Κυριακή 29 Μαρτίου 2020

 

 

 

 

 

 

Βίος τοῦ ἀββᾶ Ἰωάννου τοῦ ἡγουμένου τοῦ ἁγίου ὄρους Σινᾶ

(σελίδες 596 – 612)

 

 

Εἰς τὴν Δ΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς

 

 

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ.»

Τί σημαίνουν τά λόγια τοῦ Χριστοῦ, ἔως πότε πρός ὑμᾶς ἔσομαι; ἔως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;

 

Τέταρτη Κυριακή των Νηστειών, ο πολύς και δοξαστικός Ευαγγελιστής Μάρκος μας παραθέτει ένα επεισόδιο θεραπείας ενός νέου, πού μας εισάγει στην ατμόσφαιρα της νίκης του Χριστού πάνω στον διάβολο.

Είναι τα προοίμια του Σταυρού και της Ανάστασης.Προϊούσης της μεγάλης τεσσαρακοστής, η Εκκλησία μας εισάγει στην μεγάλη αλήθεια της κατάλυσης του Θανάτου.Όλη η σαρακοστή με τα χαρακτηριστικά ευαγγελικά αναγνώσματα από το δεύτερο ευαγγέλιο, μας προδιαθέτει και μας μυεί στο μυστήριο της εξουσίας του Σταυρού και της Ανάστασης. Έχουμε μια πρώτη αναμέτρηση εδώ. Ο Χριστός ενώπιον του δαιμονιζομένου νέου, αναμετράται με τον σατανά, όχι ως ίσος προς ίσον, αλλά ως παντοδύναμος θεός προς πνεύμα ακάθαρτον και δουλικόν , πού πιστεύει και φρίσσει.

Η εικόνα μιλάει από μόνη της. Ο άνθρωπος αδύναμος και μακρυά από τον Θεό, γίνεται υποχείριο του σατανά. Το παιδί αυτό, εικονίζει την προ και κατά Χριστόν ανθρωπότητα πού ξέπεσε και έγινε δούλη στην σατανική εξουσία.Ο Χριστός όμως με την καταλυτική και σωτηριώδη παρουσία Του, ανασύρει την πεσούσα φύση μας από τον δαιμονισμό, τον θάνατο, τον ζόφο της αγνωσίας του Θεού και την εισάγει πάλιν εις τον παράδεισον.

Στην ορθόδοξη ερμηνεία του θαύματος, δεν μας ενδιαφέρει πρώτιστα, η φιλολογική διαμάχη και ο εξορθολογισμός του εν λόγω περιστατικού. Αν δηλαδή ο νέος ήταν κατειλημμένος από δαιμόνιο, όπως θέλει ο Μάρκος ή επιληπτικός σεληνιαζόμενος, όπως παραθέτει ο Ματθαίος.

Το περιστατικό είναι δυνατό και κραυγαλέο. Είναι η εξουσία του δαίμονα πάνω στον πεσόντα άνθρωπο και η τελική νίκη του Χριστού, πού προαυγάζει τα του σταυρού τρόπαια.Είναι πνευματική η εικόνα, κατηχητική, μυσταγωγική στην σωτηριολογία μας. Εύκολα ο βασανισμένος άνθρωπος κάθε εποχής, αυτός πού μαστίζεται από τον δαιμονισμό των παθών και της απελπισίας ταυτίζεται με τον νέο του περιστατικού. Εύκολα στους αφρούς και τους σπασμούς του διαβλέπει την δική του κόλαση, την δική του αγωνία να δεί την Αλήθεια και να βρεί τον θεό, τυρρανούμενος όμως κάτω από την φρικτή εξουσία του σατανά, στον οποίο ελεύθερα παραδόθηκε ως υποχείριο. Από αυτήν την αγωνία έρχεται ο πάλαι Πλάστης και νυν ελευθερωτής να τον λυτρώσει και να δηλώσει δυναμικά την παρουσία, την παντοδυναμία Του, την τελική και οριστική Του νίκη πάνω σε όλες τις βασανιστικές και θανατερές πραγματικότητες πού δυναστεύουν το γένος μας.

