ΣΑΒΒΑΤON ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΝ 29 IOYNIOY 2024

 

 

 

 

Απόδοσις

τής Εορτής τής Πεντηκοστής

 

Η μεγάλη παλιά γιορτή της Πεντηκοστής, ακολουθούμενη από τη γιορτή του Αγίου Πνεύματος, εορτάζεται ομοίως επί οκτώ ημέρες, ολοκληρώνοντας τον κύκλο των κινητών εορτών του έτους, μαζί με την Κυριακή μνήμης των Αγίων Πάντων. Στη δύση στο Γελασιανό ήδη ευχολόγιο (ΣΤ’ αιώνας) απαντούν «orationes ad vesperas intra octavas pentecostes», αλλά ήδη από τον Ε’ αιώνα ήταν στην Ανατολή και τη Δύση γνωστός ο οκταήμερος εορτασμός της εορτής. Ο Αμαλάριος μαρτυράει, ότι κάθε μία από τις των επτά ημέρες που ακολουθούσαν, ήταν αφιερωμένη προς τιμήν των επτά χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. Και ολοκληρωνόταν η γιορτή κατά τον γαλλικανικό τύπο, το μετά απ’ αυτή Σάββατο ή την Κυριακή, ή το αργότερο μέσω της εορτής της Αγίας Τριάδος.
(Η “Απόδοσις” τών Εορτών και η ιστορία της Τού Ιωάννη Φουντούλη
Πηγή: Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 2, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1963, στ. 1072-1074.Ψηφιοποίηση και απόδοση σε απλή γλώσσα Papyrus 52 και Ν. Μ.)

 

 

Ἀπολυτίκιον
Ήχος πλ. δ’.
Εὐλογητὸς εἶ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ πανσόφους, τοὺς ἁλιεῖς ἀναδείξας, καταπέμψας αὐτοῖς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, καὶ δι’ αὐτῶν, τὴν οἰκουμένην σαγηνεύσας· φιλάνθρωπε, δόξα σοι.

 

Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ΄.
Ὅτε καταβὰς τὰς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος· ὅτε τοῦ πυρὸς τὰς γλώσσας διένειμεν, εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε· καὶ συμφώνως δοξάζομεν, τὸ πανάγιον Πνεῦμα.

 

«Сошествие Святого Духа на апостолов».
Архиепископская мастерская в Великом Новгороде. Рубеж XV—XVI веков.
“Η Κάθοδος του Αγίου Πνεύματος μετά των Αποστόλων».
Εικόνα τοῦ αιώνα XV-XVI. στο Αρχιεπισκοπικό κατάστημα στο Νόβγκοροντ.

 

 

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ
Μετὰ τὴν α’ Στιχολογίαν, Κάθισμα
Ἦχος δ’
Κατεπλάγη Ἰωσὴφ 
Τὴν μεθέορτον πιστοί, καὶ τελευταίαν ἑορτήν, ἑορτάσωμεν φαιδρῶς· αὕτη ἐστὶ Πεντηκοστή, ἐπαγγελίας συμπλήρωσις, καὶ προθεσμίας· ἐν ταύτῃ γὰρ τὸ πῦρ, τοῦ Παρακλήτου εὐθύς, κατέβη ἐπὶ γῆς, ὥσπερ ἐν εἴδει γλωσσῶν, καὶ Μαθητὰς ἐφώτισε, καὶ τούτους οὐρανομύστας ἀνέδειξε. Τὸ φῶς ἐπέστη, τοῦ Παρακλήτου, καὶ τόν κόσμον, ἐφώτισε. 

Μετὰ τὴν β’ Στιχολογίαν, Κάθισμα
Ἦχος δ’
Κατεπλάγη Ἰωσὴφ 
Ἡ τοῦ Πνεύματος πηγή, ἐπιδημοῦσα τοῖς ἐν γῇ, εἰς πυρφόρους ποταμούς, μεριζομένη νοητῶς, τοὺς Ἀποστόλους ἐδρόσιζε φωταγωγοῦσα, καὶ γέγονεν αὐτοῖς, νέφος δροσῶδες τὸ πῦρ, φωτίζουσα αὐτούς, καὶ ὑετίζουσα φλόξ, δι’ ὧν ἡμεῖς ἐλάβομεν τὴν χάριν, διὰ πυρός τε καὶ ὕδατος. Τὸ φῶς ἐπέστη, τοῦ Παρακλήτου, καὶ τόν κόσμον ἐφώτισε.

 

Ἱστῶμεν Στίχους ς’, καὶ ψάλλομεν τὰ παρόντα Στιχηρὰ Ἰδιόμελα δευτεροῦντες αὐτά.
Ἦχος δ’
Παράδοξα σήμερον εἶδον τὰ ἔθνη πάντα ἐν πόλει Δαυΐδ, ὅτε τὸ Πνεῦμα κατῆλθε τὸ ἅγιον ἐν πυρίναις γλώσσαις, καθὼς ὁ θεηγόρος Λουκᾶς ἀπεφθέγξατο. Φησὶ γάρ· Συνηγμένων τῶν Μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, ἐγένετο ἦχος καθάπερ φερομένης βιαίας πνοῆς, καὶ ἐπλήρωσε τὸν οἶκον, οὗ ἦσαν καθήμενοι, καὶ πάντες ἤρξαντο φθέγγεσθαι, ξένοις ῥήμασι, ξένοις δόγμασι, ξένοις διδάγμασι, τῆς ἁγίας Τριάδος.

