοινωνική προσέγγιση
πολύαθλος μάρτυς Χριστού και ανάργυρος ιατρός
l
Άγιος Θαλλέλαιος ο Ανάργυρος
Ἀκέστορι τμηθέντι τῷ Θαλλελαίῳ.
Θεὸς βοτάνην πρὸς λύσιν πέμπει πάθους.
Εἰκοστῇ Θαλλέλαιος τὴν κεφαλὴν ἀπεκάρθη.
Βιογραφία
Ο Άγιος Μάρτυς Θαλλέλαιος καταγόταν από τον Λίβανο και έζησε κατά την εποχή του αυτοκράτορα Νουμεριανού (283-284 μ.Χ.). Ο πατέρας του ονομαζόταν Βερούκιος και η μητέρα του Ρωμυλία (κατ’ άλλους Βερεκκόκιος και Ρομβυλιανή). Είχε σπουδάσει την ιατρική επιστήμη και προσέφερε πιο πάντες αφιλοκερδώς και με αγάπη τις ιατρικές του υπηρεσίες, γι’ αυτό και εντάσσεται στην κατηγορία των γνωστών Αναργύρων.
Святой мученик Фалалей.
Фреска. Кипр.
Άγιος Θαλλελαιος.
Τοιχογραφία ( Fresco) Κύπρος
Άγιος Θαλλέλαιος.
Τοιχογραφία τού έτους 1727 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Αγιου Ιωάννου τού Προδρόμου Καστοριάς
από τον αγιογράφο Δαβίδ
εναν από τους πιό αξιόλογους ζωγράφους του 18ου αιώνα, είναι, μαζί με τον Διονύσιο* εκ Φουρνά, ο κυριότερος αντιπρόσωπος ενός τοπικού αγιορειτικού ρεύματος αναδρομής σε πρότυπα του 14ου αιώνα και ιδιαίτερα του Πρωτάτου. Εμφανίζεται στο Άγιον Όρος (1715), στη συνέχεια εργάζεται στη Μοσχόπολη (1726), στην Καστοριά (1727) και πιθανώς στη Θεσσαλονίκη (περ. 1730). Οι ζωγραφικές του ικανότητες εκφράζονται και με την ποικιλία των τρόπων -από ιταλίζοντες έως παλαιολόγειους- που χρησιμοποιεί, ανάλογα με το θέμα. Σε σκηνές, όπως οι Αίνοι της Κουκουζέλισσας, η διονυσιακή ζωντάνια στην απόδοση του ρυθμού, η ρεαλιστική ακρίβεια στις σύγχρονες ενδυμασίες και στα μουσικά όργανα ξεπερνούν την παραδοσιακή μίμηση και δημιουργούν από τώρα παράδοση για την απόδοση της σύγχρονης ζωής στην εικονογραφία αντίστοιχων σκηνών, τουλάχιστον στο Όρος, όπου το έργο του Δαβίδ είχε απήχηση έως το τέλος του 18ου αιώνα (βλ. Βιβλ.). Η γέννησή του δεν τοποθετείται αργότερα από το 1680.
МУЧЕНИК ФАЛАЛЕЙ
Церковь Симеона Богоприимца
в Зверине монастыре в Новгороде
Άγιος Θαλλέλαιος.
Τοιχογραφία (Fresco)
στον Ιερό Ναό τού Συμεών τού Θεοδόχου
τής Ιεράς Μονής Ζβερίν-Πορόβσκι
στο Βελίκι Νόβγκοροντ. Ρωσία
Για την πίστη του στον Χριστό τον συνέλαβαν οι ειδωλολάτρες στην Ανάζαρβο, πρωτεύουσα της δεύτερης επαρχίας της Κιλικίας, κρυμμένο μέσα στο δάσος και τον οδήγησαν στον άρχοντα Τιβεριανό. Εκείνος, επειδή ο Άγιος δεν πειθόταν να θυσιάσει στα είδωλα, πρόσταξε να του τρυπήσουν τους αστραγάλους και να τον κρεμάσουν με το κεφάλι προς τα κάτω. Τόση δε ήταν η υπομονή του Αγίου, την οποία επέδειξε κατά το φρικτό αυτό μαρτύριο, ώστε δύο από τους βασανιστές του στρατιώτες, ονόματι Αλέξανδρος και Αστέριος, πίστεψαν και αφού ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό, αποκεφαλίσθηκαν. Κατόπιν ο Τιβεριανός πρόσταξε και έριξαν τον Άγιο στη θάλασσα να πνιγεί. Εκείνος όμως, δεν έπαθε τίποτε και βγήκε από την θάλασσα φορώντας ολόλευκη εσθήτα. Μετά από την θαυματουργική αυτή διάσωσή του τον έριξαν στο στάδιο να τον κατασπαράξουν πεινασμένα σαρκοβόρα θηρία. Όμως τα θηρία δεν τον πλησίασαν και έμεινε και πάλι αβλαβής.
Минологий (мч. Фалалей).
Фреска Около 1318 г. церкви Благовещения. Грачаница.
Косово. Сербия.
Μηνολόγιο ( Άγιος Θαλλελαιος)
Τοιχογραφία τού έτους 1318 μ.Χ.
στόν Ἱερό Ναό τού Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου
τής Ιεράς Μονής Γκρατσάνιτσα.