Η μεγάλη Τεσσαρακοστή οδεύει προς το τέλος της. Μετά την απελευθέρωση του δαιμονισμένου, ο Χριστός θα προαγγείλει στους μαθητές Του, το Πάθος και την Ανάσταση Του. Θα τους καλέσει σε συμπόρευση, συσταύρωση και συνανάσταση, θα μιλήσει για ποτήριο μαρτυρίου και βάπτισμα θανάτου. Θα θέσει καθαρά , χωρίς ωραιοποιήσεις και στρογγυλέματα, την πορεία του αληθινού μαθητή. Ο κόσμος θα απορρίψει τον Χριστό και θα θελήσει να θανατώσει και να εξαφανίσει την Εκκλησία, τον λόγο και το έργο της.

Όμως πίσω από το ποτήριο του θανάτου , τις διώξεις και την φρικτή αποδοκιμασία, θα λάμψει η ανάσταση και η συμβασιλεία. Η από πριν νίκη του Χριστού. Αυτή θα φανεί στα προοίμια της δόξας Του, όταν θα αναστήσει από τους νεκρούς τον Λάζαρο. Ο θάνατος λοιπόν ουκέτι κυριεύει. Η μαρτυρική του Εκκλησία πού θα ζήσει τις αποκαλυπτικές και φρικτές μέρες του μαρτυρίου, πορεύεται μαζί Του, από πριν νικήτρια και δοξασμένη στην αιώνια νίκη και χαρά.

ππκ 9-4-2016 – Πηγή: http://proskynitis.blogspot.gr/

 

Εἰς τὸν Στίχον, τὸ Ἀναστάσιμον Στιχηρόν.
Ἦχος πλ. δ΄
Ὢ τοῦ παραδόξου θαύματος 
Ἀνῆλθες ἐπὶ Σταυροῦ Ἰησοῦ, ὁ καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ, ἦλθες ἐπὶ θάνατον, ἡ ζωὴ ἡ ἀθάνατος, πρὸς τοὺς ἐν σκότει, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν· πρὸς τοὺς πεσόντας, ἡ πάντων Ἀνάστασις, ὁ φωτισμός, καὶ ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, δόξα σοι.

Στίχ. Μνησθήσομαι τοῦ ὀνόματός σου ἐν πάσῃ γενεᾷ καὶ γενεᾷ.
Καὶ Στιχηρὰ τῆς Θεοτόκου.
Χαῖρε Θεοτόκε πάνσεμνε. Χαῖρε πηγὴ τὴν ζωήν, τοῖς πιστοῖς ἡ πηγάζουσα. Χαῖρε πάντων Δέσποινα, καὶ Κυρία τῆς κτίσεως, εὐλογημένη, Χαῖρε Πανάμωμε, δεδοξασμένη, χαῖρε Πανάχραντε. Χαῖρε παλάτιον. Χαῖρε θεῖον σκήνωμα. Χαῖρε Ἁγνή. Χαῖρε Μητροπάρθενε. Χαῖρε Θεόνυμφε.

Στίχ. Ἄκουσον, θύγατερ, καὶ ἴδε, καὶ κλῖνον τὸ οὖς σου, καὶ ἐπιλάθου τοῦ λαοῦ σου καὶ τοῦ οἴκου τοῦ Πατρός σου.
Χαῖρε Θεομῆτορ ἄχραντε. Χαῖρε πιστῶν ἡ ἐλπίς. Χαῖρε κόσμου καθάρσιον. Χαῖρε πάσης θλίψεως, ῥυομένη τοὺς δούλους σου, ἡ τῶν ἀνθρώπων, χαῖρε παράκλησις, ἡ ζωηφόρος, χαῖρε ἀντίληψις. Χαῖρε προπύργιον, τῶν προσκαλουμένων σε. Χαῖρε Θεοῦ, θεῖον ἐνδιαίτημα καὶ ὄρος ἅγιον.