Ἦχος δ’
Παράδοξα σήμερον εἶδον τὰ ἔθνη πάντα ἐν πόλει Δαυΐδ, ὅτε τὸ Πνεῦμα κατῆλθε τὸ ἅγιον ἐν πυρίναις γλώσσαις, καθὼς ὁ θεηγόρος Λουκᾶς ἀπεφθέγξατο. Φησὶ γάρ· Συνηγμένων τῶν Μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, ἐγένετο ἦχος καθάπερ φερομένης βιαίας πνοῆς, καὶ ἐπλήρωσε τὸν οἶκον, οὗ ἦσαν καθήμενοι, καὶ πάντες ἤρξαντο φθέγγεσθαι, ξένοις ῥήμασι, ξένοις δόγμασι, ξένοις διδάγμασι, τῆς ἁγίας Τριάδος.

Ἦχος δ’
Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἦν μὲν ἀεί, καὶ ἔστι καὶ ἔσται, οὕτε ἀρξάμενον, οὔτε παυσόμενον, ἀλλ’ ἀεὶ Πατρὶ καὶ Υἱῷ συντεταγμένον, καὶ συναριθμούμενον; ζωή, καὶ ζωοποιοῦν, φῶς, καὶ φωτὸς χορηγόν; αὐτάγαθον, καὶ πηγὴ ἀγαθότητος· δι’ οὗ Πατὴρ γνωρίζεται, καὶ Υἱὸς δοξάζεται, καὶ παρὰ πάντων γινώσκεται, μία δύναμις, μία σύνταξις, μία προσκύνησις, τῆς ἁγίας Τριάδος.

Ἦχος δ’
Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἦν μὲν ἀεί, καὶ ἔστι καὶ ἔσται, οὕτε ἀρξάμενον, οὔτε παυσόμενον, ἀλλ’ ἀεὶ Πατρὶ καὶ Υἱῷ συντεταγμένον, καὶ συναριθμούμενον; ζωή, καὶ ζωοποιοῦν, φῶς, καὶ φωτὸς χορηγόν; αὐτάγαθον, καὶ πηγὴ ἀγαθότητος· δι’ οὗ Πατὴρ γνωρίζεται, καὶ Υἱὸς δοξάζεται, καὶ παρὰ πάντων γινώσκεται, μία δύναμις, μία σύνταξις, μία προσκύνησις, τῆς ἁγίας Τριάδος.

Ἦχος δ’
Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, φῶς, καὶ ζωή, καὶ ζῶσα πηγὴ νοερά, Πνεῦμα σοφίας, Πνεῦμα συνέσεως, ἀγαθόν, εὐθές, νοερόν, ἡγεμονεῦον καθαῖρον τὰ πταίσματα, Θεὸς καὶ θεοποιοῦν, πῦρ, ἐκ πυρὸς προϊόν, λαλοῦν, ἐνεργοῦν, διαιροῦν τὰ χαρίσματα· δι’ οὗ Προφῆται ἅπαντες, καὶ Θεοῦ Ἀπόστολοι, μετὰ Μαρτύρων ἐστέφθησαν. Ξένον ἄκουσμα, ξένον θέαμα, πῦρ διαιρούμενον εἰς νομὰς χαρισμάτων.

Ἦχος δ’
Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, φῶς, καὶ ζωή, καὶ ζῶσα πηγὴ νοερά, Πνεῦμα σοφίας, Πνεῦμα συνέσεως, ἀγαθόν, εὐθές, νοερόν, ἡγεμονεῦον καθαῖρον τὰ πταίσματα, Θεὸς καὶ θεοποιοῦν, πῦρ, ἐκ πυρὸς προϊόν, λαλοῦν, ἐνεργοῦν, διαιροῦν τὰ χαρίσματα· δι’ οὗ Προφῆται ἅπαντες, καὶ Θεοῦ Ἀπόστολοι, μετὰ Μαρτύρων ἐστέφθησαν. Ξένον ἄκουσμα, ξένον θέαμα, πῦρ διαιρούμενον εἰς νομὰς χαρισμάτων.

Δόξα… Καὶ νῦν…

Ἦχος πλ. β’
Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν, καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθέ, καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον ἀγαθὲ τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

 

 

ΕΑΝ   ΘΕΛΕΤΕ

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ

ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

 

 

ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΚΑ – ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ

ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΝ

 

Άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος

Λόγος μα΄ εις την Πεντηκοστή

 

Του Οσίου Πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου

– ερμηνεία εις τους κανόνας της Πεντηκοστής.

Γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐμφανίσθηκε μέ τή μορφή πύρινης γλώσσας;

Περιγραφή τῆς εἰκόνος τῆς Πεντηκοστῆς

 

 

 

ΕΑΝ   ΘΕΛΕΤΕ

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ

ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

 

 

 

 

ΔΕΣ ΓΙΑ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ

 

 

 

Οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος. 

