ΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ
ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ
Η ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ
ΜΕ ΤΗΝ ΧΑΡΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Ἦχος β’
Εὐσπλαγχνίας ὑπάρχουσα ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ
Μετ’ εἰρήνης διελθεῖν ἡμᾶς τοὺς ταπεινούς, τὴν προκαθάρσιμον εὐδόκησον τῶν Νηστειῶν, τῇ ἀφάτῳ φιλανθρωπίᾳ σου Χριστὲ ὁ Θεός, κατάβαλε τοῦ ἐχθροῦ τὰ πανουργεύματα, καὶ τῷ Σταυρῷ σου πάντας διάσωσον, ὁ μόνος γινώσκων τὰ ἐγκάρδια.
Ἦχος α’
Πανεύφημοι Μάρτυρες ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ
Παρθένος ἡ ἄσπιλος ποτέ, ἐπὶ ξύλου βλέπουσα· ὃν ἐξ ἀσπόρου γὰρ ἔτεκε, γαστρὸς μὴ φέρουσα, τὴν τῶν σπλάγχνων τρῶσιν, τρυχομένη ἔλεγεν· ὁ νεύματι κρατῶν κτίσιν ἅπασαν, πῶς ὡς κατάκριτος, ἐν Σταυρῷ ἐναπῃώρησαι; πάντως θέλων, σῶσαι τὸ ἀνθρώπινον.
Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε
Νικηφόρου Ιστορία σύντομος (Patrologia Graeca).
DE S. NICEPHORO PATRIARCHA CONSTANTINOPOLITANO
Ανακομιδή Ιερών Λειψάνων του Αγίου Νικηφόρου του Ομολογητού
Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως
Νίκης ἑορτὴν ἡ πόλις Νικηφόρε,
Δοχὴν ἄγει σου Λειψάνου Νικηφόρου.
Χοῦς τρισκαιδεκάτῃ Νικηφόρου ἄστυ εἰσήχθη.
Τοῦ Πατριάρχου Πατριάρχης πλησίον,
Θείου γέροντος, Ἀβραὰμ Νικηφόρος.
Δευτερίῃ Νικηφόρος εἰς Ἐδὲμ εὕρατο μοίρην.
Βιογραφία
Ο Άγιος Νικηφόρος, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το758 μ.Χ. Οι γονείς του Θεόδωρος και Ευδοκία άνηκαν σε αρχοντική και επίσημη κοινωνική τάξη αλλά ήταν ευσεβείς και ενάρετοι άνθρωποι οι οποίοι γαλούχησαν τον γιο τους με τα νάματα των Θείων Γραφών. Η προσήλωση μάλιστα του πατέρα του στην ορθή πίστη, έγινε αιτία να διωχθεί και να εξορισθεί από τον εικονομάχο και δυσεβή αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ε’, τον Κυπρώνυμο στη Νίκαια, όπου και πέθανε.
Св. Еразм (1 июня) и свт. Никифор. Фреска. Около 1350 года. Церковь Христа Пантократора. Дечани. Косово. Сербия. Οι Άγιοι Έρασμος (1 Ιουνίου) καί Νικηφόρος Τοιχογραφία (Fresco). τού έτους περίπου 1350 μ.Χ στον Ιερό Ναό τού Χριστού Παντοκράτορα τής Ιεράς Μονής Βισόκι Ντέτσανι. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία.
Свт. Никифор.
Фреска 1318 год.
Благовещенской церкви
монастыря Грачаница. Сербия (Косово).
Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.
Τοιχογραφία (fresco) τού έτους 1318 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου
τής Ιεράς Μονής Γκρατσάνιτσα. Κοσσυφοπέδιο (Κόσσοβο) Σερβία
Святитель Никифор Исповедник, Патриарх Константинопольский. Фреска Около 1316 года. церкви Св. Никиты в Чучере, Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий. Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Τοιχογραφία ( Fresco) τού έτους 1316 μ.Χ. στον Ναό τύυ Αγίου Νικήτα στο Chucher-Sandevo, Σκόπια από τους Θεσσαλονικής αγιογράφους Μιχαήλ Αστραπά και ΕυτυχήСвятитель Никифор Исповедник, Патриарх Константинопольский. Фреска 1316 - 1318 года. церкви Св. Георгия в Старо Нагоричино Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий. Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Τοιχογραφία ( Fresco) μεταξύ τών ετών 1316 - 1318 μ.Χ. στον Ναό τύυ Αγίου Γεωργίου Στάρο Ναγκορίτσινο, Σκόπια από τους Θεσσαλονικής αγιογράφους Μιχαήλ Αστραπά και Ευτυχή
Святитель Никифор Исповедник, Патриарх Константинопольский. Фреска Вторая половина XIII века. церкви Св. Николая в Манастире Ο Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής, Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης. Τοιχογραφία (fresco) τού Δεύτερου μισού του 13ου αιώνα μ.Χ. στον Ναό τού Αγίου Νικολάου στο Manastir. Σκόπια Προικισμένος με ιδιαίτερες πνευματικές ικανότητες, απέκτησε μεγάλη θεολογική και θύραθεν εκπαίδευση. Γρήγορα όμως αποσύρθηκε σε ένα κτήμα του στον Βόσπορο, όπου αφοσιώθηκε στην άσκηση και τη μελέτη των Θείων Γραφών. Όμως ο αυτοκράτορας τον υποχρέωσε να αναλάβει τη διεύθυνση του μεγάλου πτωχοκομείου της Κωνσταντινουπόλεως. Όταν εκοιμήθη ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ταράσιος, ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Α', υπέδειξε ως άξιο διάδοχό του τον Νικηφόρο. και όντως την Κυριακή του Πάσχα του 806 ανήλθε στον Πατριαρχικό Θρόνο. Θρόνος ο οποίος ισοδυναμούσε με Γολγοθά.