Στίχ. Τὸ πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν οἱ πλούσιοι τοῦ λαοῦ.
Χαῖρε Θεοτόκε Δέσποινα. Χαῖρε ἡ μόνη ἐλπίς, τῶν βροτῶν καὶ ἀντίληψις. Χαῖρε καταφύγιον, καὶ λυχνία ἀείφωτος, ἠγλαϊσμένον, χαῖρε λαμπάδιον, ἡγιασμένον, χαῖρε παλάτιον. Χαῖρε Παράδεισε. Χαῖρε θεῖον σκήνωμα. Χαῖρε πηγή, βρύουσα τὰ νάματα, τοῖς προσιοῦσί σοι.

Θεοτοκίον, Ἦχος πλ. δ΄
Ὃν οὐρανὸς οὐκ ἐχώρησε, Παρθένε Θεοτόκε, ἐν γαστρί σου ἀστενοχωρήτως ἐχωρήθη, καὶ ἔμεινας ἁγνή, ἀρρήτῳ λόγῳ, μηδὲν τῆς παρθένίας λυμανθείσης. Σὺ γὰρ μόνη γέγονας ἐν γυναιξί, καὶ Μήτηρ καὶ Παρθένος, καὶ σὺ μόνη Πάναγνε, ἐγαλούχησας Υἱὸν ζωοδότην, καὶ ἀγκάλαις σου ἐβάστασας, τὸ ἀνύστακτον ὄμμα, ἀλλ’ οὐ διέλιπε τοῦ κόλπου του Πατρικοῦ, ὡς προϋπῆρχε πρὸ τῶν αἰώνων, ἀλλ’ ἄνω ὅλως, Θεὸς μετὰ Ἀγγέλων, καὶ κάτω ὅλως, ἐκ σοῦ μετὰ ἀνθρώπων, καὶ πανταχοῦ ἀνερμηνεύτως. Αὐτὸν ἱκέτευε, Δέσποινα Παναγία, τοῦ σωθῆναι τοὺς ὀρθοδόξως, ὁμολογοῦντάς σε Θεοτόκον ἁγνήν.

 

 

Ο Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος

 

Преподобный Иоанн. Тзортзи (Зорзис) Фука.
Фреска. Афон (Дионисиат). 1547 г.
Άγιος Ιωάννης. Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ. ἀπό τόν
Τζώρτζη (Ζώρζης) Fuca. στην Ιερά Μονή Διονυσίου Άγιον Όρος

 

Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος –
17ος αι. μ.Χ. – Mονή Διονυσίου, Άγιον Όρος

 

 

Ἐπὶ κλίμαξι κλίμακας πυκνῶς, Πάτερ,
Τὰς σὰς ἀρετὰς θείς, ἔφθασας πόλου μέχρι.
Χαῖρεν Ἰωάννης τριακοστῇ ἐξαναλύων.

Βιογραφία

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακας πιθανότατα το 523 μ.Χ. στη Συρία. Ήταν γιος πλούσιας και ευσεβούς οικογένειας. Σε νεαρή ηλικία, παρακολούθησε ανώτερο κύκλο μορφώσεως, ώστε να διακρίνεται ανάμεσα στους συνομήλικούς του. Εκείνος όμως, ενδιαφερόταν περισσότερο για την προσευχή, τις θεολογικές μελέτες, την συγγραφική εργασία και την άσκηση.

 

Преподобный Иоанн. Фреска. Кипр, монастырь Неофита. 1197 г.
Αγιος Ιωάννης. Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1197 μ.Χ. 
στην Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου τού Εγκλείστου. Πάφος Κύπρος

Святой Преподобный Иоанн Лествичник.
Фреска церкви Честного Креста в Пелендри, Кипр.
Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος
Τοιχογραφία (Fresco)
στον Ιερό Ναό τού Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι τἠς Κύπρου.