 

 

Τοιχογραφίες (Fresco) τού 4ου αιώνα μ.Χ. τής κατακόμβης τηςΑγίας Θέκλας στη Ρώμη. 

Ανακαλύφθηκαν το 2010,

 

 

 

Σταύρωσις εἷλε κήρυκα Χριστοῦ Πέτρον,

Τομὴ δὲ Παῦλον, τὸν τεμόντα τὴν πλάνην.

Τλῆ ἐνάτῃ Σταυρὸν Πέτρος εἰκάδ’ ἄορ δέ γε Παῦλος.

 

.

Ο Πέτρος γεννήθηκε στη Βηθσαϊδά, κοντά στη λίμνη Γεννησαρέτ, όπου με τον αδελφό του Ανδρέα ασκούσαν το επάγγελμα του ψαρά, μαζί με δυο άλλους Αποστόλους, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, γιους του Ζεβεδαίου.

 

Απόστολος Πέτρος –  Εικόνα τού τρίτου τέταρτου τού  12ου αι. μ.Χ. –

Πρωτάτο, Άγιον Όρος

 

Κατοικουσε στην Καπερναούμ από όπου καταγόταν η γυναίκα του, για την οποία ωστόσο τίποτα δεν είναι γνωστό. Γνωρίζουμε ότι ο Πέτρος ήταν έγγαμος, γιατί ο Χριστός θεραπεύσε την πεθερά του. Είναι πολύ πιθανό η σύζυγος να μην ζούσε όταν τον κάλεσε ο Χριστός στο αποστολικό αξίωμα. Μάλιστα, στις ιεραποστολικές του περιοδείες, είχε και ο Πέτρος μαζί του όχι τη γυναίκα του αλλά χριστιανή αδελφή για να τον υπηρετεί.

Η κλήση του στο αποστολικό αξίωμα έγινε σταδιακά. Πρώτα παρουσίασε τον Πέτρο στο Χριστό ο αδελφός του Ανδρέας. Ήταν παρών, προφανώς, στο γάμο της Κανά και αμέσως μετά από το γάμο αυτόν εγκαταστάθηκε με τον Ιησού και άλλους μαθητές στην Καπερναούμ.

Ο Άγιος Πέτρος, εγκαυστική εικόνα του 6ου αι. μ.Χ.

από τη Μονή της Αγ. Αικατερίνης, Όρος Σινά

 

Οι ειδήσεις για την ιστορία του Πέτρου μετά την Ανάσταση δεν είναι πολλές και δε μπορούμε να έχουμε ένα διάγραμμα της πορείας του και κανένα σταθερό σημείο για μια σωστή χρονολόγηση. Στην ιστορία της πρώτης Εκκλησίας και πάλι πρωτοστατεί ο Πέτρος στην πρώτη διοικητικού χαρακτήρα πράξη των Αποστόλων, όταν υπέδειξε σε κοινή σύναξη των πιστών να εκλέξουν τον αντικαταστάτη του Ιούδα του Ισκαριώτη. Την ημέρα της Πεντηκοστής πάλι ο Πέτρος σηκώθηκε μαζί με τους άλλους έντεκα Αποστόλους και μίλησε προς το συγκεντρωμένο πλήθος ώστε να πιστέψουν και να βαπτιστούν 3.000. Στη συνέχεια ο Πέτρος θεράπευσε κάποιο χωλό στο Ναό, όντας με τον Ιωάννη, μίλησε για δεύτερη φορά προς το πλήθος. Αυτός ο λόγος είχε συνέπεια να οδηγηθεί με τον Ιωάννη στο συνέδριο. Οι Ιουδαίοι και μάλιστα οιΣαδδουκαίοι συνέλαβαν για δεύτερη φορά τον Πέτρο και τον Ιωάννη και τους φυλάκισαν, για να αποφυλακιστούν όμως με θαυμαστό τρόπο.

Απόστολος Πέτρος –  Εικόνα τού έτους 1546 μ.Χ. –

Mονή Σταυρονικήτα, Άγιον Όρος (Κρητική σχολή, Θεοφάνης ο Kρής)

 

Μετά από μια μακρά περιοδεία που είχε ξεκινήσει από την Ιουδαία κατά την οποία ο Πέτρος ίδρυσε την Εκκλησία της Αντιόχειας και έκανε κηρύγματα, βαπτίζοντας και χειροτονώντας Επισκόπους σε διάφορα μέρη, αφού πρώτα πέρασε από την Σικελία (όπου χειροτόνησε τους πρώτους Επισκόπους των Συρακουσών και της Κατάνης) κατέληξε στη Ρώμη όπου χειροτόνησε τον άγιο Λίνο πρώτο Επίσκοπο της Ρωμαΐκης Πρωτεύουσας. Εκεί, έμαθε ότι σχεδιαζόταν η σύλληψή του, εξαιτίας των Διώξεων κατά των Χριστιανών, και γι’ αυτό ετοιμαζόταν να φύγει από την πόλη.