Перенесение мощей Никифора патриарха Константинопольского (13 марта)
Менологий 13 – 16 марта; Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library)
Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Βυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαρτίου (13 – 16) τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία
Минея - Март (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии. Μηναίο - Μάρτιος Εικονίδιο. Russ. τοῦ 17 αἰ.. Από τήν Εκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσειο της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας.
Минея – Июнь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в.
Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναίο – ΙούνιοςΕικονίδιο. Russ. τοῦ 17 αἰ..
Από τήν Εκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσειο της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας.
Έδωσε σκληρούς αγώνες για την τιμή και την προσκύνηση των ιερών Εικόνων. Όταν όμως το 813 μ.Χ. ανέβηκε στο θρόνο της Βασιλεύουσας, ο ασεβής Λέων Ε’, ο Αρμένιος, ξέσπασε μεγάλος και απηνής διωγμός κατά των εικονολατρών. Η αγέρωχη στάση και εμμονή του Νικηφόρου στην προστασία της Ορθοδοξίας, προκάλεσε την οργή του αυτοκράτορα, ο οποίος τον απομάκρυνε από τον πατριαρχικό θρόνο. Υπέστη πολλές ταλαιπωρίες και τελικά, αρκετά ταλαιπωρημένος παρέδωσε στο δίκαιο μισθαποδότη Θεό το πνεύμα του στις 2 Ιουνίου 822 μ.Χ.
Μετά το τέλος της εικονομαχίας και την αναστήλωση των ιερών εικόνων, με αίτηση του Πατριάρχη Μεθοδίου (842 – 846 μ.Χ.) στους βασιλείς Μιχαήλ και Θεοδώρα , ενεκρίθη η ανακομιδή του λειψάνου του Αγίου Νικηφόρου στη βασιλεύουσα και αναγνωρίστηκε σαν ένας από τους ενδοξότερους αθλητές της Ορθοδοξίας. Μάλιστα, η βασίλισσα παραχώρησε και βασιλικό πλοίο, με το οποίο ο Πατριάρχης Μεθόδιος παρέλαβε το λείψανο του Αγίου Νικηφόρου (το όποιο για 19 χρόνια έμεινε ακέραιο και άθικτο). Κατά την επιστροφή, μεγάλο πλήθος λαού και επισήμων κάλυπτε την παραλία. Το άγιο λείψανο κατετέθη με ιερή πομπή στο ναό των Αγίων Αποστόλων (13 Μαρτίου 846 μ.Χ.).
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θήκη ἔνθεος, καὶ ζωῆς πλήρης, ἀναδέδεικται, τὴ Ἐκκλησία, ἡ σορὸς τῶν μυριπνόων λειψάνων σου ἧς τὴ σεπτὴ κομιδῆ κομιζόμεθα, τᾶς δωρεᾶς Νικηφόρε τοῦ Πνεύματος. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τήν ψυχήν σου τέθεικας, ὑπέρ τῆς ποίμνης σου Πάτερ, καὶ αὐτῇ τό ἄδολον, τῆς εὐσεβείας ἐνέθου· ὅθεν σου, τήν τῶν λειψάνων λάρνακα θείαν, χαίρουσα, καθυποδέχεται καὶ κραυγάζει· σύ μου καύχημα καὶ σκέπη, ὦ Νικηφόρε, ὁμολογίας λαμπτήρ.
Свт. Никифор. Миниатюра .815 г. Константинополь. Ο Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής, Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης. Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού έτους 815 μ.Χ. στήν Κωνσταντινούπολη
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Νίκην ἤνεγκε, τὴ Ἐκκλησία, ἡ σὴ ἔνθεος, ὁμολογία, Νικηφόρε Ἱεράρχα θεόληπτε• τὴν γὰρ Εἰκόνα τοῦ Λόγου σεβόμενος, ὑπερορία ἀδίκως ὠμίλησας. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Патриарх Никифор направляет императору Михаилу II
прошение о восстановлении иконопочитания
(миниатюра из Хроники Иоанна Скилицы)
Ο Πατριάρχης Νικηφόρος κατευθύνει τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Β ‘
αίτηση για την αποκατάσταση του σεβασμού των εικόνων
(μικρογραφία από τα Χρονικά του Ιωάννη Σκυλίτζη )
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξε σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια. Πάτερ Ἱεράρχα Νικηφόρε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Никифор попирает иконоборца Иоанна Грамматика. Хлудовская псалтыр Ο Νικηφόρος κτυπά τον εικονοκλάστη Ιωάννη Γραμματικό. Ψαλτήρι Khludovskaya
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τὸν τῆς νίκης στέφανον, ὢ Νικηφόρε, οὐρανόθεν σήμερον, ὡς εἰληφῶς παρὰ Θεοῦ, σῷζε τοὺς πίστει τιμώντας σέ, ὡς Ἱεράρχην ὁμοὺ καὶ Διδάσκαλον.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις Εκκλησίας αμπνεους εικών, και Εικονομάχων, καθαιρέτης ο ισχυρός· χαίροις θεοσδότων, δογμάτων ο προστάτης, θεόφρον Νικηφόρε, πίστεως έρεισμα.