 

Святой Преподобный Иоанн Лествичник.
Фреска храма Святителя Николая “Тис Стегис”
близ Какопетрии, Кипр.
Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος
Τοιχογραφία (Fresco)
στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου τής Στέγης
Κακοπετριά τἠς Κύπρου.

Преподобный Иоанн Лествичник. 
Монастырь св. Екатерины на Синае, 
конец XIV — начало XV в.
Άγιος Ιωάννης. 
Εικόνα τού τέλους του 14ου - αρχές τού 15ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά

Cвятой Преподобный Иоанн Лествичник.
Фреска монастыря Грачаница, Косово, Сербия. Около 1320 года.
Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος
Τοιχογραφία (Fresco) περίπου τού 1320 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Γρατσάνιτσας. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία

 

 

 

 

 

 

Святой Преподобный Иоанн Лествичник.
 Фреска монастыря Высокие Дечаны, Косово, Сербия. 
Около 1350 года.
Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος
Τοιχογραφία (Fresco) περίπου τού 1350 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Βισόκι Ντέτσανι Κοσσυφοπέδιο. Σερβία

Πήγε στο Όρος Σινά, κοντά στον φημισμένο αναχωρητή Μαρτύριο, ο οποίος καθοδήγησε πνευματικά τον νεαρό Ιωάννη. Μετά από τέσσερα χρόνια άσκησης, εκάρη μοναχός ενώ η φήμη των αρετών και της σοφίας του είχε ευρύτερα διαδοθεί. Γι’ αυτό πολλοί μοναχοί και λαϊκοί, αλλά και αξιωματούχοι έρχονταν στη Μονή για να ζητήσουν τη συμβουλή του. Είχε και το χάρισμα της θαυματουργίας. Λόγω της διαβίωσής του στην Ιερά Μονή Σινά ονομάζεται και Σιναΐτης. Μετά το θάνατο του ηγούμενου της Μονής και κατόπιν απαιτήσεως των αδελφών δέχθηκε να γίνει Ηγούμενος της ιεράς Μονής Σινά για μερικά χρόνια. Η νοσταλγία, όμως, της ερημικής ζωής, έκανε τον Ιωάννη να αποσυρθεί πάλι στην έρημο και να αφοσιωθεί πάλι στις μελέτες του.

 

Peştera Sfântului Ioan Scărarul
Σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη

 

Εκοιμήθη εν ειρήνη περί το 606 μ.Χ. και άφησε δύο σπουδαιότατα συγγράμματα, την «Κλίμακα» και τον «Λόγον προς τον Ποιμένα».

Небесная лествица преподобного Иоанна Лествичника. 
Происходит из Конец XII в.
 монастыря великомученицы Екатерины на Синае.
Όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος.
 Εικόνα τού τέλους του 12ου αιώνα μ.Χ. 
στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά.



Лествица райская. 
Икона, монастырь Святой Екатерины
Όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος. 
Εικόνα στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά.

Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος –
Έργο του Εμμανουήλ Τζάνε Μπουνιαλή, 1663 μ.Χ.

 

Икона Видение преподобного Иоанна Лествичника. 
Середина XVI — начало XVII веков
Εικόνα όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος. 
μέσον τού 16ου - αρχές του 17ου αιώνα μ.Χ.


Видение преподобного Иоанна Лествичника. 
Древнерусская миниатюра начала XVI века
Όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος. 
Παλαιά ρωσικά μικρογραφία αρχές του 16ου αιώνα μ.Χ.


Η σκάλα της Θείας Αναρτήσεως του Αγίου Ιωάννη του Κλαμακού, 
Μουσείο Ρωσικών Εικόνων, περ. 1650
Όραμα του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος. 
Εικόνα τού ἐτους 1650 μ.Χ. στο Μουσείο Ρωσικών Εικόνων. ΗΠΑ