 

Απόστολος Πέτρος – Εικόνα τού έτους 1542 μ.Χ. –

Πρωτάτο, Άγιον Όρος – Kρητική σχολή

 

Βγαίνοντας από την Ρώμη, είδε τον Χριστό να κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση κρατώντας έναν σταυρό. Ο Πέτρος περίεργος τον ρώτησε “Πού πηγαίνεις Κύριε;/Quo vadis, Domine?” κι Εκείνος του απάντησε “Πηγαίνω στη Ρώμη για να σταυρωθώ ξανά / Romam vado iterum crucifigi”(Πραξ. Απ). Τότε ο Πέτρος κατάλαβε ότι έπρεπε να υπομείνει το μαρτύριο και επιστρέφοντας στη Ρώμη παραδόθηκε.

Μάλιστα, ζήτησε να τον σταυρώσουν ανάποδα, γιατί θεωρούσε τον εαυτό του ανάξιο να υπομείνει μαρτύριο παρόμοιο με αυτό του Χριστού. Μαρτύρησε στις29 Ιουνίου του έτους 64 ή 67, στο Ιπποδρόμιο του Νέρωνα.

Ενταφιάστηκε στον Βατικάνειο Λόφο, έξω από τον Ιππόδρομο όπου και μαρτύρησε (οι αρχαιολογικές έρευνες υποστηρίζουν ότι η μεταξύ τους απόσταση ήταν περίπου 150 μέτρα), και σε εκείνο το σημείο τοποθετήθηκε αρχικά μια κόκκινη πέτρα. Σε εκείνο το σημείο κτίστηκε ένας μικρός ευκτήριος οίκος, όπου οι πρώτοι Χριστιανοί λειτουργούσαν, ενώ με την επίσημη αναγνώριση του Χριστιανισμού από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο, εκεί κτίστηκε μεγαλόπρεπη Βασιλική, η οποία αντικαταστάθηκε αργότερα από εκείνη του Μιχαήλ Αγγέλου. Ο Τάφος του εντοπίζεται κάτω από την κεντρική Αγία Τράπεζα του Καθεδρικού του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό.

Ο Πέτρος απεικονίζεται ως μεσήλικας με άσπρα πυκνά μαλλιά και κοντή γενειάδα. Φέρει πάντοτε σκούρο μπλέ χιτώνα και κίτρινο ιμάτιο, χρώματα καθιερωμένα τόσο στην Ορθόδοξη όσο και στην Δυτική Εικονογραφία. Συχνά κρατάει κάποια περγαμηνή στο αριστερό του χέρι όπου αναγράφεται κάποιο χωρίο από την Επιστολή του, ενώ κρατά κλειδιά στο άλλο χέρι, ως έμμεση αναφορά στο Ευαγγελικό χωρίο “σύ εἶ ὁ Πέτρος, καί ἐπί ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τήν ἐκκλησίαν, καί πύλαι ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς”(Ματθ. 16, 18-19). Η παρερμηνεία αυτού του χωρίου οδήγησε αρκετές φορές την Εκκλησία σε διαμάχη, αφού χρησιμοποιείται ακόμη από την Εκκλησία της Ρώμης ως δικαιολογία για το“Παπικό Πρωτείο” της επί των άλλων Πατριαρχείων. (Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια)

 

 

 Ο απόστολος Παύλος γεννήθηκε μεταξύ 10 και 15μ.Χ., ήταν επίσης Εβραίος, καταγόταν από τη φυλή Βενιαμίν, ανήκε στους κύκλους των Φαρισαίων και κατοικούσε στην Ταρσό της Κιλικίας. Από τον πατέρα του είχε αποκτήσει τον τίτλο και τα δικαιώματα του Ρωμαίου πολίτη. Το αρχικό του όνομα ήταν Σαούλ ή Σαύλος. Μαθήτευσε κοντά στον νομοδιδάσκαλο Γαμαλιήλ και ήταν πιστότατος οπαδός του Μωσαϊκού Νόμου, σε σημείο ώστε να καταδιώκει με κάθε τρόπο όσους πίστευαν στο κήρυγμα του Χριστού. Σύμφωνα με το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων, ήταν μεταξύ όσων επεδίωξαν το μαρτύριο του αγίου Στεφάνου (Πράξεις Αποστόλων ζ’, 60). Κατά την παράδοση, κρατούσε τα ενδύματα των βασανιστών του αγίου, όταν εκείνοι τον λιθοβολούσαν.

Απόστολος Παύλος –  Εικόνα τού έτους 1546 μ.Χ. –

Mονή Σταυρονικήτα, Άγιον Όρος 

(Κρητική σχολή, Θεοφάνης ο Kρής)

            Η μεταστροφή του Σαούλ στην πίστη του Χριστού έγινε με τρόπο θαυματουργικό, ενόσω πορευόταν προς τη Δαμασκό. Πριν την είσοδο της πόλης έχασε την όρασή του, έπεσε στη γη από το άλογο, στο οποίο επέβαινε, και άκουσε φωνή από τον ουρανό να τον προστάζει να βρει στη Δαμασκό τον απόστολο Ανανία, ο οποίος του δίδαξε την αλήθεια του Ευαγγελίου και τον βάπτισε (Πράξεις Αποστόλων θ’, 1-18).