Κοσσυφοπέδιο(Κόσοβο). Σερβία
Фалалей,
Александр
и Астерий
Эгейские, мч. (20 мая)
Менологий 20 -23 мая; Византия. Греция; XIV в.;
памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);
10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека
(Bodleian Librry)
Άγιος Θαλλέλαιος.
Βυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαίου (20 – 23) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία
Έτσι ο Μάρτυς Θαλλέλαιος αποκεφαλίσθηκε διά ξίφους στην Έδεσσα των Αιγαίων, το φθινόπωρο του 284 μ.Χ. (κατά άλλους τον Μάιο του 289 μ.Χ.) και έλαβε τον αμάραντο στέφανο του μαρτυρίου.
Ιερά Λείψανα
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου
ευρίσκονται στις Μονές Διονυσίου και Κωνσταμονίτου Αγίου Όρους.
Η Σύναξή του ετελείτο στο μαρτύριό του, το οποίο βρισκόταν εντός του Ναού του Αγίου Αγαθονίκου. Πλην του ναΐσκου αυτού γνωρίζουμε και το ναό κοντά στο όρος του Αυξεντίου. Επ’ ονόματι του Αγίου υπήρχε και μονή στην Παλαιστίνη, την οποία, κατά τη μαρτυρία του Προκοπίου, «ἀνανεώσατο» ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός (527 – 565 μ.Χ.). Φαίνεται δε ότι ορισμένες μονές εόρταζαν τη μνήμη του Αγίου Θαλλελαίου στις 3 Σεπτεμβρίου, ενώ άλλοι και στις 23 Αυγούστου, ημέρα κατά την οποία ο Μάρτυς προσήχθη σε ανάκριση.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Μαρτυρίου ἀνύσας τὸν ἀγῶνα Θαλλέλαιε, ἤσχυνας εἰδώλων τὴν πλάνην, τὴ γενναία ἀθλήσει σου· καὶ ὤφθης ἰαμάτων θησαυρός, παρέχων τᾶς ἰάσεις δωρεάν, τοὶς προστρέχουσιν ἐν πίστει τῷ σῷ ναῶ καὶ πόθω ἄνακραζουσι · δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ, πάσιν ἰάματα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ὁ Μάρτυς σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν ἔθραυσε καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’.
Ἀθλοφόρε Ἅγιε καὶ ἰαματικὲ Θαλλέλαιε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τῶν Μαρτύρων σύναθλος, ἀναδειχθεὶς καὶ ὁπλίτης, στρατιώτης ἄριστος, τοῦ Βασιλέως τῆς δόξης, γέγονας διὰ βασάνων καὶ τιμωρίας, ἔπαρσιν εἰδωλολατρῶν καταπατήσας, διὰ τοῦτο τὴν σεπτήν σου, ὑμνοῦμεν μνήμην σοφὲ Θαλλέλαιε.
Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Φωτοειδὴς ἀναδειχθεὶς ἀθλοφόρος, τῆς ἀθεΐας σκοτασμὸν ἀπεκρούσω, καὶ πρὸς ποινὰς καὶ θάνατον ἐχώρησας· ὅθεν διανύσας σου τοὺς γενναίους ἀγῶνας, μέγιστον ἀντέλαβες, κληρουχίαν καὶ δόξαν, τὴν μηδαμῶς γενναῖε ἀθλητά, παρερχομένην, Θαλλέλαιε ἔνδοξε.
Ὁ Οἶκος
Τὸν εἰς βάθη κακίας κατολισθήσαντα, τὸν ποικίλαις ἡδοναῖς καταχρασθέντα, καὶ ἐν τάφῳ δεινῆς ρᾳθυμίας κατακείμενον, ἔγειρόν με Ἅγιε τῇ ἐπιστασίᾳ σου, ἀναπτέρωσό μου τὸν νοῦν πρὸς τὴν θείαν ἀγάπησιν· σοὶ δίδου μοι λόγον, ἵνα κατ᾿ ἀξίαν ὑμνήσω τῶν σῶν θαυμάτων τὴν ἄβυσσον· ἐὰν γάρ μοι δῷς λόγον, κολληθήτω ἡ γλῶσσα μου τῷ λάρυγγί μου, ἐαν μὴ σοῦ μνησθῶ καὶ πόθῳ ἀναβοήσω· Διὰ τοῦτο τὴν σεπτήν σου ὑμνοῦμεν μνήμην σοφὲ Θαλλέλαιε.
Μεγαλυνάριον
Ἔλαιον βλυστάνων διηνεκῶς, θείων ἰαμάτων, ὡς τῆς χάριτος ἰατρός, ψυχῶν καὶ σωμάτων, τὰ πάθη θεραπεύεις, Θαλλέλαιε θεόφρον, τῶν προσιόντων σοι.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Μάρτυρα Θαλλέλαιον ἰατρόν, Κῦρον Ἰωάννην, Παντελεήμονα καὶ Σαμψών, Ἑρμόλαον, Διομήδην, σὺν Τρύφωνι, Ἀνικήτῳ, καὶ Μώκιον αἰνοῦμεν, τοὺς Ἀναργύρους νῦν.Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Τὴν τριπλῆν Δυάδα τῶν ἰατρῶν, Ἀναργύρων θείων, τοὺς Κοσμᾶν καὶ Δαμιανόν, Ἰουλιανόν τε, σὺν Λεοντίῳ, Ἀνθίμῳ, Εὐπρέπιόν τε ἅμα, ὕμνοις τιμήσωμεν.