Η «Κλίμακα» περιλαμβάνει τριάντα λόγους περί αρετής, όπου ο καθένας λόγος περιλαμβάνει και μια αρετή, ξεκινώντας από τις πιο πρακτικές και ανεβαίνοντας σαν σκαλοπάτια κατέληξε στις θεωρητικά υψηλές. Στη πνευματική ζωή έχουμε βαθμίδες χαμηλές και υψηλές, καταστάσεις κατώτερες και ανώτερες. Γι’ αυτό και το σύγγραμμα ονομάζεται Κλίμακα των αρετών. Στο έργο του αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει συστηματικά τις ιδέες του για την κοινοβιακή κυρίως, αλλά και για την ερημική ζωή, ταξινομώντας αυτές κατά τρόπο που δείχνει πορεία προς την ηθική τελείωση. Είναι γραμμένο σε κομψή ελληνική γλώσσα, καλοδουλεμένη με χάρη και μελωδικότητα. Έχει διαύγεια, γλαφυρότητα, παραστατικότητα και παρουσιάζει πλούτο εκφράσεως, καλαισθησία και ευγένεια. Στη διακόσμηση του λόγου με εικόνες και παρομοιώσεις ο ιερός συγγραφέας είναι απαράμιλλος. Πάσης φύσεως σχήματα λόγου αναδύονται καθώς και ωραίες και επιτυχημένες προσωποποιήσεις. Από την αρχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής το σύγγραμμά του διαβάζεται σε όλα τα ορθόδοξα μοναστήρια. Επειδή είναι παγκόσμιο κειμήλιο αναλύσεως όλων των παθών και των αρετών, η Εκκλησία τιμά ιδιαίτερα σε αυτή τη πνευματική περίοδο τον συγγραφέα άγιο Ιωάννη της Κλίμακας και το προτείνει για ανάγνωσμα. Η μνήμη του εορτάζεται στις 30 Μαρτίου και την Δ΄ Κυριακή των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Иоанн Лествичник, прп. (30 марта)
Менологий 29- 31 марта; Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library)
Ο Άγιος Ιωάννης συγγραφέας της Κλίμακος
Βυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαρτίου (29 – 31) τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία

 

Μερικοί λόγοι του, από την Κλίμακα:
1) Η ταπεινοφροσύνη είναι ουράνιος ανεμοστρόβιλος που μπορεί να ανεβάσει την ψυχή από την άβυσσο της αμαρτίας στα ύψη του ουρανού.
2) Μητέρα της πηγής είναι η άβυσσος των υδάτων πηγή δε της διακρίσεως η ταπείνωσις

 

Ιερά Λείψανα

Μέρος της Κάρας του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Μετεώρου.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου 
ευρίσκονται στις Μονές Παν. Δαμάστας Φθιώτιδος και Παν. Τουρλιανής Μυκόνου.

Θεῖον κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πάσι, Μοναστῶν ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.

 

Преподобные Ефрем Сирин и Иоанн Лествичник. 
Ферапонтов монастырь. Иконописец Дионисий. XV век
Αγιοι Εφραίμ ο Σύρος και Ιωάννης ο Σιναΐτης.
 Τοιχογραφία (Fresco) τού 15ου αιώνα μ.Χ.
 στην Ιερά Μονή Ferapontov Ρωσία από τον αγιογράφο Διονύσιο.

Sfinţii Doctoctori fără de arginţi Cosma şi Damian, 
Sfântul Cuvios Ioan Scărarul 
şi Sfântul Cuvios Anastasie Sinaitul
¨Αγιοι Ανάργυροι Κοσμάς καί Δαμιανός, 
καί Άγιοι Ἰωάννης και Αναστάσιος Σιναϊτες

Преподобные Иоанн Лествичник, Иоанн Дамаскин, Арсений.
 Икона Конец XV в.
(таблетка). Новгород. 
Άγιοι Ιωάννης Σιναΐτης, Ιωάννης Δαμασκηνός, Άρσένιος.
 Εικόνα τού τέλους τού 15ου αιώνα
 στο Μουσείο Νόβγκοροντ. Ρωσία

Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τό ἄγονον ἐγεώργησας· καί τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατόν τούς πόνους ἐκαρποφόρησας· καί γέγονας φωστήρ τῇ οἰκουμένῃ, λάμπων τοῖς θαύμασιν, Ἰωάννη, Πατήρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.