 

Απόστολος Παύλος –  Εικόνα τού έτους 1542 μ.Χ. –

Πρωτάτο, Άγιον Όρος – Kρητική σχολή

 

            Μετά τη μεταστροφή του περιόδευσε σε μεγάλο μέρος της τότε γνωστής οικουμένης, κηρύσσοντας το Ευαγγέλιο του Χριστού. Η ιεραποστολική πορεία του χωρίζεται σε τέσσερις ιεραποστολικές Περιοδείες. Κατά την πρώτη Περιοδεία (47-48μ.Χ.) κήρυξε στην Κύπρο, την Παμφυλία, την Πισιδία και την Λυκαονία. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης Περιοδείας του (49-52μ.Χ.) περιοδεύοντας στη Συρία, την Κιλικία, τη νότιο Γαλατία, τη Λυκαονία, κήρυξε την πίστη του Χριστού στον ελλαδικό χώρο, ακολουθώντας την πορεία από Τρωάδα προς Νεάπολη, Φιλίππους (αρχαία Καβάλα), Αμφίπολη, Απολλωνία, Θεσσαλονίκη, Βέροια, Αθήνα – όπου και κήρυξε για τον «Άγνωστο Θεό» των Αθηναίων στο βήμα του Αρείου Πάγου.

            Τελευταίος σταθμός του πριν να αναχωρήσει για την Έφεσο ήταν η Κόρινθος, όπου κήρυξε στη συναγωγή της πόλης και βάπτισε τον αρχισυνάγωγο Κρίσπο και όλη την οικογένειά του. Πριν να αναχωρήσει από την Κόρινθο, τον χειροτόνησε επίσκοπο και τον έστειλε να κηρύξει τον λόγο του Χριστού στην Αίγινα. Ο απόστολος Παύλος ήταν ο πρώτος που έφερε το μήνυμα του Ευαγγελίου σε ευρωπαϊκό έδαφος και σε έθνη που δεν ήταν ιουδαϊκά. Γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται ως ο «Απόστολος των Εθνών». Περιήλθε τον ελλαδικό χώρο και κατά την επόμενη τρίτη Περιοδεία του.

            Μετά την τρίτη Περιοδεία του (52-56μ.Χ.) στη Μικρά Ασία, τη Μακεδονία και τη νότια Ελλάδα και ενόσω κήρυττε στα Ιεροσόλυμα, οι Ιουδαίοι, ενοχλημένοι από τη δράση του, τον κατηγόρησαν στους Ρωμαίους διοικητές και μετά την δίκη του από το Μεγάλο Συνέδριο των Ιουδαίων οδηγήθηκε να δικασθεί στη Ρώμη ως Ρωμαίος πολίτης, όπου αθωώθηκε των κατηγοριών. Πραγματοποίησε, έπειτα, την τέταρτη και τελευταία Περιοδεία του. Κατά μία θεωρία κήρυξε το Ευαγγέλιο έως και την Ισπανία. Μετά την επιστροφή του στη Ρώμη συνελήφθη κατά τις ημέρες του διωγμού του Νέρωνα και θανατώθηκε με αποκεφαλισμό το 67 ή 68 μ.Χ., λίγο καιρό μετά το μαρτύριο του αποστόλου Πέτρου. Σύμφωνα με την παράδοση, από την τομή του αποκεφαλισμού έρρευσε αίμα και γάλα.

Απόστολοι Πέτρος και Παύλος – Είκονα τού 17ος αιώνα μ.Χ. 

(Η εικόνα προέρχεται από τη Μονή του Σωτήρος της νήσου Πριγκήπου) –

Φανάρι, Κωνσταντινούπολη

 

            Η κηρυγματική δράση και των δύο αποστόλων ήταν θαυμαστή και μοναδική, ώστε να καταστούν στη συνείδηση της Εκκλησίας ως οι δύο σημαντικότεροι απόστολοι του Χριστού. Στην Καινή Διαθήκη  συναντούμε δεκατέσσερις επιστολές, οι οποίες αποδίδονται στον απόστολο Παύλο και απευθύνθηκαν από εκείνον προς τοπικές Εκκλησίες, τις οποίες ίδρυσε κατά τις Περιοδείες του.  Δύο επιστολές της Καινής Διαθήκης αποδίδονται στον απόστολο Πέτρο, οι οποίες τιτλοφορούνται ως «Καθολικές», αφού δεν έχουν ως παραλήπτη συγκεκριμένη τοπική Εκκλησία, αλλά ολόκληρο το εκκλησιαστικό σώμα. (Του Γεωργίου Ζαραβέλα, υπ. Μ.Δ.Ε. Λειτουργικής ΕΚΠΑ).

Апостолы Петр и Павел.
Менологий  29 июня – 1 июля
Византия. Греция; XIV в.; памятник: 
Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; 
местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека 
(Bodleian Library)
Μαρτύριο Αγίων  Αποστόλων Πέτρου και Παύλου
Μηνολόγιο 29 Ιουνίου. – 1 Ιουλίου. 
Βυζαντινή Μηνολόγιο  τού 14ου αιώνα μ.Χ. 
Τώρα ευρίσκεται στην  Αγγλία. Οξφόρδη. 
Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library)

 

Ιερά Λείψανα

 

Η Κάρα του Αγίου Πέτρου ευρίσκεται

στη ρωμαιοκαθολική Βασιλική Αγίου Ιωάννου Λατερανού Ρώμης.

Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Πέτρου ευρίσκονται στο ρωμαιοκαθολικό Ναό της Αγίας Πουντεντιάνας Ρώμης και στις Μονές Ιβήρων και Παντελεήμονος Αγίου Όρους.

 

 

Ο τάφος του Απ. Πέτρου στη Ρώμη

 

Μέρος των Λειψάνων του Αγίου Πέτρου ευρίσκονται

στη ρωμαιοκαθολική Βασιλική Αγίου Πέτρου Ρώμης.

 

Λειψανοθήκη με μικροτεμάχιο λειψάνου του Αγίου Αποστόλου Πέτρου

στον Καθεδρικό Ναό της Τρηρ (Trier) Γερμανίας

 

 

Καθεδρικός Ναός τής πόλης τών Βρυξελλών που τιμάται στο όνομα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και της Αγίας Γουδούλης. Η λεγόμενη λειψανοθήκη της Αγίας Οικογένειας.Η κάτω ασημένια θήκη περιέχει λείψανα των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ενώ η πάνω τεμάχιο από τον μανδύα του Δικαίου Ιωσήφ του Μνήστορος.
Επιγραφή: “EX PALLIO S. JOSEPH SPONSI B(EATISSI) MAE V. M.”.Στο κεντρικό μενταγιόν επιζωγραφισμένη η Φυγή στην Αίγυπτο.

 

Οι αλυσίδες του Αγίου Πέτρου φυλάσσονται στη ρωμαιοκαθολική Βασιλική του Αγίου Πέτρου «τῶν Δεσμῶν» Ρώμης.

 

 

Οι αλυσίδες του Αποστόλου Πέτρου στη Φλωρεντία.

 

 

Τμήμα των αλυσίδων του Αποστόλου Πέτρου
στον θησαυρό του Καθεδρικού Ναού της Κολωνίας (Γερμανία).
Προέρχονται από τη Ρώμη.

 

Τμήμα των αλυσίδων του Αποστόλου Πέτρου
στον θησαυρό του Καθεδρικού Ναού της Τρηρ (Γερμανία).
Προέρχονται από τη Ρώμη.

 

 

Τμήμα των αλυσίδων του Αποστόλου Πέτρου
στον θησαυρό του Καθεδρικού Ναού του Άαχεν (Γερμανία).

 

 

Στην Ιερα Μονη Τιμίου Προδρόμου Νικήσιανης φυλλάσονται λείψανα πολλών αγίων όπως:

Λείψανο Αποστόλου Πέτρου.

Moastele Sfantului Ioan Botezatorul si Sfantului Apostol Petru
Parohia Bumbacari, cu hramul Nasterea Maicii Domnului, este o parohie ortodoxa situata in Bucuresti
Αποτμήματα λειψάνων τού Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και τού Αγίου Αποστόλου Πέτρου στην Ενορία Bumbacari, αφιερωμένη στο Γενέθλιο της Υπεραγίας Θεοτόκου, μια ορθόδοξη Ενορία που ευρίσκεται στο Βουκουρέστι. Ρουμανία

 

Above the main altar of St. John Lateran are reliquaries contining the heads of Sts Peter and Paul.

Η Κάρα του Αγίου Παύλου βρίσκεται στη ρωμαιοκαθολική Βασιλική του Αγίου Ιωάννου Λατερανού Ρώμης.

 

The General Vicar of the FSSP presents the relics of Sts Peter and Paul,
which a member of the Confraternity has donated us.

 

A sampling of the bones believed to be those of St. Peter. These are the carpals and metacarpals of the left hand. (Fabbrica di San Pietro)

Μέρος των Λειψάνων του Αγίου Παύλου βρίσκονται στον ομώνυμο ρωμαιοκαθολικό Ναό «Ἐκτός τῶν Τειχῶν» Ρώμης.

Ένας εκ των οδόντων του Αγίου Παύλου βρίσκεται στην Συλλογή των Ανακτόρων του Μπάκινχαμ Λονδίνου.

Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Παύλου βρίσκεται στη Μονή Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους.

Η αλυσίδα και το οδοιπορικό ραβδί του Αγίου Παύλου βρίσκεται στο ρωμαιοκαθολικό Παρεκκλήσιο «Φιόρι» της Ρώμης.

 

Τμήμα της Τιμίας Αλύσεως του Αποστόλου των Εθνών
στον ιερό ναό του Αγίου Παύλου (οδού Ψαρρών). ΚΑΙ ΑΓΙΟ ΛΕΙΨΑΝΟ.