 

Καρπούς ἀειθαλεῖς, ἐκ τῆς βίβλου προσφέρων, διδάγματα σοφέ, καθηδύνεις καρδίας, τῶν τούτοις μετά νήψεως, προσεχόντων μακάριε· Κλίμαξ γάρ ἐστι, ψυχὰς ἀνάγουσα γῆθεν, πρὸς οὐράνιον, καί διαμένουσαν δόξαν, τῶν πίστει τιμῶντων σε.

 

 

Ο Άγιος Μάρκος επίσκοπος Αρεθουσίων, Κύριλλος διάκονος,

και των εν Ασκάλωνι και Γάζη παρθένων γυναικών και ιερωμένων ανδρών

 

Eις τον Mάρκον.
Ἐπαγρυπνήσας πρῶτα πολλαῖς αἰκίαις,
Ὕπνωσε Μᾶρκος, θεῖον εἰρήνης ὕπνον,

Eις τον Kύριλλον.
Γαστὴρ Κυρίλλου Λευΐτου διὰ ξίφους,
Ὡσεὶ πάχος γῆς, εἶπε Δαυΐδ, ἐρράγη.

Eις τας Παρθένους.
Κεῖνται γύναια βρώσεως χοίροις σκάφαι,
Γαστρὸς παθοῦσαι ῥῆξιν ἐκχοιροφρόνων.

Εἰκάδι ἠδ’ ἐνάτῃ Ἀθληταὶ εἰς πόλον ἷκον.

Βιογραφία

Ο Άγιος Μάρκος ήταν επίσκοπος Αρεθουσίων (Η Αρέθουσα είναι οικισμός στα ανατολικά του Νομού Θεσσαλονίκης) και ήκμασε στα χρόνια του Μέγα Κωνσταντίνου, του βασιλέως Κωνσταντίου (337-361 μ.Χ.) και του Ιουλιανού του Παραβάτου (361 – 363 μ.Χ.).

Το 341 μ.Χ. συμμετείχε στην Σύνοδο της Αντιόχειας. Στα Πρακτικά μάλιστα αυτής, διασώζεται «Ἔκθεσις Πίστεως Μάρκου Ἀρεθουσίων». Το επόμενο έτος συμμετείχε στην αντιπροσωπεία Επισκόπων, η οποία μετέβη στα Τρέβηρα για να συναντήσει τον αυτοκράτορα Κώνσταντα. Το 343 μ.Χ. έλαβε μέρος στην Σύνοδο της Φιλιππουπόλεως και το 351 μ.Χ. στην Σύνοδο του Σιρμίου, η οποία καταδίκασε τον Φωτεινό, Επίσκοπο Σιρμίου, ως οπαδό του αιρετικού Επισκόπου Αγκύρας, Μαρκέλλου. Τον συναντάμε, επίσης, στην Σύνοδο της Σελευκείας της Ισαυρίας, το 358 μ.Χ.

Μια μέρα, κινούμενος από θείο ζήλο, γκρέμισε ένα ναό των ειδώλων και τον έκανε εκκλησία. Όταν όμως ανέλαβε αυτοκράτωρ ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, συνέλαβε το Μάρκο (363 μ.Χ.), διότι γκρέμισε τον ειδωλολατρικό ναό. Τότε οι στρατιώτες, αφού τον γύμνωσαν και τον μαστίγωσαν αλύπητα, τον έριξαν μέσα σε χαντάκια με βρώμικο νερό. Μετά τον έβγαλαν από ‘κει, και τον παρέδωσαν σε μικρά παιδιά, να τον τρυπούν με βελόνες. Έπειτα, έβρεξαν το σώμα του με άλμη. Κατόπιν τον άλειψαν με μέλι και τον κρέμασαν ανάποδα στον ήλιο, για να είναι τροφή στις μέλισσες και στις σφήκες. Όλα αυτά τα βάσανα ο Μάρκος τα υπέστη με ανδρεία και πολλή υπομονή. Οπότε, βλέποντας οι ειδωλολάτρες αυτή την ανδρεία και μεγαλοψυχία του γέροντα Μάρκου, έγινε στις ψυχές τους μέγα θαύμα. Αφού τον κατέβασαν από ‘κει που τον είχαν κρεμασμένον, μετενόησαν, έγινε διδάσκαλος τους και έμαθαν απ’ αυτόν την αληθινή πίστη.