 

 

Τμήμα των ιερών λειψάνων του Αποστόλου Παύλου από την Μητρόπολη της Βέροιας

 

Λειψανοθήκη με μικροτεμάχιο λειψάνου του Αγίου Αποστόλου Παύλου (;)
στονΚαθεδρικό Ναό της Τρηρ (Trier) Γερμανίας

 

ковчег с частицами мощей святых первоверховных
апостолов Петра и Павла. Пензенской епархии
Λείψανα των Αγίων Αποστόλων Πέτρου καί Παύλου
στην Ιερά Μητρόπολη Πέζνα καί Νιζνελόμοσβκ Ρωσία

 

Ковчег с частицами святых мощей апостолов Петра и Павла
из Крыма по благословению Митрополита Киевского и всея Украины Владимира.
Κιβωτός με τα σωματίδια από τα ιερά λείψανα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
από την Κριμαία απο την Ιερά Μητρόπολη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας

 

Αποτμήματα λειψάνων των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου
στο μοναστήρι προς τιμήν της Μητέρας του Θεού «Χαρά και παρηγοριά» στο χωριό της περιοχής Bolshaya Olshanka Vasylkiv, Κίεβο

 

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’
Οἱ τῶν Ἀποστόλων πρωτόθρονοι, καὶ τῆς Οἰκουμένης διδάσκαλοι, τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων πρεσβεύσατε, εἰρήνην τῇ οἰκουμένῃ δωρήσασθαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἦχος δ’ 
Τὸ ἀπ’ αἰῶνος ἀπόκρυφον, καὶ ἀγγέλοις ἄγνωστον Μυστήριον· διὰ σοῦ Θεοτόκε τοῖς ἐπὶ γῆς πεφανέρωται, Θεὸς ἐν ἀσυγχύτῳ ἑνώσει σαρκούμενος, καὶ Σταυρὸν ἑκουσίως ὑπὲρ ἡμῶν καταδεξάμενος, δι’ οὗ ἀναστήσας τὸν Πρωτόπλαστον, ἔσωσεν ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

 

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Μετὰ τὴν πρώτην Στιχολογίαν, Κάθισμα τοῦ Πέτρου
Ἦχος πλ. δ’
Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον 
Τὸν βυθὸν τῆς ἁλιείας καταλιπών, οὐρανόθεν ἐδέξω παρὰ Πατρός, τὴν θείαν ἀποκάλυψιν, τῆς τοῦ Λόγου σαρκώσεως, καὶ παρρησίᾳ πᾶσιν, ἐβόας τῷ Κτίστῃ σου, τοῦ Θεοῦ σε γινώσκω, Υἱὸν ὁμοούσιον, Ὅθεν ἐπαξίως, ἀληθῶς ἀνεδείχθης, ἡ πέτρα τῆς πίστεως, καὶ κλειδοῦχος τῆς χάριτος, Πέτρε Ἀπόστολε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Δόξα… Καὶ νῦν…

 Θεοτοκίον
Ἐνθυμοῦμαι τὴν κρίσιν καὶ δειλιῶ, τὴν ἐξέτασιν φρίττω τὴν φοβεράν, τρέμω τὴν ἀπόφασιν, καὶ πτοοῦμαι τὴν κόλασιν, τὴν τοῦ πυρὸς ὀδύνην, τὸ σκότος, τὸν τάρταρον, Οἴμοι! τὶ ποιήσω ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ, ὅταν τίθωνται θρόνοι, καὶ βίβλοι ἀνοίγωνται, καὶ αἱ πράξεις ἐλέγχωνται; Τότε Δέσποινα, βοήθειά μοι γενοῦ, καὶ προστάτις θερμότατος· σὲ γὰρ ἔχω ἐλπίδα ὁ δοῦλός σου.

 

Μετὰ τὴν β’ Στιχολογίαν, Κάθισμα τοῦ Παύλου
Ἦχος πλ. δ’
Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον 
Οὐρανόθεν τὴν κλῆσιν παρὰ Χριστοῦ, κομισάμενος ὤφθης κήρυξ φωτός, πᾶσι τοῖς τῆς χάριτος, καταλάμψας διδάγμασι· τὴν γὰρ τοῦ νόμου ξέσας, λατρείαν τοῦ γράμματος, τοῖς πιστοῖς κατήστραψας, τὴν γνῶσιν τοῦ Πνεύματος· ὅθεν καὶ εἰς τρίτον, οὐρανὸν ἐπαξίως, ἐπήρθης μετάρσιος, καὶ Παράδεισον ἔφθασας, Παῦλε Ἀπόστολε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

 

Δόξα… Καὶ νῦν..

Θεοτοκίον
Χαριστήριον αἶνον χρεωστικῶς, ὡς ἡ χήρα ἐκείνη δύο λεπτά, προσφέρω σοι Δέσποινα, ὑπὲρ πασῶν τῶν χαρίτων σου· σὺ γὰρ ὤφθης σκέπη, ὁμοῦ καὶ βοήθεια, πειρασμῶν καὶ θλίψεων, ἀεὶ με ἐξαίρουσα· ὅθεν ὡς ἐκ μέσης φλογιζούσης καμίνου, ῥυσθεὶς τῶν θλιβόντων με, ἐκ καρδίας κραυγάζω σοι, Θεοτόκε βοήθει μοι, πρεσβεύουσα τῷ σῷ Υἱῷ καὶ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς προσκυνοῦσιν ἐν πίστει, τὸν τόκον σου Ἄχραντε.