Ο Άγιος Μάρκος κοιμήθηκε με ειρήνη.

Επί Ιουλιανού του Παραβάτη (363 μ.Χ.) έλαμψε και ο Διάκονος Κύριλλος, καύχημα της Εκκλησίας της Φοινίκης. Επειδή στάθηκε αμετακίνητος στη χριστιανική ομολογία και κήρυττε κατά των ειδώλων, κίνησε τη μανία των ειδωλολατρών, οι όποιοι με ξίφη άνοιξαν την κοιλιά του και χύθηκαν τα σπλάχνα του.

Με τον ίδιο θάνατο τελείωσαν τη ζωή τους και αρκετές παρθένες γυναίκες στην Ασκάλωνα και τη Γάζα, καθώς και μερικοί ιερωμένοι, των οποίων η μνήμη συνεορτάζεται την ήμερα αυτή.

 

 

Марк еп. Арефусийский, Кирилл Иллиопольский, диакон, мч. и иже с ними. (29 марта)
Менологий 29- 31 марта; Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library)
Ο Άγιος Μάρκος επίσκοπος Αρεθουσίων, Κύριλλος διάκονος, και των εν Ασκάλωνι και Γάζη παρθένων γυναικών και ιερωμένων ανδρών Βυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαρτίου (29 – 31) τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία

 

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ἀρεθουσίων ὁ σοφὸς Ποιμενάρχης, ὑπὲρ Χριστοῦ Μᾶρκε στερρῶς ἠνωνίσω, ἐν τὴ Φοινίκη δὲ ὢ Κύριλλε Διάκονε, Μάρτυς ὤφθης ἔνθεος, καὶ ἐν Γάζῃ τὴ πόλει, ἅμα καὶ Ἀσκάλωνι, Ἱερεῖς θεοφόροι, μετὰ Γυναίων ἤθλησον σεμνῶν, οὖς ὡς ὀπλίτας, Χριστοῦ μακαρίσωμεν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τὸ προσταχθὲν.
Δι’ ἐγκρατείας τῶν παθῶν τᾶς πυριφλέκτους, ἀπονεκρώσαντες ὁρμᾷς καὶ τᾶς κινήσεις, τοῦ Χριστοῦ οἱ Μάρτυρες ἔλαβον τὴν χάριν, τᾶς νόσους ἀποδιώκειν τῶν ἀσθενῶν, καὶ ζῶντες καὶ μετὰ τέλος θαυματουργείν, ὄντως θαῦμα παράδοξον! ὅτι ὀστέα γυμνά, ἐκβλύζoυσιν ἰάματα, Δόξα τῷ μόνῳ Θεῶ ἠμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ποιμὴν ἱερώτατος Ἀρεθουσίων ὀφθείς, ἐνθέως ἐποίμανας, τὴν Ἐκκλησίαν Χριστοῦ, καὶ χαίρων ἐνήθλησας, Μᾶρκε Ἱερομάρτυς, τοῦ Σωτῆρος θεράπων, ᾧπερ ἀκαταπαύστως, μὴ ἐλλίπῃς πρεσβεύων, ὑπὲρ τῶν ἐκτελούντων τὴν πάντιμον μνήμην σου.

Минея - Март (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в.
 Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναῖο - Μάρτιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. 
στήν Ἐκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας

Κοντάκιον
Ἦχος β΄. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Τῷ θείῳ φωτί, τὸν νοῦν σου λαμπρυνόμενος, φωστὴρ φαεινός, καὶ Ἱεράρχης Ὅσιος, ὦ Μᾶρκε ἐχρημάτισας, τῆς Χριστοῦ Ἐκκλησίας καὶ ἤθλησας, ὑπὲρ αὐτῆς ἀνδρείᾳ ψυχῆς, ἡμῖν τὸν Σωτῆρα ἱλεούμενος.

Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τὸν Χριστὸν δοξάσαντες, ἀθλητικαῖς ἀριστείαις, Μᾶρκε Πάτερ Ὅσιε, σὺν τῷ Λευΐτῃ Κυρίλλῳ, ἅμα δέ, ταῖς ἐν Ἀσκάλωνι καὶ τῇ Γάζῃ, χάριτι, ἀνδρισαμέναις κατὰ τῆς πλάνης, ἐδοξάσθητε ἀξίως, καὶ τῶν Ἀγγέλων χοροῖς συνήφθητε.

Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ΄. Τὴν σοφίαν καὶ λόγον.
Τὴν ζωὴν κατευθύνων θεοπρεπῶς, Ἱεράρχης ἐδείχθης θεοειδής, καὶ πόνοις ἀθλήσεως, ἀνενδότως ὡμίλησας, καὶ ἔδειξας τοῖς πᾶσι, τὴν χάριν τῆς πίστεως, ἐκλάμπουσιν ἐν ἄθλοις, και πάντας ἐκπλήττουσαν, ὅθεν διπλοῦν στέφος, ἐκ χειρὸς τοῦ Κυρίου, ἐδέξω λαμπρότατα, ἐπαξίως τῶν πόνων, Πάτερ Μᾶρκε θεόσοφε. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Минея годовая (свв. Марк Арефусийский и Кирилл диакон и иные).
Икона. Русь. 1-я половина XVI в. Музей икон. Реклингхаузен. Германия.
Μηναίο ετήσιO (Αγ. Μάρκος Αρεθουσίων και Κύριλλος Διάκονος και άλλοι).
Εικόνα ρωσική τού 1ου εξάμηνου του 16ου αιώνα
που ευρίσκεται στο Μουσείο Εικόνων. Recklinghausen. Γερμανία.

Ὁ Οἶκος
Ἀνατεθεὶς ὀλικῶς τῷ Κυρίῳ, τῶν ἐν κόσμῳ τερπνῶν κατεφρόνησας, καὶ καθάρας σαὐτὸν θείαις πράξεσιν, ἐπιπνοίας τῆς θείας κειμήλιον, καὶ ὄργανον χωρητικόν, τῆς ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ, ἐγένου Μᾶρκε Ὅσιε, καὶ τὴν θείαν στολὴν κληρωσάμενος, ἀρχιερεὺς θεοφόρος ἐδείχθης, μεσιτεύων Πλάστῃ καὶ πλάσματι, ἐν τῷ προσφέρειν Αὐτῷ, τὰς μυστικὰς προσφοράς, πόνων δὲ μαρτυρικῶν ὑπελθὼν τὸν ἀγῶνα, τὴν τῶν εἰδώλων πλάνην κατήσχυνας, καὶ ὑπὲρ Χριστοῦ ἤθλησας στεῤῥότατα, ἡμῖν τὸν Σωτῆρα ἱλεούμενος.

Μεγαλυνάριον
Χαίροις Ἱεράρχα Μᾶρκε σοφέ, τῶν Ἀρεθουσίων ποιμενάρχης ὁ ἱερός, χαίροις τῶν Μαρτύρων, ὁμότροπος ἐν ἄθλοις, καὶ πρέσβυς καὶ μεσίτης ἡμῶν πρὸς Κύριον.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Τῶν Ἀρεθουσίων χαῖρε ποιμήν, Μᾶρκε θεηγόρε· χαῖρε Κύριλλε ἱερέ· χαῖρε τῶν Ἁγίων, Γυναίων ἡ χορεία, Μαρτύρων χαῖρε στῖφος, τὸ ἱερώτατον.