 

Εἰς τοὺς Αἴνους, Στιχηρὰ Προσομοια.
Στιχηρὰ Προσομοια
Ἦχος δ’
Ὁ ἐξ ὑψίστου κληθεὶς 
Ὁ οὐρανόθεν τὴν χάριν δεδεγμένος, ὅτε τὴν ἐρώτησιν πρὸς τὸν χορὸν ὁ Σωτήρ, τὸν δωδεκάριθμον ἔφησε, τῶν Ἀποστόλων· Τίνα μὲ λέγουσιν εἶναι ἄνθρωποι; τότε δὴ ὁ πρόκριτος, Πέτρος Χριστοῦ Μαθητῶν, θεολογῶν ἀνεκήρυξε, τρανῶς βοήσας· Σὺ εἶ Χριστός, τοῦ ζῶντος Θεοῦ Υἱός. Ὅθεν ἀξίως μακαρίζεται, ὡς ἐξ ὕψους λαβών ἀποκάλυψιν, καὶ δεσμεῖν τε καὶ λύειν, τὰς εὐθύνας κομισάμενος.

Ἦχος δ’
Ὁ ἐξ ὑψίστου κληθείς, οὐκ ἀπ’ ἀνθρώπων, ὅτε τὸ ἐπίγειον σκότος ἠμαύρωσε, τοὺς ὀφθαλμοὺς σοῦ τοῦ σώματος, τῆς ἀσεβείας, δημοσιεῦον τὴν σκυθρωπότητα, τότε τὸ οὐράνιον, φῶς περιήστραψε, σῆς διανοίας τὰ ὄμματα, τῆς εὐσεβείας ἀνακαλύπτον τὴν ὡραιότητα· ὅθεν ἐπέγνως τὸν ἐξάγοντα, φῶς ἐκ σκότους Χριστὸν τὸν Θεον ἡμῶν, ὃν ἱκέτευε σῶσαι, καὶ φωτίσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἦχος δ’
Σὺ ἐπαξίως πέτρα προσηγορεύθης, ἐν ᾗ τὴν ἀκράδαντον πίστιν ὁ Κύριος, τῆς Ἐκκλησίας ἐκράτυνεν, ἀρχιποιμένα, τῶν λογικῶν προβάτων ποιήσας σε, ἐντεῦθεν κλειδοῦχόν σε, τῶν οὐρανίων πυλῶν, ὡς ἀγαθὸς ἐγκατέστησεν, ἀνοίγειν πᾶσι, τῆς μετὰ πίστεως προσεδρεύουσιν· Ὅθεν ἀξίως κατηξίωσαι, σταυρωθῆναι καθὼς ὁ Δεσπότης σου, ὃν ἱκέτευε σῶσαι, καὶ φωτίσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἦχος δ’
Ὁ χριστοκήρυξ Σταυροῦ καύχημα φέρων, σὺ τὴν πολυέραστον θείαν ἀγάπησιν, ὡς τοὺς ἐρῶντας συνδέουσαν, τῷ ποθουμένῳ, εἰλικρινῶς ἁπάντων προέκρινας, ἐντεῦθεν καὶ δέσμιος, προσηγορεύθης Χριστοῦ, τῶν πειρασμῶν τὴν δυσχέρειαν, ὡς γλυκυτέραν, τρυφῆς ἁπάσης αἱρετισάμενος, καὶ τῆς τιμίας ἀναλύσεως, ἠξιώθης συνὼν τῷ Δεσπότῃ σου, ὃν ἱκέτευε σῶσαι καὶ φωτίσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Δοξαστικὸν
Ἦχος πλ. β’
Κοσμᾶ Μοναχοῦ
Ἡ πάνσεπτος τῶν Ἀποστόλων, ἐπεδήμησεν ἑορτή, τῇ Ἐκκλησίᾳ Χριστοῦ, προξενοῦσα σωτηρίαν ἡμῖν, μυστικῶς οὖν κροτήσαντες τούτοις προσείπωμεν· Χαίρετε φωστῆρες τῶν ἐν σκότει, τοῦ ἡλίου ἀκτῖνες ὑπάρχοντες. Χαίρετε Πέτρε καὶ Παῦλε, δογμάτων τῶν θείων θεμέλιοι ἀρραγεῖς, φίλοι τοῦ Χριστοῦ, σκεύη τίμια. Πάρεστε μέσον ἡμῶν ἀοράτως, καταξιοῦντες δωρεῶν ἀΰλων, τοὺς τὴν ἡμῶν ἑορτήν, εὐφημοῦντας ᾄσμασι.

Θεοτοκίον
Ἦχος πλ. β’
Θεοτόκε, σὺ εἶ ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή, ἡ βλαστήσασα τὸν καρπὸν τῆς ζωῆς. Σὲ ἱκετεύομεν, πρέσβευε, Δέσποινα, μετὰ τῶν Ἀποστόλων, καὶ πάντων τῶν Ἁγίων, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.